'Mijn beste beslissingen zijn altijd impulsbeslissingen geweest.'

Tekst: Sara Plat

Izaline Calister (1969, Curaçao) is zangeres, liedschrijver en bandleider. Ze studeerde bedrijfskunde aan de RUG en jazz en pop aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen.

Kom je uit een muzikaal gezin?
‘Ja, maar niet op een hele nadrukkelijke manier. Er was altijd muziek, maar andere dingen waren belangrijker. Mijn vader is van eenvoudige komaf, hij heeft zich opgewerkt tot bouwkundig ingenieur, hij was betonspecialist. Hij heeft meegewerkt aan veel dingen op Curaçao die er nu nog zijn, zoals de kadewanden in de haven. Mijn moeder overleed toen ik drie was. Mijn vader hertrouwde, mijn tweede moeder had ook een goede baan: ze was directrice van de huishoudschool. Ik zong als kind al bij jeugdkoor Perlitas, pareltjes. Dat was wat Kinderen voor Kinderen hier is. We traden heel veel op, deden tv-shows, ik vond het geweldig. Maar het bestond gewoon niet dat dat ook een vak kon zijn.’

Je ging bedrijfskunde studeren in Groningen. Hoe kwam die keuze tot stand?
‘Als je op Curaçao woont, 18 bent en wilt studeren, dan moet je weg. Dat zit in het systeem van het eiland. Er zijn dan twee opties: je gaat naar Amerika of naar Nederland. In Groningen studeerde mijn zus al, dus dat werd het. En wat betreft bedrijfskunde: iedereen maakte zich grote zorgen om wat ik ging doen. Uit al mijn beroepskeuzetestjes kwam steeds muziek. Mijn vader werd daar heel zenuwachtig van. Hij wilde dat ik eerst een echt vak zou leren. Toen dacht ik: ik kies wel bedrijfskunde, dan krijg je veel verschillende vakken en kom ik er hopelijk wel achter wat ik leuk vind. Mijn vader was zo opgelucht! En de beroepskeuzeadviseur trouwens ook.’

Van Curaçao naar Groningen: even schakelen?
‘Enorm. Ik was wel in Nederland op vakantie geweest, maar het kwam toch hard aan. Die regen! Op Curaçao stopt alles als het regent. Iedereen weet: het wordt later. Hier doet iedereen gewoon of het er niet is! Drie jaar geleden zat ik bij een theatervoorstelling van het Pauperparadijs, in de open lucht. Het ging regenen, en iedereen deed een poncho om en bleef gewoon zitten. Ik flipte helemaal: hoezo gaat dit door! Ik kan me niets meer herinneren van die voorstelling. De knop omzetten als het regent: ik kan het nog steeds niet.’

In het laatste jaar van je studie bedrijfskunde schreef je je ook in bij het conservatorium. Dat werd de opmaat naar je muzikale carrière. Waarom duurde het zo lang voordat je voor de muziek koos?
‘Mijn beste beslissingen zijn altijd impulsbeslissingen geweest. In Groningen ging ik weer bij een zanggroepje. Steeds vaker zeiden mensen tegen me dat ik conservatorium moest gaan doen. Ik weet nog dat ik op een vrijdagmiddag in mijn laatste studiejaar bedrijfskunde op mijn stageadres zat en dacht: straks ben ik afgestudeerd, dan moet ik manager worden, dat wil ik niet! In een opwelling pakte ik de telefoon en heb me ingeschreven. Het was een opluchting. Ik had lange tijd een verdriet dat ik niet kon plaatsen, een diepgevoelde sadness. Soms moest ik als ik bepaalde liedjes hoorde ineens zo huilen. Pas toen ik conservatorium ging doen, werd dat opgetild. Toen had ik ook pas door dat dat het was. Toch ben ik heel blij dat ik eerst bedrijfskunde deed, dat heeft me een onmisbare vorming gegeven die ik als kunstenaar ook nodig heb. Begrotingen maken, het proces bewaken. Ik dacht ook op een bedrijfskunde-manier over mijzelf na: waarom ben ik bijzonder, waarom kopen mensen kaartjes voor mij. Het was niet zomaar een studie, ik kon het gebruiken als zangeres. Daar heb ik mijzelf een hoop ellende mee bespaard.’

