Hoe lossen we het tekort aan zorgprofessionals voor mensen met een ernstige beperking op?

Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking zijn sterk afhankelijk van gespecialiseerde zorgprofessionals. Maar, er is momenteel een groot tekort aan dit soort professionals. Daarom starten Annette van der Putten en collega’s binnenkort een nieuw onderzoeksproject wat meer inzicht moet geven in hoe zorgorganisaties personeel kunnen aantrekken én behouden.

In Nederland hebben ongeveer 10.000 mensen een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking. Deze mensen zijn in sterke mate afhankelijk van gespecialiseerde zorgprofessionals. Omdat ze moeilijk via gesproken taal kunnen communiceren — zij doen dit eerder via (kleine) signalen of lichaamstaal — is het extra belangrijk dat hun begeleiders hen goed kennen. 

Vicieuze cirkel

Gezien deze afhankelijke positie is het volgens hoogleraar orthopedagogiek Annette van der Putten bijzonder zorgwekkend dat er momenteel een groot tekort aan gekwalificeerde zorgpersoneel is. Dat tekort wordt niet alleen veroorzaakt door een lage instroom, maar ook doordat er een hoog verloop van personeel is. Het tekort zorgt er bovendien voor dat het een minder aantrekkelijke sector om in te werken wordt, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Hierdoor staat de kwaliteit van bestaan van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking onder druk.

Boeien en binden

Daarom start van der Putten samen met collega’s van de Rijksuniversiteit Groningen, de Hanzehogeschool, Erasmus Universiteit en verschillende partners uit de praktijk begin 2024 met een nieuw onderzoeksproject. In dit driejarige project genaamd “Boeien en binden” gaan zij onderzoeken waarom (toekomstige) professionals ervoor kiezen om met mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking te gaan werken (“boeien”) en wat ervoor zorgt dat ze dit werk ook blijven doen (“binden”). Voor dit project ontving van der Putten onlangs een subsidie van €250.000 van ZonMw.

Organisatiescan

Een belangrijk onderdeel van het project is het ontwikkelen van een applicatie waarmee organisaties de professionele betrokkenheid binnen hun bedrijf in kaart kunnen brengen. De app helpt organisaties om op verschillende organisatieniveaus strategieën in te zetten om personeel te behouden. In de app kan vervolgens gemeten worden hoe succesvol deze strategieën zijn. Door de duurzame inzet van personeel te bevorderen, hopen de onderzoekers bij te dragen aan de kwaliteit van bestaan van mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperking.

Het project is onderdeel van de Academische Werkplaats EMB. De werkplaats heeft als doel om onderzoek en praktijk op het gebied van ernstige meervoudige beperkingen dichter bij elkaar te brengen. Vanuit de Rijksuniversiteit Groningen zijn de volgende onderzoekers betrokken bij het project: