Subsidieronde 2016

Gratama Stichting Uitslag ronde 2016

Medische Wetenschappen

Drs. Fenne Komdeur, promovendus/arts-onderzoeker Obstetrie & Gynaecologie
De rol van copy-number variaties op infiltrerende immuuncellen, €22.275
Jaarlijks overlijden in Nederland meer dan 1000 vrouwen aan eierstokkanker. Ondanks uitvoerig onderzoek zijn er in de laatste 40 jaar geen nieuwe behandelmethoden ontwikkeld voor eierstokkanker die de prognose van deze ziekte verbeteren. Een recente doorbraak op het gebied van kanker immuuntherapie zou hier verandering in kunnen brengen. Om baat te kunnen hebben bij deze nieuwe vorm van immuuntherapie moeten er voldoende immuuncellen (T cellen) in de tumor aanwezig zijn. Dit is bij patiënten met eierstokkanker meestal niet het geval. In dit project zal op een unieke manier worden onderzocht of bepaalde veranderingen in het DNA van de kankercellen invloed hebben op de afweerreactie tegen kanker. Door inzicht te krijgen in deze veranderingen die invloed hebben op de afweerreactie kunnen nieuwe aangrijpingspunten worden gevonden voor immuuntherapie om uiteindelijk de afweerreactie tegen kanker te verbeteren.

Faculty of Science and Engineering– Kernfysisch Versneller Instituut

Dr. Aleksandra Biegun, Rosalind Franklin Fellow
Protonradiografie voor hogere nauwkeurigheid in protonentherapiebehandelingen, €19.230
Kanker is de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland en andere hoog-ontwikkelde landen. In 2015 waren er 105.000 nieuwe kankerpatiënten. Meer dan 50% van de kankerpatiënten krijgt een behandeling met radiotherapie, waarbij hoogenergetische fotonen worden gebruikt om de tumor te vernietigen. De tumor wordt omringd door gezond weefsels dat ook wordt bestraald, schade hieraan leidt vaak tot complicaties. Bestraling met protonen kan een oplossing bieden. Met behulp van nieuwe beeldvormende technieken kan de protonenradiografie leiden tot een betere kwaliteit van de protonentherapie.

Prof. Dr. Christiaan de Both, hoogleraar Dierecologie
Forensisch Keutelonderzoek €17.977
Door menselijk ingrijpen veranderen leefgebieden van dieren vaak sneller dan dieren zich kunnen aanpassen. Om te begrijpen waarom de ene soort zich beter aanpast dan een andere is het belangrijk te weten wat dieren eten, want voedselbeschikbaarheid is de basisvoorwaarde voor het voorkomen van dieren. Een eenvoudige oplossing om diëten van dieren te kwantificeren is door middel van prooi-DNA in poep. In dit onderzoek worden analyses gedaan om deze techniek te kalibreren, waarna deze gebruikt kan worden in toegepast en fundamenteel onderzoek aan dieren in de natuur.

Faculteit der Letteren

Drs. Wieke de Neef, promovendus Groninger Instituut voor Archeologie
Context in Grotten – grotten in context: non-destructief onderzoek naar archeologische resten in vijf grotten in midden-Italië €12000
Grotten vormen een bijzonder archeologisch archief van menselijk en dierlijk gebruik sinds de Steentijd. Door de bijzondere vochtigheid en sedimentatiesnelheid blijven resten van dergelijk gebruik vaak goed bewaard, terwijl ze buiten bereik liggen van diepgaande moderne verstoringen. Onderzoek in grotten is echter moeilijk, kostbaar en doorgaans slecht voor de gezondheid van de onderzoeker. In dit project wordt op een klein aantal testlocaties een combinatie van niet-invasieve methoden getest waarmee snel een inschatting kan worden gemaakt van wat er aan prehistorische structuren en sporen aanwezig is.

Prof. Dr. Daan C.M. Raemaekers, hoogleraar Pre- en Protohistorie
Van Giffen 2.0: een voorstel voor een nieuwe atlas van de Nederlandse hunebedden €13250
Van Giffen 2.0 is in essentie een landmeetkundig project om de data te verkrijgen die nodig is om een nieuwe atlas van de Nederlandse hunebedden te maken. De atlas zal digitaal gepubliceerd worden en in een kleine oplage ook gedrukt worden. Van Giffens boek uit 1925-1927 wordt hierbij als uitgangspunt genomen. De nieuwe hunebeddenatlas moet in eerste instantie als naslagwerk voor archeologen en erfgoedbeheerders dienen. Op basis van een eerste experiment met 3D-technieken bij hunebed D15 (Loon) kan aangetoond worden dat een vergelijking tussen de “oude” en nieuwe hunebeddata spectaculaire nieuwe inzichten oplevert. Het verkrijgen van digitale 3D-data van de hunebedden is in dit project een tussenstap voor het genereren van een 2D-eindproductie. De 3D-modellen zullen op de website van de Hunebeddenbeheergroep worden getoond naast het huidige aanbod. Op wetenschappelijk vlak maken de exacte 3D-meetgegevens nieuwe studie van de hunebedden mogelijk.

Door het GUF te subsidiëren project 2016

Faculty of Science and Engineering

Dr. Ulrike Dusek, Assistant Professor Center of Isotope Reserach (CIO)
Air Pollution in China – using radiocarbon to discover crucial sources €23000
Luchtvervuiling door aerosolen, beter bekend bij het algemeen publiek als “fijnstof” is tegenwoordig een enorm probleem in China. Het veroorzaakt ziekte en voortijdige sterfte van miljoenen mensen. Daarom is het van het grootste belang om beter inzicht te krijgen in de belangrijkste aerosol-bronnen en om effectieve reductiestrategieën te ontwikkelen. Een groot deel van de aerosolen bestaat uit organische koolstofverbindingen, en deze zijn giftig. Helaas is het bijzonder ingewikkeld om de bijdrage van vervuilingsbronnen aan deze organische koolstof te bepalen. De meest directe methode daarvoor is het analyseren van die organische koolstof met behulp van “radiokoolstof” , C14. Deze analysemethode wordt echter niet vaak toegepast vanwege zijn gecompliceerdheid en vanwege de relatief hoge kosten. Voor dit project heeft de Chinese Akademie voor Wetenschappen een verzameling aerosol-monsters uit diverse vervuilde steden in China ter beschikking gesteld.