Risico op uitval draadloze apparatuur in gezondheidszorg en industrie onderschat

In de gezondheidszorg wordt steeds meer gebruik gemaakt van draadloze apparatuur, zoals videocontact en zorg op afstand van de thuiszorg. Veel organisaties houden daarbij weinig rekening met de mogelijkheid dat deze draadloze communicatie kan uitvallen, terwijl het risico daarop juist toeneemt. Dat blijkt uit een onderzoek dat de Rijksuniversiteit Groningen uitvoerde in opdracht van Agentschap Telecom van het Ministerie van Economische Zaken. De onderzoekers waarschuwen voor grote problemen die kunnen ontstaan in bijvoorbeeld de thuiszorg en verpleeghuizen, en doen aanbevelingen voor verbeterd risicomanagement.

Het onderzoek is uitgevoerd in de gezondheidszorg en de industrie. Ook kleinere industriële bedrijven blijken vaak onvoldoende voorbereid op eventuele uitval van draadloze apparatuur.

Kans op ongelukken

‘De groei van draadloze apparaten in de gezondheidszorg is enorm,’ zegt projectleider en hoogleraar Information Management Hans Wortmann van de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Een alarm dat afgaat wanneer een oudere valt, patiënten die een morfinepomp hebben, hartpatiënten die dagelijks zelf hun medische status kunnen doorgeven, of de specialist die zijn dagelijkse ronde door het ziekenhuis doet met een mobiele computer. Zowel de aansturing van de apparaten als de bediening op afstand verloopt via de ether, maar deze frequenties worden door de “draadloze revolutie” steeds intensiever benut. Gevolg is dat de kans op storingen, en daarmee ongelukken, steeds groter wordt.’

Te groot vertrouwen

De onderzoekers bekeken hoe organisaties in de praktijk de risico’s van uitval van draadloze apparatuur ondervangen en maakten een vergelijking tussen de industrie en de gezondheidszorg. Wortmann: ‘Vooral bij grote organisaties blijkt het bewustzijn voldoende aanwezig. Zowel grotere industriële bedrijven als ziekenhuizen nemen dit onderwerp mee in hun risicomanagement. Ook hebben zij alternatieven voor het geval de verbinding uitvalt.’

De onderzoekers constateren echter bij kleinere gezondheidsorganisaties en kleinere bedrijven een te groot vertrouwen in het functioneren van deze apparatuur: ‘Er blijken geen scenario’s voorhanden over de gevolgen van een grote storing waarbij veel verbindingen niet werken.’ Ook de kleinere industriële bedrijven maken veel gebruik van deze draadloze apparatuur en lopen risico op uitval. Voorbeelden zijn barcodescanners in magazijnen, de aansturing van hijskranen in fabrieken of medewerkers die rondlopen met een tablet om gegevens over de productie en machines in te zien.

Steeds drukker in de ether

Agentschap Telecom verwelkomt de conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek: ‘Alle organisaties zouden de mogelijkheid van uitval van draadloze apparatuur mee moeten nemen in hun risicomanagement, zodat zij zich beter kunnen voorbereiden op uitval,’ aldus directeur Peter Spijkerman van Agentschap Telecom. ‘Vooral voor de komende jaren is dat belangrijk, omdat de groei van deze apparaten blijft toenemen. Het wordt steeds drukker in de ether, en is er een grotere kans op uitval. Bedrijven moeten zich vooral bij kritische bedrijfstoepassingen voorbereiden op een “fail-safe oplossing”, zodat ze bij langdurige of regelmatige uitval een alternatief voor de draadloze apparatuur hebben.’

Agentschap Telecom

Agentschap Telecom, uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Economische Zaken, heeft opdracht gegeven voor dit onderzoek. Het agentschap agendeert het onderwerp telekwetsbaarheid, omdat zij risico’s voorziet ten gevolge van enerzijds de afhankelijkheid van de draadloze telecommunicatie en anderzijds de bijkomende drukte in de ether waardoor de kans op storingen toeneemt.

Meer informatie

Download het gehele rapport: Societal Impact of Wireless Revolution in the Netherlands and Possible Measures

Contact:

• RUG: Prof.dr.ir. J.C. (Hans) Wortmann, via Irene Ravenhorst, secretariaat
• Agentschap Telecom: Mariël van Dam