Een goed concert is niet alleen een muzikale ervaring, maar kan zo veel meer zijn. Regelmatig word ik gevraagd om de presentatietekst te schrijven voor een concert van een brassband waarin ik cornet speel. Ondertussen is bekend dat ik Nederlands studeer en dan is de aanname automatisch ‘die zal wel goed kunnen schrijven dus’. Hoewel ik er altijd even goed voor moet gaan zitten, vind ik het leuk om te duiken in de achtergrond van een mooi muziekstuk. Om er dan echt een passend stukje tekst bij te maken, komen inderdaad mijn Nederlandse skills goed van pas.

Verschillende vakken van de studie hebben me vaardigheden geleerd die ik goed kan gebruiken. Het vak creatief schrijven leerde me verhalen vertellen, bij pragmatiek leerde ik hoe verschillende formuleringen hetzelfde kunnen overbrengen, maar dan met een andere lading, en zelfs tekstanalyse helpt bij het schrijven van eigen teksten.

Glimpse of Moonlight

Muziek heeft de kracht om emoties op te roepen. Een stuk kan prachtig en ontroerend zijn zonder dat je weet waarom het is geschreven. Als ik echter weet dat het is gecomponeerd ter nagedachtenis aan een overleden vriend van de componist, krijgt het stuk voor mij een heel andere lading en luister ik ook anders naar het stuk. 

Met de brassband hebben we ooit het stuk Glimpse of Moonlight gespeeld. Een prachtig koraal en wanneer het goed wordt gespeeld sowieso een stuk dat zorgt voor een brok in je keel. Toen de componist, ook dirigent van de brassband waarmee we het speelden, vertelde wat het eigenlijk moest voorstellen, zorgde dat voor een wereld van klankverschil. De eerste keer was mooi, maar de tweede keer spelen, toen we de gedachte erachter hadden gehoord, was prachtig. Luister nu eerst eens het stuk, vorm voor jezelf een mening en denk na over wat je hoort. Daarna pas verder lezen!

Straks mag je het nogmaals luisteren, maar nu met deze gedachte erbij: Glimpse of Moonlight moet je horen als een soort gesprek. Je bent vast iemand die je heel dierbaar was verloren en je hebt je misschien wel afgevraagd waar diegene nu is. Stel je voor dat je ‘s nachts naar boven kijkt. Je ziet sterren, hier en daar een wolk en een glinsterende maan. Je denkt na en zegt: “Ik zou je nog zo graag even willen spreken.” Maar je krijgt geen antwoord en ietwat verslagen laat je je hoofd zakken, totdat je opeens tóch antwoord krijgt. “Vertel maar, ik luister.” Het einde moet voelen en klinken als een warme knuffel. Luister nu dezelfde opname nogmaals. Wedden dat je nu iets anders hoort?

Een diepere betekenislaag

Dat je het stuk heel anders hoort nu je weet wat erachter schuilt, dát is de kracht van taal. Een diepere betekenislaag naar boven halen, een heel andere interpretatie en een heel andere beleving. Dit geldt niet alleen voor muziek, maar voor bijna alles waar taal een rol speelt. Het mooie is alleen dat je met muziek een dubbele interpretatie hebt. Die van de componist en wat de brassband naar voren wil brengen, en je eigen oren die het stuk horen. 

Uitvogelen hoe ik met taal die diepere betekenislaag zo mooi, krachtig of ontroerend mogelijk naar boven kan halen maakt dat ik het heel leuk vind om dieper te duiken in de achtergrond van stukken. Ik moet altijd even denken aan een les bij pragmatiek, waar we het hadden over het effect van nadruk op een specifiek woord. Als je zegt ‘Ik heb dát niet gespeeld’ of ‘ik heb dat niet gespééld’, zeg je twee keer iets heel anders. Zo is het ook met het schrijven van teksten. Hoe je iets opschrijft, kan zorgen voor een heel verschil in beleving.

Als het stuk waar de tekst bij hoort dan ook nog eens mooi wordt uitgevoerd, heb je het hele plaatje compleet. Zou je het geloven dat ik tijdens het tikken van het stuk een klein traantje heb gelaten?