‘Een makerspace op de RUG zou ons enorm helpen’

Hoe creëer je een plek op de universiteit waar studenten vakoverstijgend kunnen creëren, innoveren en samenwerken? Die vraag stond 23 november centraal tijdens het ‘Makerspace’ evenement in House of Connections, georganiseerd door de Jantina Tammes School. Lees hier het verslag over de bijeenkomst.

Robotarmen, 3D-printers en een Marsrover: er is genoeg te zien op de eerste verdieping van het House of Connections. Nog voordat de bijeenkomst officieel begint, kijken verschillende bezoekers hun ogen uit bij de kraampjes van het evenement ‘Makerspace; How to Empower Creativity, Collaboration and Innovation?’ De dag dient als inspiratie voor een nieuw op te richten ‘makerspace’ op de Rijksuniversiteit Groningen, een ruimte waar studenten bij elkaar komen om te creëren, te leren, te innoveren en te ontdekken.

Demografische uitdagingen

De bijeenkomst trapt af met een lezing van Wilbert van den Eijnde, lector Smart Sustainable Manufacturing aan NHL Stenden. Hij vertelt over de grote demografische uitdagingen voor Noord-Nederland. De nieuwe aanwas van (technisch) talent daalt in hoog tempo, terwijl de bevolking vergrijst. Wie bouwen, onderhouden en besturen straks de machines in fabrieken? Er zit niets anders op dan het verhogen van de productiviteit, stelt Van den Eijnde.

Om dit te realiseren is een zelfvoorzienend, hightech ecosysteem nodig, vervolgt de lector. De veertien ‘technology centres’ in Noord-Nederland spelen hierbij een cruciale rol. Dit zijn plekken waar bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere belanghebbenden samenwerken aan de nieuwste technische innovaties. Het concept is niet helemaal hetzelfde als een makerspace, waar de nadruk ligt op onderwijs, maar uiteindelijk dragen beiden bij aan het behoud van (technisch) talent en de ontwikkeling van hightechtechnologie in het Noorden.

Plannen

Docent en onderzoeker Gerald Jonker is een van de initiatiefnemers voor een makerspace op de Rijksuniversiteit Groningen. Mede door de groei van het aantal engineering studenten op de Faculty of Science and Engineering (FSE) is er behoefte aan een dergelijke ruimte, vertelt hij. Met zijn collega’s bracht hij in kaart wat de mogelijkheden zijn voor een makerspace. De eerste ideeën en voorstellen werden positief ontvangen door het bestuur. ‘Precies op dat punt staan we vandaag’, vertelt Jonker. ‘De vraag is nu: hoe gaan we het doen? Wat wordt precies de functie en wat willen we ermee bereiken? Daar gaan we mee aan de slag.’

De ‘makersmarkt’ dient alvast als inspiratie. Op de markt staan bedrijven en onderwijsinstellingen, zoals de Hanze en Noorderpoort, maar ook RUG-studenten en medewerkers. Taraneh Mokabber is één van hen. Ze is Research & Education Officer bij de RUG-onderzoeksgroep Discrete Technology & Production Automation (DTPA) en demonstreert drie robotarmen bij haar kraam. De robots dienen als oefenmateriaal, legt ze uit. ‘Onze studenten leren hiermee zowel het programmeren als het opbouwen en optimaliseren van de robotarm.’

Digitaliseren

Even verderop staat Lars de Groot, managing director bij Demcon Industrial Systems. Hij vertelt over een samenwerking van 25 partijen uit Noord-Nederland op het gebied van ‘smart industry’, als onderdeel van het groeifondsprogramma NXTGEN Hightech. ‘Om machines te besturen heb je vakmensen met veel ervaring nodig. Maar tegenwoordig blijven werknemers niet dertig jaar op dezelfde plek. Er zijn bovendien te weinig mensen.’

Volgens De Groot zijn technische hulpmiddelen daarom onmisbaar. Het draait om het digitaliseren, vertelt hij. ‘Denk aan het terugbrengen van alle sensoren in een fabriek naar één scherm.’ Op de makersmarkt laat De Groot een bierlijn zien, waarmee studenten kunnen oefenen. ‘We zijn hier net mee gestart. Alles gaat bij deze lijn nog analoog. In de toekomst willen we het proces gaan digitaliseren. Met deze bierlijn kunnen studenten daar ervaring mee opdoen.’

Hoe kijkt De Groot naar de toekomstige makerspace op de RUG? ‘Het is een mooie kans om samen te werken. Ik zou vooral ook eerst eens kijken wat er al is, op het mbo en hbo. We moeten niet op verschillende niveau’s hetzelfde gaan doen.’

Interdisciplinair

Een van de onderwijsinstellingen met de nodige ervaring is de Hanze Hogeschool. Bij hun kraampje staan verschillende creaties van de Hanze Makerspace uitgestald. Van een 3D-geprinte Martinitoren tot een complete robot. ‘Het is een plek voor en door studenten’, vertelt een van de studenten. ‘Zolang je de richtlijnen volgt, is de sky the limit: je kunt hier alles creëren. We hebben ook een erg diverse groep studenten, van psychologie tot werktuigbouwkunde. Onze Makerspace is niet beperkt tot bètastudenten.’

Het interdisciplinaire aspect moet ook terugkomen in de makerspace van de RUG, zegt initiatiefnemer Jonker. ‘We willen over disciplines heen werken. Het gaat niet om het inleveren van een apparatenlijst, dat is pas het slotstuk.’ Jonker is enthousiast over de belangstelling vandaag, zo concludeert hij na de ‘break-out’ sessies in de middag. ‘Je merkt dat er echt behoefte aan is.’

Behulpzaam

Dat beamen de teamleden van CybaNorth. Komend jaar doen de Groningse studenten mee aan de Cybathlon in Zürich. Het evenement is vergelijkbaar met de Olympische Spelen, maar dan met draagbare technologie. De studenten doen mee aan de race voor armprotheses. ‘Een makerspace zou ons erg helpen. Dan kunnen we veel makkelijker met elkaar communiceren, wat de ontwikkeling enorm vereenvoudigd en versnelt’, concludeert een van de teamleden.

Het evenement ‘Makerspace; How to Empower Creativity, Collaboration and Innovation?’ vond plaats op 23 november in het House of Connections. De organisatie was in handen van de Jantina Tammes School of Digital Society, Technology and AI. Met bijdrages van: Festo Didactic, Hanze Hogeschool, Noorderpoort, NHL Stenden, Demcon, FSE Faculty (RUG), AiHub Noord, Noorden Digitaal, FEB faculty (RUG), CybaNorth, Makercie (Mars Rover).