Wat wil je met je muziek bereiken?
‘Ik wil dat mensen op zondagmiddag mijn muziek opzetten, en daar blij van worden. Maar ik wil ook iets mee geven. Als je een goed universeel verhaal vertelt, dan werkt dat heel verbindend. Ik voel dat wij als mensen veel meer op elkaar lijken dan we denken. Heimwee bijvoorbeeld: dat is hetzelfde gevoel als dat naar Curaçao is, als naar Friesland of Limburg. Mensen missen zee, of heuvels, of koeien: het maakt niet uit, het werkt hetzelfde. Tegelijkertijd wil ik ook vertellen over Curaçao, waarom dat ook onderdeel is van ons koninkrijk, hoe mensen daar leven. Mensen leren daar maar weinig over op school. Het was een zoektocht om mijn eigen stijl te vinden. Ik heb veel geprobeerd, maar het lag voor mijn neus. Ik kon gewoon uit mijn eigen taal en de ritmes van mijn geboorteland putten. Maar ik houd ook van jazz, daar zit meer variatie in, meer melodie en harmonie. Ik zie de traditie van Curaçao als bouwstenen, daar voeg ik de kracht van verhalen bij.’

Je trad op bij de VN op de internationale dag ter herinnering aan de slachtoffers van de slavernij, bij de opening van de slavernijtentoonstelling in het Rijksmuseum, maakte een voorstelling over protestliederen: er zit toch ook een zeker activisme in je werk.
‘Ik ben van de zachte krachten, niet militant. Mijn talent is dat ik verhalen kan vertellen die raken, op een manier waardoor mensen niet het gevoel hebben dat ik met een opgeheven vinger sta te doceren. Ik sta liefdevol ten opzichte van de wereld. Maar met alleen zachte krachten gebeurt er niets. Mensen die botter zijn, harder zijn, die heb je ook nodig.’

Waar werk je nu aan?
‘Toen mijn dochter werd geboren, gingen mijn man en ik voor haar onze stambomen onderzoeken. Mijn man is hier geboren, hij had alles zo gevonden. Voor mij was het veel moeilijker. Ik vond een betovergrootmoeder, Juliette, de laatste in slavernij geboren voorouder die ik kon vinden. We zoeken haar levensverhaal nu uit. Over twee jaar wil ik een theatervoorstelling over haar maken, dan is het 160 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft. Ik wil een mooi verhaal vertellen, maar ook vertellen wat met mij doet, als moeder van een dochter. Kinderen die in slavernij geboren werden waren vogelvrij, konden zo doorverkocht worden. Ik wil laten zien dat het niet zo lang geleden is, een paar generaties terug. En dat het dus ook niet raar is dat het nog doorwerkt, en wij mensen behoefte hebben om ermee bezig zijn.’

Vind je jezelf ook een feminist?
‘Ja! Ik zit in een mannenwereld, maar ik ben de bandleider, ik bepaal het. Ik schep er een Machiavellistisch genot in om niet te doen wat er van mij verwacht wordt als vrouw. Als vrouw word je vaak niet aardig gevonden als je voor jezelf opkomt. Ik zit daar niet meer mee. Ik heb het een poosje op de andere manier gedaan, schoot als enige vrouw tussen de mannen in de verzorgende rol. Dat deed mijn eigen functioneren geen goed, ik stond vooraan op dat podium en voelde me niet goed voorbereid. Dat doe ik nu niet meer. Er is heel veel wat je overneemt zonder erover na te denken of dat je rol is in de wereld, zeker als vrouw. Ik vind dat we ook meer solidair voor elkaar kunnen zijn als vrouw. Het is niet zo dat als zij succes heeft, jij dat dan niet kan hebben. Er is plek voor iedereen. Steek je tijd in zo goed mogelijk worden, zo professioneel mogelijk zijn. Dan hoef je nergens bang voor te zijn. Dat geef ik ook aan mijn dochter mee.’

Zie je jezelf als een rolmodel?
‘Op muzikaal gebied is dat denk ik wel zo. Er is een generatie opgegroeid met mijn muziek, die hebben zich laten inspireren door mijn muziek. Het is een rare gewaarwording als iemand naar me toe komt en zegt dat zijn moeder altijd naar mijn muziek luistert. Maar ik doe al twintig jaar wat ik doe. Ik hoor het en ik omarm het.’

Izaline Calister

Izaline Calister (1969, Curaçao) is zangeres, liedschrijver en bandleider. Ze studeerde bedrijfskunde aan de RUG en jazz en pop aan het Prins Claus Conservatorium in Groningen. Calister woont met haar man en dochter in Groningen. In 2000 kwam haar eerste solo-album uit, Soño di un muhé (droom van een vrouw), daarna volgden vele andere albums. In 2009 won ze de muziekprijs Edison in de categorie wereldmuziek. Op Koningsdag 2018 werd ze benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau voor haar muzikale verdiensten.

www.izalinecalister.com