Industry Relations

Door samen te werken bereiken individuen resultaten die ze in hun eentje nooit hadden gerealiseerd. Maar hoe zorg je ervoor dat mensen duurzaam, dus over lange periodes, met elkaar samenwerken? Op deze vraag probeert het multidisciplinaire onderzoeksprogramma SCOOP antwoorden te vinden. Vanuit de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) zijn Rafael Wittek en Russell Spears, beiden hoogleraar aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, hierbij nauw betrokken.

De cementindustrie is een van de grootste CO2-uitstoters ter wereld. Daarom kijkt deze sector naar manieren om de uitstoot te verminderen. Binnen het Engineering and Technology institute Groningen (ENTEG), onderdeel van de Faculteit Science and Engineering aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), werkt de groep van hoogleraar Paolo Pescarmona aan een innovatie die bijdraagt aan een circulaire cementindustrie. Dit doet de groep samen met een consortium van dertien partners, bestaande uit bedrijven, kennisinstellingen en universiteiten uit zes verschillende EU-landen. Hun project, genaamd RECODE, sluit aan bij doelstellingen van de Europese Unie om de komende jaren de uitstoot van broeikasgassen sterk te verminderen.

Sla een willekeurige krant open en je ziet vast wel een kop over milieuvervuiling of een artikel over duurzaamheid. Logisch, want langzamerhand raakt ons milieu steeds meer vervuild en onze voorraden van fossiele brandstoffen raken op. Door producten te delen met anderen en door de grondstoffen te hergebruiken, springen we zuiniger om met moeder Aarde. Er duiken steeds meer internetplatforms op die als doel hebben het delen of hergebruiken te vergemakkelijken. Universitair docent Rosalie Koolhoven, werkzaam aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), doet onderzoek naar hoe je het delen en hergebruiken van producten kunt stimuleren met ICT en hoe dit juridisch in elkaar steekt.

Wie weet er beter wat er speelt en wat er nodig is in de wijk, dan de wijkbewoners zelf? Juist: niemand. Daarom is in de Oosterparkwijk in Groningen eind 2017 de Coöperatieve Wijkraad Groningen in het leven geroepen. Elf wijkbewoners en zes gemeenteraadsleden nemen de beslissingen, en daarmee is de Oosterparkwijk de eerste wijk in Nederland met een coöperatieve wijkraad. Marc Pauly, docent en onderzoeker aan de faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), adviseerde initiatiefnemers Wieke Paulusma (gemeenteraadslid D66) en Liesbeth van de Wetering (gemeente Groningen) bij het opzetten van dit experiment.

Kunststof vind je overal: in drinkflesjes, verf en zelfs huizen. Helaas wordt 95% van al dat kunststof gemaakt van fossiele grondstoffen. Een belangrijke vraag is dus: kun je plastic ook van natuurlijke materialen maken, om het milieu te ontlasten? Makkelijker gezegd dan gedaan, maar dat weerhield de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) er niet van om in samenwerking met NHL Stenden Hogeschool in Emmen de uitdaging aan te gaan: hoogwaardige kunststof maken van plantaardige materialen. Veel plastic is gemaakt van moleculen die polymeren worden genoemd. Deze polymeren worden nu veelal gemaakt van fossiele grondstoffen, zoals aardolie. Maar polymeren kun je ook maken van natuurlijke grondstoffen zoals cashewnootschillen, sojaboonolie of appelzuur, vertelt Katja Loos, hoogleraar aan de Faculteit Science and Engineering van de RUG.

Nederland is goed voor 0,4 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Dat percentage lijkt klein, maar omgerekend stoot een Nederlander gemiddeld 10,2 ton CO2 uit per jaar. Ter vergelijking: de gemiddelde CO2-uitstoot van een Europeaan is 6,9 ton. Dit lijkt in strijd met de vlucht die duurzaam ondernemen heeft genomen: kledingconcerns komen met duurzame kledinglijnen, veganistische restaurantjes schieten als paddenstoelen uit de grond en banken bieden duurzame beleggingsfondsen aan. De vraag is dan ook: hoe duurzaam zijn die kleding, maaltijden en investeringen nou echt? Volgens Dick de Waard, hoogleraar aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), ligt het antwoord op deze vraag bij de accountants.

Misschien komt het door de terugdraaiende gaswinning, misschien komt het door de willende inwoners zelf. Wat de oorzaak ook is, de stad Groningen heeft zich ontpopt als voorloper in de energietransitie. Christian Zuidema, universitair docent aan de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) werkt mee aan het project Making City. Dit is een groot internationaal onderzoek naar wat Europese steden kunnen doen om de energietransitie in werking te zetten, met Groningen als voorbeeld.

Het Centre for Sustainable Entrepreneurship (CSE) heeft als doel om van onze maatschappij een duurzame samenleving te maken die onafhankelijk is van fossiele brandstoffen als olie en gas. Om dit te realiseren, voorziet het onderzoekscentrum, onderdeel van de faculteit Campus Fryslân van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), ondernemers van kennis over duurzaam ondernemen. Daarnaast zoekt het CSE naar oplossingen voor dilemma’s waar duurzame ondernemers tegenaan lopen. Ook biedt het centrum de masteropleiding Sustainable Entrepreneurship en de Sustainable Startup Academy aan.

Papier maak je van bomen, maar niet de hele boom kan hiervoor gebruikt worden. Een deel blijft liggen. Eigenlijk doet men weinig met dit restmateriaal. Zonde, vond hoogleraar Erik Heeres aan de Faculteit Science and Engineering van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Heeres zette het internationale project ABC-Salt op om te onderzoeken hoe je dit en ander restmateriaal kunt inzetten bij het maken van transportbrandstoffen. Hierbij zijn negen partners in Europa aangesloten.

Nieuwe technologieën en de toename van duurzame producten in de schappen zijn een goed begin op weg naar een circulaire economie. Maar, daarna is het aan de burgers. Zíj moeten kiezen voor een deelauto in plaats van een eigen auto in hun garage, zíj moeten de biologische producten in hun boodschappenmandje leggen. Belangrijk om te weten is: hoe kun je milieuvriendelijk gedrag verklaren en bevorderen? Met deze vraag houdt de onderzoeksgroep Omgevingspsychologie van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) zich bezig.