English translation below
Volgens Aletta coördinator en arts-microbioloog Alex Friedrich zal het Coronavirus zich nog zeker anderhalf jaar verspreiden, want eerder zal er geen vaccin beschikbaar zijn. Friedrich geeft zijn blik op de situatie; wat vindt hij van de Nederlandse maatregelen, wat is de huidige strategie van Noord-Nederland in bestrijding tegen het virus en wat staat Nederland nog te wachten?

De wereld heeft te maken met een pandemie van een virus dat voor het eerst in de menselijke bevolking voorkomt, niemand op deze planeet heeft dus nog immunologische bescherming tegen dit virus. “De verspreiding van het virus gaat 24/7 door, er is geen nacht of weekend voor een virus. Daarom moeten we maatregelen nemen om primair ouderen, kwetsbaren en medewerkers van ziekenhuizen en verpleeghuizen te beschermen,” aldus Friedrich.

Nederlandse maatregelen
Volgens Alex Friedrich zijn de Nederlandse maatregelen voor het Zuiden te laat gekomen: “Social distancing, thuisisolatie als je ziek bent, geen horeca, geen scholen, geen universiteiten, 1,5 meter afstand houden, hiermee rem je het geheel. Deze maatregelen komen wellicht nog op tijd voor Noord-Nederland, maar te laat voor Zuid-Nederland.” Friedrich legt uit dat op dit moment het land gescheiden wordt door de rivieren: “Zuidelijk van de rivieren is de verspreiding op dit moment heel moeilijk te beperken, daar gaat het gewoon door en worden mensen nu ernstig ziek en zullen mensen komen te overlijden, ook jonge mensen. Niet alleen 80-jarigen, ook 50- en 40-jarigen, dat gaat gebeuren.”

In Noord-Nederland wordt nu de strategie search and contain toegepast: “Met deze strategie willen we alle casussen opsporen, contacten en thuis laten blijven. Vanaf woensdag 18 maart gaan we meer testen, de GGD gaat zeggen wie er moet worden getest en wij gaan het samen met Certe (het regionale centrum voor medische diagnostiek) uitvoeren. We gaan de stadjers en de provincies om ons heen testen.” Vorige week was deze strategie nog niet aan de orde, legt Friedrich uit: “Toen was het nog ‘we laten het los’ omdat het zuiden dat ook deed, maar in het Noorden is de situatie anders dus dat moeten we niet doen. Wij hebben met de GGD besproken dat ze veel moeten testen. Ik ga ervan uit dat wij actueel in het noorden zeker drie, vier, vijf keer meer testen per inwoner dan in het zuiden. Wij zien ook niet alle casussen maar we testen meer dus zijn de getallen betrouwbaarder. In het zuiden zie je vooral de getallen van de mensen die op de intensive care belanden, daar hoef je eigenlijk niet meer te testen, dat merk je ook zo. Als je dan test bevestig je het alleen maar, maar dan kom je natuurlijk te laat en kun je het niet meer voorkomen.”

Screeningcapaciteit Nederland
Eén ding dat Friedrich niet wil horen is dat we in Nederland te weinig screeningcapaciteit hebben: “We zijn het land met de meeste artsen en microbiologen per inwoner in Europa. Ze zijn overal, in bijna alle ziekenhuizen. We moeten nu de capaciteit vrij maken voor deze mensen die ons kunnen beschermen, zodat we kunnen aantonen wie besmet is. Als we stoppen met screenen zijn we blind. We kunnen die toename niet zien aankomen vanachter de dijk, je moet met jouw screening ver boven de dijk uitkijken naar wat er aankomt.”

Italiaanse situaties in Nederland
Het zorgsysteem in Italië is extreem overbelast, in hoeverre is zo’n scenario in Nederland denkbaar? Friedrich denkt dat er geen verschil is: “Ik denk alleen dat we het geluk hebben dat we eerder hebben begrepen dat er wat aan de hand is. Italië was vier weken blind en wij maar twee weken.” Dat Nederland nog steeds twee weken te laat was komt volgens Friedrich doordat we in Nederland het beleid volgden dat alleen de mensen werden getest die in officiële risicogebieden (b.v. China) waren geweest. “Maar je moet natuurlijk breder testen, ook als iemand nooit in China is geweest maar wel bepaalde symptomen heeft. De epidemie verspreidt sneller dan officiële casus-definities."

