Wennen aan de nieuwe realiteit, we moeten het allemaal. Zo ook Willem Bossers (35), projectleider bij Lifelines en tevens zelf Lifelines-deelnemer. Zijn werkzaamheden voor de derde onderzoeksronde van Lifelines werden acuut ingeruild voor een rol in het Lifelines coronacrisis team en het opzetten van het Lifelines Corona-onderzoek.

Over Willem

• Leeftijd: 35
• Geboorteplaats: Alkmaar
• Woonplaats: Groningen
• Opleiding: Bewegingswetenschappen en promotie bij het UMCG (bewegen en ouderen met  dementie)
• Huidig werk: projectleider Lifelines
• Gezinssituatie en huidige werksituatie: thuiswerkend bij vriendin in Zwolle
• Hobby: fietsen, fitness, roeien, kitesurfen (bewegen en sporten met vrienden)

Derde onderzoeksronde Lifelines

Die derde onderzoeksronde was net van start: in oktober 2019 werden de eerste deelnemers gezien op de nieuw geopende onderzoekslocaties. En toen begon de coronacrisis. Willem was op dat moment net een maand projectleider van dit project. “We kwamen mooi op stoom en het proces ging steeds soepeler lopen. Ik wilde het eerst niet geloven, dat gaat ons niet raken”, dacht hij in eerste instantie. “Maar ineens ging het heel snel en moesten we grote beslissingen nemen. Alle locaties voor de derde onderzoeksronde moesten dicht en we konden geen deelnemers meer zien.” Hiermee kwam de core business van Lifelines ineens stil te vallen...

Een crisis als kans

“Toen we net een week thuiszaten was ik wel wat terneergeslagen. Maar ik wist dat het moest. De ernst was duidelijk.” En al snel zette Willem de knop om: “In deze nieuwe realiteit moeten we ons niet laten leiden door wat er niet meer kan, maar moeten we op zoek naar alternatieven, zowel werk als privé. Hoe lastig deze situatie soms ook is, ik pleit ervoor om positief te blijven, voldoende te lachen, oplossingsgericht te denken en deze crisis als kans te zien.”

Lifelines Corona-onderzoek

En toen ging op een avond zijn telefoon. Het was de bestuurder van Lifelines die zich afvroeg of Willem al weer wat meer tijd had, want er was een idee ontstaan voor een onderzoek over corona bij Lifelines-deelnemers. Of Willem dat traject intern kon managen. Tijdspad? Zo snel mogelijk. En zo geschiedde: zijn aandacht voor de derde onderzoeksronde verschoof zich naar het Lifelines Corona-onderzoek. Een crisis als kans. In een razend tempo werd het onderzoek uit de grond gestampt, zeker voor Lifelines begrippen. “Je moet je voorstellen dat wij normaal drie maanden over zo’n traject doen. En dan is er ineens zo’n acute situatie. We moesten wel de regels volgen, maar de regels er niet voor laten zorgen achter het net te vissen.” En dus werd, in nauwe samenwerking met het UMCG, de RUG en de Aletta Jacobs School of Public Health, binnen tien dagen de eerste vragenlijst ontwikkeld en verstuurd. Een enorme prestatie, maar ook een lakmoesproef, aldus Willem. “We kunnen als Lifelines dus een bijdrage leveren op een andere manier dan gewend!”

Afstand creëert afstand
Het nieuwe (thuis)werken werd direct op de goede wijze ingezet om te komen tot dit onderzoek. En dat was nodig, want achter de vragenlijst in de inbox van Lifelines-deelnemers zitten veel verschillende specialismen verscholen. “Ondanks dat we elkaar niet konden zien, wisten we elkaar super goed te vinden”, vertelt de projectleider die sinds de start van de crisis niet meer op kantoor is geweest. Maar deze nieuwe werkwijze vindt hij toch niet ideaal. “Wat ik echt mis zijn de collega’s om mij heen en het plezier dat je met elkaar hebt. Werk is werk, maar werk is ook een stukje sociale interactie. En sociale interactie achter een scherm is echt anders dan in het echie. Je mist letterlijk de energie als je met elkaar in een ruimte zit.” Ook privé vindt Willem die afstand jammer. “Ik vind het nog steeds vreemd dat als je bij elkaar op bezoek komt, dat je elkaar geen klap op de schouder geeft, of een zoen of een hand. Dat is een hele andere manier van kennismaken met elkaar en dat is vaak wel een ijsbreker.”

‘Weet je nog, die coronapandemie van toen?’

In het onderzoek wordt de impact van dit soort maatregelen onderzocht. Wat doet corona met ons welzijn? Hoe voelen wij ons hierbij? De vraag over de kwaliteit van leven spreekt Willem dan ook aan, evenals het repeterende karakter van de vragenlijsten waarmee ontwikkeling over de tijd in kaart wordt gebracht. “Lifelines is een tijdscapsule en dit corona-onderzoek ook. Dat intrigeert me”, vertelt hij. “Er komt een tijd dat corona voorbij is. Om te reconstrueren wat er toen allemaal gebeurde is data die we nu verzamelen heel erg belangrijk. Het is dus niet alleen het invullen van een vragenlijst, maar die data gaat nog vele jaren gebruikt worden om van te leren. We doen het voor het nu, maar ook voor later.”

De kracht van de massa

En elke individuele bijdrage telt hierbij. “Je hebt zo’n diversiteit aan mensen die deze coronacrisis doorloopt en voor iedereen is het weer anders. Als je deze data samenvoegt kan er echt iets gezegd worden over het effect van de coronacrisis op bepaalde groepen mensen.” En vervolgens kunnen er passende maatregelen worden genomen. “De bijdrage door het invullen van een vragenlijst kan dus echt een enorm verschil maken in het verbeteren van de levens van heel veel mensen. Dat vind ik zo mooi aan het onderzoek: het is de kracht van de massa.”

Stap voor stap

Hoe de coronacrisis zich zal ontwikkelen weet niemand. “Ik probeer het beste te zien, maar we weten het gewoon even niet. Dat is nieuw en dat maakt het een beetje ongewis. Omdat je vastloopt denk je ook snel van ‘misschien moet ik me er niet te druk over maken’ en het dag voor dag zien. Kleine stapjes naar voren blijven zetten, dan komen we er vanzelf wel!”