‘Maak donderdag de Nationale Praktijkonderwijsdag’

In de regio staan onderzoekers, docenten en studenten met de voeten in de klei en werken ze samen met lokale betrokkenen aan maatschappelijke uitdagingen. Deze keer reizen we voor de Aletta Jacobs School of Public Health naar Leeuwarden, waar studenten een groot onderzoek naar eenzaamheid onder jongeren presenteren.

Tekst: Jelle Posthuma

In een goedgevulde zaal van de Parkkerk in Leeuwarden zitten ruim twintig studenten van mbo (Firda) en hbo (NHL Stenden Hogeschool) klaar om hun presentaties te geven. Het thema is eenzaamheid onder jongeren. Daarnaast staat het onderwerp ‘mensen met onbegrepen gedrag’ op het programma. De studenten hebben zich de afgelopen maanden gebogen over de vraag hoe instanties deze groepen kunnen bereiken en ondersteunen, bijvoorbeeld door ontmoetingsplekken. Iedere groep krijgt zeven minuten de tijd om hun bevindingen te presenteren.

Zichtbaar en laagdrempelig

Dat eenzaamheid en onbegrepen gedrag een groeiend probleem zijn, daar lijken de studenten het over eens te zijn. Belangrijk is dat jongeren zich verbonden voelen met anderen, benadrukken de presenterende studenten. Er zijn voldoende mogelijkheden, maar de zichtbaarheid en toegankelijkheid kunnen beter. Veel studenten weten niet waar ze terecht kunnen bij eenzaamheid, blijkt uit een door de studenten gehouden enquête. Een eerste suggestie? Hang posters op in de toilethokjes. Succes gegarandeerd.

De ruim twintig studenten werkten de afgelopen maanden samen in een Atelier Sociaal Domein. Dit zijn lokale leergemeenschappen waarin beleidsmakers, praktijkprofessionals en studenten van verschillende opleidingen – van mbo Sociaal Werk tot de Master Design Driven Innovation – samenwerken aan mogelijke oplossingen voor complexe maatschappelijke vraagstukken. In totaal zijn er zes ateliers sociaal domein in verschillende Friese gemeenten. De gemeente Leeuwarden heeft het vraagstuk eenzaamheid onder jongeren aangedragen.

Generatie Z

Volgens Richtje Boomsma, docent aan NHL Stenden, is eenzaamheid een belangrijk onderwerp voor jongeren. ‘Corona heeft veel invloed gehad. Tijdens de presentaties vertelden studenten daar ook over: ze ervaren zelf eenzaamheid en zien dat er een taboe op heerst.’ Dat beaamt Melvin Leusink, docent bij mbo-instelling Firda. ‘Het is hun eigen generatie, Generatie Z. Ze kunnen vanuit hun eigen gevoel vertellen en staan in direct contact met de doelgroep.’

De oplossingen die uit hun onderzoek naar voren komen zijn zeer divers, blijkt uit de presentaties. Een groep heeft alle inloopplekken voor jongeren in kaart gebracht om de informatievoorziening te verbeteren: alleen in Leeuwarden blijken al tientallen locaties te zijn. Weer anderen willen sociale media inzetten om jongeren te bereiken. Ook een meer divers aanbod van studentenverenigingen, speciale ontmoetingsruimtes in scholen en een spel om eenzaamheid bespreekbaar te maken passeren de revue.

Nationale Praktijkdag

De ateliers waar de studenten samenwerken verbinden onderwijs, onderzoek en praktijk, vervolgt Boomsma. ‘Het is een schoolvoorbeeld van een interdisciplinaire leergemeenschap. We werken aan echte vraagstukken vanuit de praktijk. Het mooie is dat studenten van het mbo, hbo en masteropleidingen elkaar ontmoeten en kennis uitwisselen. Je ziet de verschillen en hoe de studenten van elkaar leren. Daarover vertellen studenten ook tijdens hun presentaties. Mbo-studenten bekijken het praktischer, hbo-studenten hebben weer meer ervaring met literatuuronderzoek.’ Volgens de docenten verliep de samenwerking boven verwachting goed. ‘Studenten zijn nieuwsgierig naar elkaar en ze zien elkaars kwaliteiten.’

In het atelier is veel aandacht voor het leren kennen van elkaar, zegt Boomsma. ‘We komen iedere donderdagochtend bij elkaar in het atelier en doen verschillende teambuildingoefeningen. Ook heeft de studentengroep een workshop over Generatie Z aan jeugdprofessionals gegeven en zijn er verschillende momenten om feedback te geven op elkaars producten.’ Deze bijeenkomsten zijn soms lastig te combineren met (vaste) roosters, stelt Boomsma. Ze heeft er wel een oplossing voor. ‘Ik wil ervoor pleiten om van de donderdag de Nationale Praktijkdag te maken, zodat studenten van alle opleidingen mee kunnen doen.’

Volgens Leusink heeft het project veel input voor vervolgonderzoek opgeleverd. De studenten delen hun uitkomsten en aanbevelingen met de gemeente Leeuwarden en samenwerkingspartners vanuit de praktijk. ‘Daarnaast zorgen we voor een goede overdracht, zodat een nieuwe groep studenten weer verder kan gaan met de resultaten.’

De Aletta Jacobs School of Public Health staat voor verbinding in de publieke gezondheid en heeft als missie ‘meer gezonde jaren voor iedereen’. De School is een samenwerkingsverband tussen de Rijksuniversiteit Groningen, het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), de Hanzehogeschool en NHL Stenden.