“Nederland kunnen we niet vergelijken met China, maar wel met Noord-Italië,” legt Friedrich uit, “Noord-Italië is rijker dan veel streken in Nederland. We hebben het niet over Palermo, we hebben het over Milaan, de regio Lombardije. Daar hebben ze 1000 intensive care bedden voor de 10 miljoen inwoners, dat is vergelijkbaar met Nederland, maar Nederland heeft 17 miljoen inwoners. Ik denk niet dat Noord-Nederland snel zulke situaties als Italië gaat krijgen maar Zuid-Nederland misschien wel, maar dat zullen we over twee, drie weken zien.”

Nederland minste beademingsbedden van Europa
Zolang we nog geen middel hebben om het Coronavirus te kunnen behandelen, moet iedereen die een levensbedreigende COVID-19 infectie krijgt twee weken aan de beademing in leven worden gehouden. In Italië zijn dat rond 3% van alle bevestigde casussen. In Nederland, tot vandaag 176 (7%) van 2460 casussen, maar dat ligt aan het feit dat het zuiden/westen minder screent. Volgens Friedrich heeft Nederland het laagste aantal beademingsbedden per 100.000 inwoners in de EU: “België en Italië hebben dubbel zoveel per 100.000 inwoners en Duitsland vier keer zoveel. Neder-Saksen heeft met 7,9 miljoen inwoners 2700 intensive care bedden, in Nederland hebben we 17 miljoen inwoners en 1150 bedden. De absorptiecapaciteit van ons zorgsysteem is lager dan alle anderen, dus moeten wij er nog meer voor zorgen dat het virus zich niet onder onze bevolking verspreidt en tegelijkertijd de beademingscapaciteit massaal vergroten, nu. En daarom zijn we ook, vooral in Noord-Nederland, aan het jagen op het virus, kijken waar het zich bevindt. We proberen het zo goed mogelijk buiten de ziekenhuizen te houden. We gaan er massaal tegenin. En screenen, screenen, screenen om mensen te vinden die positief zijn zodat ze thuis blijven en het niet kunnen verspreiden.”

Maatregelen tot minimaal mei
Friedrich vermoedt dat de effecten van de maatregelen niet enorm zullen zijn. “Wel in Noord-Nederland, maar niet in Zuid-Nederland. Ik denk dat de maatregelen tot zeker mei doorgaan, eind april sowieso. Misschien dat de horeca tussendoor nog een week opengaan maar ik denk dat het eerst gewoon zo doorgaat, misschien zullen de maatregelen nog langer duren dan mei, maar dat weten we nog niet, dat ligt eraan hoe goed het nu lukt om het te dempen.”

Bescherm anderen door jezelf te beschermen
“Wees voorzichtig, let op elkaar en denk eraan dat de overdracht ook via de handen gaat,” wil Friedrich meegeven. “Het moet bij je mond, neus of ogen komen. Je raakt het aan, je likt niet aan je handen maar je pakt misschien je boterham op en zo komt het ook in jouw mond. Dus wees hygiënisch, doe dat wat opa en oma altijd zeiden maar waar we altijd om moesten lachen en we bagatelliserend over deden. Wees voorzichtig met niet verhit eten, zoals salades die secundair gecontamineerd kunnen zijn door besmette medewerkers. Je moet jezelf beschermen en door jezelf te beschermen bescherm je degenen die eraan dood kunnen gaan.”

COVID-19 response: Wake up and be quick!

According to Aletta coordinator and medical microbiologist Alex Friedrich, the Coronavirus will spread for at least another year and a half, because no vaccine will be available sooner. Friedrich provides his view of the situation; what does he think of the Dutch measures, what is the current strategy of the Northern Netherlands to combat the virus and what do the Netherlands still have to expect?

The world is dealing with a pandemic spread of a virus that is novel in the human population, so no one on the planet has any immunological protection. According to Friedrich “The spread of the virus continues 24/7, there is no night or weekend for a virus. That is why we need to take measures to protect primarily older adults, vulnerable populations and employees of hospitals and nursing homes."

Dutch measures
According to Alex Friedrich, the Dutch measures came too late for the South of the Netherlands: “Social distancing, self-isolation when you are sick, no restaurants, bars and pubs, no schools, no universities, keeping a 1.5-meter distance, this will slow the whole thing down. These measures might still be on time for the Northern Netherlands, but too late for the Southern Netherlands.” Friedrich explains that the country is currently separated in two parts by the rivers: “The spread south of the rivers is currently very difficult to limit, it just goes on and people will get seriously ill there and people will die, also young people. Not only 80-year-olds, also 50- and 40-year-olds, that will happen.”

