Leer creatief zorg te verlenen tijdens de Arts in Health zomerschool

De Aletta Jacobs School of Public Health organiseert van 17 tot 21 juni een zomerschool voor Arts in Health. Door de complexiteit van behandelingen en zorg verandert het werk van dokters en verpleegkundigen tegenwoordig steeds meer in een technisch proces waar medeleven naar de achtergrond verdwijnt, in plaats van een proces waarin dokters en patiënten samen naar een oplossing zoeken. De zorg moet weer menselijker worden, volgens Ferdinand Lewis, hoofd van wetenschap & educatie bij Arts in Health Nederland, en kunst kan daar een grote rol in spelen.

Kunst gebruiken in de zorg

De term ‘arts in health’ verwijst naar het inzetten van kunst om zorg en welzijn te ondersteunen. Lewis heeft bijna alle kunstvormen gebruikt zien worden in de zorg, van rap tot schilderen tot gedichten. “Alleen tapdansen nog niet,” vertelt hij. “Maar ik heb een ‘brass quartet’ in een ziekenhuis gezien, ik zie niet waarom tapdans niet ook zou kunnen.”

Kunst is geen vervanging voor een medische behandeling, maar een middel om zorg te ondersteunen, stelt Lewis. Als kunst wordt gebruikt als therapie, heeft de therapeut een bepaald gezondheidsdoel voor ogen. Een participatiegerichte kunstenaar, daarentegen, voorspelt de uitkomst van een creatieve ervaring niet, maar is er om welzijn te ondersteunen en om de zorg menselijker te maken.

Volgens onderzoek kan creatief bezig zijn het begin zijn van allerlei gezonde resultaten. Het begint met een besluit van de patiënt om creatief te zijn, om “hun verbeelding binnen te stappen” zoals Lewis het zegt. Het welzijn komt niet door de kunst zelf, maar van de patiënt die wordt bijgestaan hun welzijn te versterken. “Creatief bezig zijn is op zichzelf al goed voor je, bovendien kan het de drempel verlagen voor sociale interactie en ander gezond gedrag, en het is natuurlijk ook gewoon leuk,” zegt Lewis.

De Arts in Health zomerschool

Lewis kijkt uit naar de zomerschool en benadrukt dat iedereen die interesse heeft in onderzoek, training en de praktijk van arts in health welkom is. Bijvoorbeeld kunstenaars die willen leren hoe ze hun vak kunnen gebruiken om zorg te verlenen; medici die kunst willen toevoegen aan de manier waarop ze zorg verlenen; studenten met interesse in het onderwerp; onderzoekers die zoeken naar een onderzoeksgebied; of leraren die willen leren of les willen geven over arts in health.

Ook mensen zonder ‘kunstknobbel’ zijn welkom op de zomerschool. Tijdens de ochtenden krijg je les over de theorie en brede perspectieven achter arts in health om een duidelijk beeld te krijgen over hoe het veld in de gezondheidszorg, de maatschappij en de wetenschap past. Tijdens de middagen zijn er workshops waar je arts in health in alle vormen gaat ervaren, van dans tot schilderen. Volgens Lewis zijn die workshops heel belangrijk. “Je kunt je hele leven schrijven over arts in health maar je weet niet hoe het is om te ervaren totdat je het zelf hebt geprobeerd.”

De workshops tijdens de Arts in Health zomerschool zijn niet hetzelfde als een typische les in dansen/schrijven/tekenen. Bij een gewone schrijfcursus leer je iets te maken, het draait om het product. Bij arts in health draait het niet zo zeer om het eindresultaat, maar om het creëren van een veilige omgeving waarin je je welzijn kan ondersteunen door het maken van kunst. “We leren mensen om andere mensen te helpen dit te doen. Onze visie is dat mensen dit uiteindelijk over heel Nederland kunnen doen.” Aldus Lewis.