Duurzaamheid op financiële agenda door accountants

Nederland is goed voor 0,4 procent van de totale uitstoot van broeikasgassen in de wereld. Dat percentage lijkt klein, maar omgerekend stoot een Nederlander gemiddeld 10,2 ton CO2 uit per jaar. Ter vergelijking: de gemiddelde CO2-uitstoot van een Europeaan is 6,9 ton. Dit lijkt in strijd met de vlucht die duurzaam ondernemen heeft genomen: kledingconcerns komen met duurzame kledinglijnen, veganistische restaurantjes schieten als paddenstoelen uit de grond en banken bieden duurzame beleggingsfondsen aan. De vraag is dan ook: hoe duurzaam zijn die kleding, maaltijden en investeringen nou echt? Volgens Dick de Waard, hoogleraar aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), ligt het antwoord op deze vraag bij de accountants.

De Waard onderzocht, in samenwerking met de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA), aan de hand van enquêtes hoe Accountants in Business – oftewel: accountants die in dienst zijn bij een onderneming - hun rol zien in het klimaatbeleid van de onderneming waar zij werken. Uit de resultaten blijkt dat nu slechts twintig procent van deze accountants betrokken is bij duurzaamheidsvraagstukken van de bedrijven waarvoor ze werken. En dat terwijl dezelfde resultaten uitwijzen dat tachtig procent wel graag bij het klimaatbeleid betrokken zou willen zijn. De bereidheid is er dus, maar hoe moet deze verandering in de praktijk plaatsvinden? Volgens de Waard ligt de oplossing voor dit probleem in het aanscherpen van de regelgeving. ‘Dan kun je denken aan een regel die ondernemingen verplicht hun klimaatbeleid en jaarlijkse CO2-uitstoot bekend te maken.’ 

Duurzaamheid is ook cijfertjes
Voor dergelijke regelgeving is de overheid verantwoordelijk, maar gelukkig kunnen accountants ook zelf iets doen. De Waard vindt dat accountants samen met bedrijven moeten kijken hoe ze de aandacht voor het klimaatbeleid van een bedrijf integreren in het takenpakket van de accountant. ‘Als de accountant van een transportbedrijf de jaarrekening controleert, kijkt hij nu wel naar het kostenplaatje van brandstofkosten, maar maakt hij nog niet de stap naar het doorberekenen van de CO2-uitstoot die daarbij komt kijken. Terwijl wel alle middelen daarvoor aanwezig zijn.’ Een tweede actie is het aankaarten van het onderwerp. Als een accountant zijn cliënt vraagt hoe hij aandacht besteedt aan CO2-uitstoot, kan dat al een eerste stap zijn. ‘Voor bedrijven blijft het treffen van concrete maatregelen om klimaatdoelstellingen te halen lastig. Accountants kunnen daarbij helpen.’ Want ook duurzaamheid komt uiteindelijk neer op cijfers: de hoeveelheid gebruikte materialen, energienota’s, kosten van brandstof. ‘En accountants zijn over het algemeen goed met cijfertjes’, aldus De Waard. 

Bewustzijn creëren
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten ondernam de NBA verschillende acties. Het oprichten van de Groene Brigade bijvoorbeeld: een project waarbij accountants brainstormen over de vraag hoe duurzaamheid een geïntegreerd onderdeel van hun werk kan worden. Ook bedenkt de Brigade ideeën voor de optimalisering van richtlijnen die accountants tijdens hun werk op duurzaamheid moeten wijzen. Daarnaast organiseerden de RUG en de NBA een congres dat in het teken stond van het klimaat. Als spreker regelde De Waard een jonge ondernemer uit de transportwereld, een sector waarin CO2-uitstoot een belangrijk onderwerp is. ‘Hij slingerde een aantal hele praktische problemen de zaal in. Hij gaf aan wel CO2-neutraal te willen zijn, maar vroeg zich tegelijkertijd af wie er bereid was om tien cent meer te betalen voor een ritje. De hele zaal met accountants was stil’. En dat is precies wat de RUG met dit onderzoek graag wil: bewustzijn creëren onder accountants, zodat ze het gesprek over duurzaamheid kunnen aanslingeren. ‘Accountants gaan de wereld niet redden, maar met onze hulp kunnen we wél die CO2-uitstoot omlaag brengen. Op naar 2030’.