The search and contain strategy is now being applied in the Northern Netherlands. “With this strategy, we want to track down all cases, contact them and mandate them to stay home. From today, Wednesday March 18, we will test more, the GGD will indicate who should be tested and we will carry it out together with Certe – the regional center for medical diagnostics. We are going to test the residents of Groningen city and the provinces around us.” This strategy was not on the agenda last week, Friedrich explains: “Back then it was 'we let it go' because the South did that too, but the situation in the North is different so we shouldn't do that. We have also discussed with the GGD that they should test a lot. I assume that we, at the moment, test at least 3,4,5 times more per inhabitant in the north than in the south. We do not see all cases, but we test more, so the numbers are more reliable. In the South you mainly see the numbers of people who end up in intensive care, you do not have to test there, you notice that anyway. If you test then you only confirm it, but then you will of course be too late and you will no longer be able to prevent it.”

Screening capacity in the Netherlands
One thing Friedrich doesn't want to hear is that we don't have enough screening capacity in the Netherlands. “We are the country with most medical microbiologists per inhabitant in Europe. They are everywhere, in almost all hospitals. We must now scale up the capacity for those people who can protect us so that we can identify who is infected. When we stop screening, we become blind. We cannot see the tide approaching behind the dike, with your screening you have to look far above the dike for what is coming.”

Italian conditions in the Netherlands
The healthcare system in Italy is extremely overloaded, to what extent is such a scenario possible in the Netherlands? Friedrich thinks there is no difference: “I just think we are lucky to have understood earlier that something is going on. Italy was blind for four weeks and we only for two.” According to Friedrich, the Netherlands was still two weeks late because we followed the policy that only people who had been to the official risk areas (e.g. China) were tested. "But of course you have to test broader, even if someone has never been to China but has certain symptoms. The epidemic is spreading faster than official case definitions.”

“We cannot compare the Netherlands to China, but we can compare it to Northern Italy,” explains Friedrich, “Northern Italy is richer than many regions in the Netherlands. We are not talking about Palermo, we are talking about Milan, the Lambardie region. There they have 1000 intensive care beds for the 10 million inhabitants, which is comparable to the Netherlands. But the Netherlands have 17 million inhabitants. I don't think the Northern Netherlands will have soon such situations as Italy, but the Southern Netherlands might, but we will see that in two or three weeks.”

The Netherlands has the least number of respiratory hospital beds in Europe
As long as we don't have a means to treat the Coronavirus, everyone who catches a life-threatening COVID-19 infection should be kept alive for two weeks on the ventilator. In Italy this is around 3% of all confirmed cases. In the Netherlands, to date 176 (7%) of 2,460 cases, but that is due to the fact that the south / west screens less. According to Friedrich, the Netherlands has the lowest number of respiratory beds per 100,000 inhabitants in the EU, “Belgians and Italians have twice as many per 100,000 inhabitants and Germany four times as much. Lower Saxony has 7,900 intensive care beds with 7.9 million inhabitants, in the Netherlands we have 17 million inhabitants and 1150 beds. The absorption capacity of our health care system is lower than everyone else, so we need to make sure that the virus does not spread among our population and at the same time massively increase ventilation capacity, now. And that is why we are also hunting the virus, especially in the Northern Netherlands, to see where it is. We don't let the virus enter the hospitals as best we can. We are going against it with full force. And screen, screen, screen to find people who are positive so they will stay home and can't spread it.”

Measures until at least May
Friedrich suspects that the effects of the measures are not going to be enormous: “In the Northern Netherlands, yes, but not in the Southern Netherlands. I think the measures will continue until at least May, till the end of April in any case. Maybe the hospitality industry will open for another week in the meantime, but I think it will just continue like this at first. Maybe the measures will take longer than May, but we don't know yet, that depends on how good we are able to cushion it now.”

Protect others by protecting yourself
“Be careful, watch out for each other and remember that the transfer is also done by hands,” Friedrich says. “It has to come to your mouth, nose or eyes. You touch it, you don't lick your hands, but you might pick up your sandwich and that's how it gets in your mouth. So be hygienic, do what grandpa and grandma always said but what we always laughed about and we played down. Be careful with unheated food, such as salads that can be secondary contaminated by contaminated employees. You need to protect yourself and by protecting yourself you protect those who can die.”