Auteur: prof. mr. dr. Leon Verstappen
Ik ben in 1998 begonnen als hoogleraar privaatrecht, in het bijzonder notarieel recht. Ik was toen 33 jaar en ook naar de maatstaven toen vrij jong benoemd. Ik was net getrouwd en mijn vrouw was in verwachting van ons eerste kind. Eigenlijk het moment om een nieuwe uitdaging aan te gaan. Als Limburger (Meijel) ging ik in Gelderland (Nijmegen) studeren en promoveren, en belandde ik uiteindelijk in Haren (Groningen) om te doceren. Mijn vrouw en ik beschouwden het als een avontuur dat we gezamenlijk aangingen. Een nieuwe fase in het leven, alles weer opnieuw opbouwen.

De Groningse rechtenfaculteit 
Ik kende Groningen niet, dacht dat er pinguïns op het perron rondliepen. Ik trof bij mijn aankomst een in ieder geval kleinere vakgroep dan nu aan, waarmee notarieel recht inmiddels was gefuseerd. Vrij snel na mijn aantreden werd ik geconfronteerd met een aantal bestuurlijke uitdagingen: vacatures op belangrijke sleutelposities binnen onze vakgroep, de leerstoelen verbintenissenrecht en goederenrecht. En ik moest vrijwel direct vakgroepvoorzitter worden vanwege het vertrek van de toenmalige voorzitter Hans Nieuwenhuis, die weer terugkeerde naar Leiden. Tijd om rustig aan wat op te bouwen kreeg ik niet. Ik moest vrijwel direct bestuurlijk actief worden. Even later, zo bij het begin van het decanaat van mijn voorganger Leo Damen, vroeg Dirk Herman de Jong mij om Leo’s opvolger te worden in 2006. Zo gingen die benoemingen toen, volgens het ik-opa principe: de aftredende decaan bepaalt de opvolger van zijn opvolger. Dat gaat nu (gelukkig) wel anders.

Na enige tijd in Groningen was ons duidelijk dat Groningen een fantastische (studenten)stad is. De RUG is een geweldige, stabiele universiteit die veel biedt. De Faculteit Rechtsgeleerdheid, Vakgroep Privaatrecht en daarbinnen de Notariële sectie hebben mij veel kansen geboden en mogelijkheden gegeven. Er lopen aan de RUG veel uiteenlopende maar altijd interessante en boeiende mensen rond. Collega’s, medewerkers en promoti/promovendi met allemaal verschillende achtergronden, karakters en culturen, uit binnen- en buitenland, die doorgaans harmonieus samenwerken, respectvol met elkaar omgaan en waar nodig de helpende hand toesteken. Deze mix heb ik altijd als zeer waardevol beschouwd. Het contact met studenten heb ik ook altijd gekoesterd. Wij hebben een levendige notariële studievereniging, Vevonos, die veel activiteiten organiseert waaraan wij ook graag deelnemen.

Mensen die je pad kruisen
Ik heb geluk gehad dat zoveel getalenteerde en kundige mensen uit binnen- en buitenland mijn pad hebben gekruist, die ik op mijn beurt heb kunnen en mogen helpen met hun pad binnen de academie en daarbuiten. In het bijzonder ook de buitenlandse promoti, promovendi en gastonderzoekers. Ik heb hun aanwezigheid en onze overige contacten in het buitenland als buitengewoon verrijkend ervaren en raad iedereen aan ook eens over de grenzen te kijken.

Allerlei functies
In al die tijd heb ik heel veel uiteenlopende redactielidmaatschappen en bestuursfuncties binnen en buiten de universiteit gehad. Naast het decanaat is denk ik het meest memorabel Stichting The Land Portal, die ik heb opgericht en waarvan ik 6 jaar eerste voorzitter was. Die stichting is opgericht om informatie over land governance bij elkaar te brengen en aan iedereen beschikbaar te stellen. Dit gebeurt aan de hand van een inclusief en toegankelijk open access gegevenslandschap op internet, in de vorm van een website: www.landportal.org. Het heeft heel veel tijd en moeite gekost om dit te starten, op te bouwen en in stand te houden. Al vanaf 2009 ben ik ermee bezig geweest. Financiering was in het begin een doorlopend probleem. Maar na de eerste beginjaren is het nu een internationaal gevestigd instituut dat wereldwijd samenwerkt met 2.555 organisaties en door belangrijke IGO’s (EU, Wereldbank, IFAD, FAO, etc.), NGO’s (OxfamNovib, Omidyar Network, Ford Foundation etc.) en GO’s (DFID, BMZ, etc) wordt gefinancierd. Ik heb ongelofelijk veel geleerd van de onderhandelingen met die organisaties in Washington en Rome om LP-projecten gefinancierd te krijgen. Van de frequente reizen over de hele wereld heb ik ook veel opgestoken.

