Wereldwijd overlijden jaarlijks veel mensen aan de gevolgen van roken, zowel rokers als niet rokers. Ook in Nederland is roken nog steeds de grootste oorzaak van ziekte en sterfte. De 'Wereld Niet Rokendag' is daarom een goed initiatief voor een duurzame samenleving met een logische insteek 'op weg naar een rookvrije generatie'. Want duurzaam betekent ook: gezond. En een gezonde samenleving begint met gezonde kinderen.

Sluit mensen niet buiten
Maar een duurzame samenleving betekent ook: inclusief. Iedereen mag er zijn en iedereen mag participeren. Bij het streven naar een rookvrije stad Groningen bijvoorbeeld, moeten we niet vergeten dat rookvrij in feite betekent “vrij van mensen die roken”. Er worden dus groepen mensen buitengesloten die niet meer vrij kunnen participeren. Bovendien suggereren campagnes vaak dat roken een keuze is. Rokers willen gewoon hun gedrag niet veranderen, en verpesten daarmee het genot van anderen. Maar de meeste rokers willen dolgraag stoppen. Echter, door de fysieke en psychische verslaving mislukken stoppogingen geregeld.

Kloof tussen arm en rijk groter
Onderzoek laat zien dat onder mensen met een lage socio-economische status, dat wil zeggen met een laag opleidingsniveau en weinig inkomen, veel meer rokers voorkomen dan onder mensen met een hoge socio-economische status. Dus het streven naar rookvrije binnensteden maakt participatie relatief moeilijker voor arme dan rijke inwoners.

Zorg voor evenwicht 
Goed bezig zijn met één aspect van duurzaam samenleven, namelijk gezondheid, lijkt ten koste te gaan van andere aspecten, zoals een inclusieve samenleving. Er moet meer aandacht komen voor een evenwichtige vertegenwoordiging van de verschillende aspecten van duurzame samenlevingen. Een stap in die goede richting is reflectie over de waardes die men hanteert en hoe belangrijk men deze t.o.v. andere waardes vindt. Als er bewustwording is over mogelijke trade-offs van de ene voor de andere waarde, helpt dit om in oplossingen te denken: zouden we op weg naar de rookvrije generatie niet kosteloze stoppen met roken cursussen aan moeten bieden? Zouden er rookzones kunnen komen in de binnenstad? Op die manier gaat het streven naar een gezonde bevolking hand in hand met een inclusieve samenleving waar iedereen kan participeren.