De regulering van schaarste in het omgevingsrecht

Niet alles kan overal in de fysieke leefomgeving, en zeker niet tegelijk. Van schaarste is sprake als de beschikbare (milieugebruiks)ruimte beperkt is in verhouding tot de behoeften en wensen van de maatschappij. Denk aan de stikstofproblematiek, de doelen voor de kwaliteit van de lucht, het water en de bodem. Maar ook kan gedacht worden aan het reguleren van een maximale hoeveelheid zonnepanelen en/of windmolens in een bepaalde regio.

Eén van de kerntaken van overheden is om met behulp van het (publiek)recht, zoals algemene regels, vergunningenstelsels, subsidies en overheidsopdrachten, te sturen op de rechtmatige en rechtvaardige verdeling van schaars beschikbare (milieugebruiks)ruimte. Grote maatschappelijke opgaven in het fysieke domein – zoals het realiseren van windmolenparken en woningen, maar ook het herstellen van de biodiversiteit en het verbeteren van de chemische waterkwaliteit – vragen om een zorgvuldige afweging van de betrokken publieke en private belangen.

Het huidige juridische kader omtrent de regulering van schaarste houdt nog te wensen over. Want wanneer is eigenlijk sprake van schaarste in juridische zin, en van schaarse rechten? Is de regulering van schaarste geüniformeerd binnen het omgevingsrecht (ruimtelijke ordeningsrecht, milieurecht etc.), en zo niet, is er dan een goede reden dat er verschillen bestaan tussen deze deelgebieden? Hoe verhoudt het privaatrecht zich tot de publiekrechtelijke regelingen?

De exacte vraagstelling, opzet en methodologie worden in overleg met de beoogde (co)promotores nader geformuleerd. Het promotieonderzoek sluit aan bij het onderzoek van mr. dr. L.S. (Lolke) Braaksma. Naar verwachting wordt het onderzoek mede begeleid door prof. mr. dr. K.J. (Kars) de Graaf en prof. mr. dr. H.D. (Hanna) Tolsma. Het onderzoek start bij voorkeur in september 2025 en heeft een looptijd van vier jaar.

Ben je geïnteresseerd geworden omdat je wilt bijdragen aan een beter begrip en verdere ontwikkeling van dit juridische vraagstuk? Solliciteer dan nu!