Bacteriedodend materiaal voor beugels en protheses onderzocht

Orthodontisten van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) doen in samenwerking met het Zernike Institute van de RUG onderzoek naar de mogelijkheid om beugels en tandprotheses te maken van bacteriedodend materiaal. Doel is om van antibacterieel polymeer met de 3D-printtechnieken precies passende protheses en beugels te maken. Dit moet voorkomen dat er tandplaque ontstaat tijdens orthodontische behandelingen en zich ophoopt rondom de beugel. Dit kan leiden tot gaatjes en witte vlekken in de tanden. Het duurt naar verwachting nog enkele jaren voordat deze protheses beschikbaar komen.

Een behandeling met een beugel komt steeds meer voor in Nederland. Ongeveer 40% van de jongeren van twaalf jaar en ouder krijgt een beugel en ook steeds meer volwassenen kiezen voor een rij mooie, rechte tanden. Uit onderzoek blijkt dat zo’n 60 procent van alle patiënten uiteindelijk problemen ondervindt in deze twee tot drie jaar durende behandeling als gevolg van tandplaque; 15 procent heeft zelfs professionele (na)zorg nodig vanwege aangehechte bacteriën.

Deze schade komt het meest voor bij jongeren. Volgens hoogleraar orthodontie Yijin Ren vinden kinderen in deze leeftijd poetsen sowieso lastig. “Met een beugel is dat nog veel lastiger. Bovendien worden composietmaterialen op de tanden gebruikt als lijm voor de brackets of “slotjes”; hierop gedijen bacteriën goed. Deze bacteriën kunnen het glazuur aantasten, waardoor niet alleen witte vlekken kunnen ontstaan, maar ook gaatjes. Dit komt door de ontkalking (decalcificatie) van de tanden.

Alleen al in Amerika blijkt dat deze nazorg een kostenpost van 500 miljoen dollar met zich meebrengt. “En dan hebben we het nog niet eens over groeiende economieën als China, Brazilië en Turkije waar orthodontie aan een enorme opmars bezig is”, stelt Ren. Wereldwijd wordt er daarom hard gezocht naar nieuwe materialen.

In het UMCG testen de orthodontisten nu samen met chemici, microbiologen en een natuurkundige, een polymeer dat talloze toepassingen heeft voor lijm, beugels, bruggen en kronen. Dit materiaal doodt orale bacteriën zodra ze op het materiaal hechten. “Het doel hiervan is om uiteindelijk in combinatie met de eveneens in ontwikkeling zijnde 3D-printtechnieken beugels en prostheses te maken” geeft Ren aan. Volgens Ren zal het nog even duren voordat de eerste bacteriedodende beugels beschikbaar komen. Zij wijst er nadrukkelijk op dat tot die tijd voorlichting over mondhygiëne, goed poetsen en regelmatige controle heel belangrijk blijft.