Didactische aanbevelingen

Beginnende studenten hebben zich, na minimaal 10 jaar schrijfervaring, een heel repertoire van technieken, methodes en strategieën voor het vervaardigen van teksten eigen gemaakt. Universitair schrijfonderwijs zou gericht moeten zijn op de uitbreiding en verfijning van dit repertoire en op de ontwikkeling van deskundigheid in het schrijven van academische en andere professionele teksten. Zie hieronder didactische tips en aanbevelingen voor de concrete onderwijspraktijk.

Inzicht in de bedoelingen en conventies van wetenschappelijke communicatie

Wetenschappelijke schrijfconventies zijn geen vanzelfsprekendheid voor beginnende studenten. Inwijding in de academische schrijfcultuur helpt hen bij de bewustwording van hun rol als schrijver over onderzoek en als deelnemer aan de wetenschappelijke dialoog. Dit maakt de uitvoering van schrijftaken gemakkelijker.

• Behandel het schrijven van wetenschappelijke teksten als het deelnemen aan een dialoog of discussie, waarin substantiële mededelingen worden gedaan, stellingen worden betrokken, argumentaties worden gegeven, etcetera. Dit voorkomt stuurloosheid, napraterij en teksten van het type ‘omgevallen kaartenbak’.
• Besteed aandacht aan de verschijningsvormen van wetenschappelijke teksten (laat studenten bijvoorbeeld structuren van teksten en tekstfuncties van bestaande artikelen analyseren).
• Geef schrijfopdrachten die de ‘studentenvariant' van professionele wetenschappelijke communicatie vormen (bijvoorbeeld: onderzoeksvoorstellen, proposals voor een congres, bijdragen aan artikelenbundels, etcetera). Dergelijke opdrachten zijn bevorderlijk voor de betrokkenheid van studenten en hun motivatie om sterke producten af te leveren.
• Bespreek met studenten je eigen opvattingen, voorkeuren en ervaringen als wetenschappelijk schrijver (vertel bijvoorbeeld over je eigen werkwijze bij het schrijven van artikelen).

Breng studenten een kwaliteitsbewuste en zelfstandige schrijfhouding bij

Tekstkwaliteit hangt nauw samen met de bereidheid van de schrijver om tijd en moeite te investeren in een schrijftaak. De motivatie hiervoor is niet alle studenten van nature gegeven. Onderwijs dat een kwaliteitsbewuste en verantwoordelijke attitude stimuleert, leidt tot beter schrijverschap.

• Laat studenten experimenteren met uiteenlopende schrijfstrategieën en -technieken.
• Maak studenten vertrouwd met een gefaseerd schrijfproces; stimuleer studenten om tussentijdse producten te maken en deze door meelezers te laten becommentariëren.
• Toon serieuze aandacht voor de onderzoeksresultaten en schrijfproducten van studenten. Treed niet alleen op als beoordelaar, maar vooral als begeleider en kritisch meelezer.
• Benadruk en illustreer de sociale onaanvaardbaarheid van ondoordacht gestructureerde of slordig geformuleerde eindproducten.
• Stimuleer een houding waarbij studenten volledige verantwoordelijkheid dragen voor hun eindproducten. Treed niet op als corrector of als eindredacteur van studentteksten.

Laat studentschrijvers veel en gevarieerd oefenen

Veel en gevarieerd oefenen in uiteenlopende schrijfopdrachten geeft studenten de gelegenheid om een 'vlotte pen’ te ontwikkelen, die maatschappelijk ruim toepasbaar is. Daarnaast biedt het studenten de mogelijkheid om door het schrijven hun inzicht in de stof te verdiepen.

• Geef naast opdrachten in het schrijven van wetenschappelijke teksten ook (her)schrijfopdrachten voor een lezerspubliek van niet-vakgenoten (bijvoorbeeld journalistieke of educatieve teksten).
• Geef ook informele schrijfopdrachten, die in de eerste plaats dienen als oefening voor een soepele schrijfhand en als middel om een onderwerp te verkennen. Informele schrijfopdrachten vereisen geen beoordeling van een docent (bijvoorbeeld: onderzoekslogboeken, vrij-schrijven-opdrachten, etcetera).  

| © 2002 | RUG, Faculteit der Letteren, project Communicatieve Vaardigheden |