Ben Feringa geeft Nobellezing in De Oosterpoort

Op maandagavond 3 april vond in de Grote Zaal van De Oosterpoort het evenement 'Een ontmoeting met Ben Feringa' plaats, georganiseerd door Studium Generale. Tijdens deze avond gaf Ben Feringa de Nederlandstalige versie van zijn Nobellezing en werd hij geïnterviewd door Coen Verbraak. Ook konden er vragen gesteld worden door het publiek en was er muzikale en literaire ondersteuning.

Fietsen naar Zernike

De avond werd geopend door de Groningse band Swinder. Tijdens het spelen van het nummer 'Noar Stad' werd op de achtergrond de bijbehorende videoclip vertoond, die voor de gelegenheid ook beelden bevatte van Feringa die naar het Zernike-complex fietst. Na een korte inleiding door Marjolein Nieboer, voorzitter van het bestuur van Studium Generale en tevens directeur van de Universiteitsbibliotheek, werd het woord gegeven aan Feringa. 'Ik ben een beetje ontroerd om jullie zo allemaal te zien. Het is overweldigend en ik voel me ontzettend vereerd', zei Feringa toen hij voor de uitverkochte Grote Zaal stond.

Nobel-lezing in het Nederlands

Tijdens de eerste helft van de avond gaf Feringa de Nederlandstalige versie van zijn Nobellezing. In heldere taal en met veel enthousiasme vertelde Feringa over zijn onderzoekscarrière tot nu toe. Hierbij legde hij uit hoe hij met zijn onderzoeksteam tot bepaalde ontdekkingen is gekomen en hoe deze toegepast kunnen worden om bijvoorbeeld ‘slimme’ medicijnen te ontwikkelen. Tijdens de lezing benoemde Feringa niet alleen wat er al bereikt is, maar ook wat voor vragen en moeilijkheden er nog liggen. Maar, zei Feringa: 'Ik denk aan het onmogelijke. Dat doen wetenschappers graag. De beste manier om de toekomst te voorspellen is door hem uit te vinden.' Gedurende de avond benadrukte Feringa meermaals dat hij in zijn eentje nooit zo ver was gekomen. Zo bedankte hij onder andere zijn familie, de RUG 'voor de kans om te spelen in het veld van het onbekende', zijn onderzoeksteam en professor Hans Wijnberg. 'Voor de jonge mensen hier: imagine the unimaginable!', zo sloot Feringa de lezing af, waarna hij een staande ovatie ontving.

Het belang van bescheiden zijn

Na een kort intermezzo van Swinder werd Feringa opnieuw op het podium verwelkomd, waar hij het boek 'Nobel op de kaart' overhandigd kreeg. Aan de tweede druk van het boek, dat een uitgebreid overzicht geeft van de 21 Nederlandse Nobelprijswinnaars, is nu ook een hoofdstuk over Feringa toegevoegd.

Hierna nam Feringa plaats op de bank tegenover journalist Coen Verbraak, bekend van onder andere het interviewprogramma Kijken in de Ziel. Tijdens het gesprek was er veel aandacht voor ‘de man achter de wetenschap’. 'Stond daar dan de grote wetenschapper of toch het jongetje uit Barger-Compascuum?', vroeg Verbraak over het moment dat Feringa de Nobelprijs overhandigd kreeg in Stockholm. 'Toch het jongetje', antwoordde Feringa. 'Als ik één ding heb geleerd, dan is het wel bescheidenheid.' Feringa vertelde dat hij als klein kind al graag op ontdekking ging en dat er in het gezin Feringa veel gelezen en gediscussieerd werd: 'Mijn vader zei altijd: geld kan ik jullie niet geven, maar wel goed verstand.' Tijdens het interview werden er op de achtergrond jeugdfoto’s van Feringa en zijn familieleden getoond.
Feringa gaf aan dat hij blij is dat hij in Groningen is gebleven, en niet is ingegaan op verzoeken om zijn onderzoek in het buitenland voort te zetten: 'Het laat zien dat je gewoon in Groningen, Utrecht of Leiden kan zitten en dan een Nobelprijs kan winnen.'
Feringa sprak met veel enthousiasme over wetenschap en zijn persoonlijke drijfveren, maar zei ook dat het soms een onzeker bestaan is als je er voor kiest een carrière in de wetenschap na te streven: 'Als je niet tegen onzekerheid kunt, moet je geen onderzoeker worden. Je moet creativiteit bezitten en de durf om in het onzekere te duiken. Soms ben je ook gewoon afhankelijk van een beetje geluk en serendipiteit'.

Lofdicht als dank

Na afloop van het interview kreeg het publiek de gelegenheid om vragen te stellen. Ook konden mensen een vraag inzenden via Twitter door middel van de hashtag #studiumferinga. 'Ik word er een beetje nerveus van', grapte Feringa toen hij door een vraag uit het publiek herinnerd werd aan de vraagstukken binnen zijn onderzoek die nog onbeantwoord zijn.
Als dank voor zijn aanwezigheid kreeg Feringa geen bloemen, maar een lofdicht van RUG-huisdichter Esmé van den Boom. De avond werd afgesloten door Marjolein Nieboer, die naast Feringa de medewerkers van Studium Generale bedankte voor hun inzet.