Buitenlandse reizen
Veel plezier heb ik beleefd aan de buitenlandse reizen met medewerkers en promovendi. Ik herinner me nog dat ik met twee promovendi, Nicholas Tagliarino en Björn Hoops, de Tafelberg in Kaapstad heb beklommen via de meest gevaarlijke route. Of die keer dat we in de auto met de bekende socioloog Michael Cernea in Washington ineens tegen het verkeer in aan het rijden waren. En die keer met Fokke Jan Vonck, toen wij ons in een Chinese kleermakerij een pak lieten aanmeten omdat zijn koffer niet was aangekomen en zijn postuur net wat te groot is voor de doorsnee Chinese kledij. 

Geleerde lessen

Promovendi
Geen enkele promovendus is hetzelfde. Je hebt promovendi die nog piepjong zijn, anderen zijn al op leeftijd of zelfs al gepensioneerd. Sommigen komen uit het buitenland en moeten zich eerst aanpassen en de taal leren (Engels of Nederlands). De onderwerpen waarmee ze zich bezighouden, zijn allemaal anders. Daarom is de begeleiding ook steeds anders. Ik heb het altijd wonderlijk gevonden om alle promovendi in hetzelfde 4-jarige keurslijf te persen. 

Organisatie
Houd de organisatie zo plat als maar kan, stel concrete doelen en geef zoveel mogelijk vrijheid bij het realiseren van die doelen. Op goede mensen kun je en mag je vertrouwen; schenk dat vertrouwen dan ook, maar wees wel steeds eerlijk. 

Hou het informeel en gezellig. Bijvoorbeeld onze jaarlijkse voorjaarsuitjes naar Schiermonnikoog, met de vakgroep, en naar Wapse, met de sectie. Daar bereiden we jaarlijks het volgende academisch jaar voor. Maar er wordt ook gevoetbald, zelfgemaakte sushi gegeten, alcoholica genuttigd en gepokerd. 

Vaak lossen problemen zich als vanzelf op, even niets doen is nogal eens het beste beleid. Ik heb me gaandeweg gerealiseerd dat de leidinggevende hoogleraar als een rolmodel wordt gezien, of men dat leuk vindt of niet. Daarom is een wijs advies om ook steeds het goede voorbeeld te geven. 

Studenten
Studenten mogen fouten maken. Dat is niet erg, ze zitten nog in een leerproces. Probeer zoveel mogelijk ook bij studentenactiviteiten aanwezig te zijn. Zo brengen de internationale studiereizen je dichter bij de studenten. Je hoort veel over wat er allemaal speelt onder studenten en daardoor kun je ook meer begrip opbrengen voor de moeilijkheden en zorgen die studenten hebben. Eens op zo’n reis meegaan is effectiever dan de formele bijeenkomsten van de opleidingscommissie.  

Tevreden?
Een aardige maatstaf voor het antwoord op de vraag of iemand tevreden is met zijn loopbaan, is of diegene met de kennis van nu dezelfde keuzes nog een keer zou hebben gemaakt en alles hetzelfde zou hebben gedaan. Deze vraag beantwoord ik zonder aarzeling bevestigend.

Het mooie van het ambt van hoogleraar is dat je er in hoge mate zelf invulling aan kunt geven doordat je veel vrijheid wordt gegund. Dan kan het gebeuren dat een grote hoeveelheid diverse werkzaamheden op je afkomt. Ik heb altijd genoten van die diversiteit, al is het wat lastig om in Kathmandu een noot voor de NJ te schrijven. Wat is zo mooi aan het bereiken van een doel? De weg daarheen, alles wat we de afgelopen 25 jaar allemaal hebben gedaan.

Mijn 25-jarig ambtsjubileum is op 12 januari uitgebreid gevierd met een congres, een liber amicorum en nog een koninklijk lintje. Ik vind ook dat je alles moet vieren, of dat nu geboorte van kinderen, huwelijk, verjaardagen of ambtsjubilea betreft. Voor je het doorhebt, is het leven voorbij.