Terugblik op de Europese Nacht van de Onderzoekers 2023

‘Science sells’, zo bleek tijdens het uitverkochte wetenschapsfestival in Forum Groningen. Experimenten, wetenschapsshows, science battles, muziek, dans én een gezellige borrel: de Europese Nacht van de Onderzoekers bood met ruim vijftig programmaonderdelen voor ieder wat wils. Een terugblik op een tjokvolle avond vol verwondering.

Jacquelien Scherpen, de nieuwe rector van de Rijksuniversiteit Groningen, verzorgt rond de klok van half acht de officiële aftrap van de Nacht van de Onderzoekers. Vlak na het startschot stijgen al de eerste dampen op bij een proefopstelling op de begane grond van het Forum, waarbij studenten verschillende experimenten tonen aan het publiek. Het proeven van sprinkhaan-chocolade, een snelcursus pipetteren, of het aanmeten van een persoonlijk energielabel: bezoekers komen oren en ogen te kort bij de verschillende wetenschapsexposities.

Experimenten, shows en games

Hoewel de naam misschien anders doet vermoeden, is de Europese Nacht van de Onderzoekers voor alle ‘nieuwsgierigen’ in en om Groningen. En dat is vrijdagavond goed te merken. Een divers publiek doet actief mee aan de verschillende experimenten, shows en games. Wat te denken van een workshop over kunstmatige intelligentie, onder leiding van RUG-onderzoeker Dagmar Heeg. Of een interactieve sessie met mantelzorgexpert Jasperina Brouwer. ‘Als jij morgen mantelzorg nodig hebt, kan je dan iemand bellen?’, vraagt de onderzoeker. De stellingen leiden tot prikkelende discussies en interessante inzichten.

In de Rabozaal, de grootste zaal van het Forum, gaan ondertussen de ‘Science Shows’ van start, onder leiding van Jim Jansen, hoofdredacteur van New Scientist. Zo’n tweehonderd nieuwsgierige bezoekers luisteren naar de verhalen van onderzoekers over ‘vertrouwen’ en ‘duurzame verandering’. Tijdens de show van Krista de Wit (Hanze) en Marie-José van Tol (UMCG) klinken er zelfs piano- en vioolklanken door de zaal, waarmee ze hun verhaal over live muziek in het ziekenhuis en muziek als ‘vaccin’ voor het brein illustreren. Helemaal spectaculair wordt het tijdens de show van Jon Chase, die het publiek in razend tempo trakteert op verschillende ‘science raps’ over onder meer biodiversiteit en het periodiek systeem.

Ondertussen nemen in een andere zaal verschillende gerenommeerde onderzoekers het tegen elkaar op in een ‘science battle’. Bezoekers krijgen een koptelefoon en bepalen na afloop wie het meest intrigerende verhaal wist te vertellen. Even verderop gebeurt weer iets heel anders. Een rechter beantwoordt vragen van het publiek. ‘Mag je geweld gebruiken tegen een inbreker? Wat is proportioneel?’ De bezoekers vuren hun vragen gretig af op de magistraat. En dan zijn er nog de lichaamsdelen op sterk water, stukken meteoriet en de muts uit Spitsbergen, waarover Studium Generale vertelt op de begane grond van het Forum Groningen.

Schools voor Wetenschap en Samenleving

Een andere populaire bestemming: een ‘fotobooth’ van de vier Schools voor Wetenschap & Samenleving van de RUG. De Schools tekenden voor de organisatie van het festival. In een speciaal ingerichte fotostudio kunnen bezoekers een kiekje scoren met Wubbo Ockels, Rudolf Agricola, Aletta Jacobs of Jantina Tammes, de vier geleerden met wortels in Groningen waarnaar de Schools genoemd zijn.

Het is slechts een greep uit het programma met zo’n vijftig activiteiten en ruim zestig onderzoekers. Zoals gezegd, het publiek komt oren en ogen te kort tijdens de Europese Nacht van de Onderzoekers. Geen van de bezoekers zal alle programmaonderdelen hebben gezien, als presentator Daisy Veenstra vlak voor middennacht het festival afsluit. Maar de wetenschap is vanavond gevierd in het Forum. En alle aanwezigen zullen het met elkaar eens zijn: het was zonder twijfel een geslaagd feest.