Samenwerken aan de industrie van de toekomst

Bedrijfsprocessen worden steeds slimmer gemaakt. Apparaten in een productielijn zijn vaker met elkaar verbonden en steeds meer computers zijn in staat om zelf te leren. Een consortium van veertig partners, bestaande uit bedrijven en kennisinstellingen uit Noord-Nederland, werken samen om deze slimme industrie mogelijk te maken. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) speelt een grote rol in deze Region of Smart Factories (RoSF).

Jacquelien Scherpen, hoogleraar aan de Faculteit Science and Engineering van de RUG, is directeur van het Engineering and Technology Institute Groningen (ENTEG) en het Groningen Engineering Center (GEC). Deze beide centra zijn vertegenwoordigd in de RoSF. ‘Het ENTEG doet al een tijd onderzoek op het gebied van smart industry’, vertelt Scherpen. ‘Voor de komst van het consortium RoSF werkten wij al samen met grote partners zoals Philips Drachten en Fokker. Zij zijn continu bezig om hun productielijnen slimmer te maken. Het consortium helpt hen hierbij via kennisuitwisseling.’ In de RoSF zitten niet alleen grote bedrijven maar ook mkb-bedrijven. Zo doet een zeilmaker mee om te onderzoeken hoe zeilen slimmer kunnen worden gemaakt door het plaatsen van sensoren. De bedrijven komen niet alleen uit de maakindustrie maar ook uit de logistieke en dienstensector.

Multidisciplinaire onderzoeksagenda
De RUG heeft een gemeenschappelijke onderzoeksagenda opgesteld die het thema smart industry vanuit verschillende invalshoeken benadert. Scherpen: ‘Kernonderwerpen van de onderzoeksagenda zijn verdienmodellen, geavanceerde productieprocessen, agile vraaggestuurde productie en internet of things. Veel van deze onderwerpen worden op meer dan één faculteit onderzocht. Met de gemeenschappelijke onderzoeksagenda willen we al die verschillende perspectieven samenbrengen.’ Zo’n multidisciplinaire benadering heb je bijvoorbeeld bij het onderwerp internet of things. Hierbij werken allerlei apparaten via internet zonder dat de mens ze daadwerkelijk bedient. Denk aan een koelkast die meldt dat de melk bijna op is of een apparaat in een fabriek dat aangeeft dat er onderhoud nodig is en vervolgens automatisch uit de productielijn wordt gehaald. ‘Vanuit een technische kant kun je je afvragen wat de juiste plek voor een bepaalde sensor is en vanuit een bedrijfskundig perspectief kijk je naar de invloed van zo’n apparaat op het bedrijfsproces. De volgende stap is om ook het sociale perspectief erbij te betrekken dat bijvoorbeeld de impact op de arbeidsmarkt belicht.’ 

Smart industry is de toekomst
Vergeleken met honderd jaar geleden is er qua werk veel veranderd. Scherpen geeft aan dat we nu weer voor een grote verandering staan: ‘Een slimme industrie is de toekomst en dat betekent dat er meer werk in de ICT beschikbaar komt, bijvoorbeeld op het gebied van software of 3D-printen. Bepaalde taken zullen verdwijnen van de werkvloer maar daar komt ander werk voor in de plaats. Bedrijven moeten met de tijd mee. De korte termijn is voor hen vaak belangrijk maar als je op langere termijn mee wilt doen dan moet je blijven innoveren. Zeker op het gebied van smart industry verandert er veel in rap tempo. Het consortium en de onderzoeksagenda zorgen ervoor dat deze regio goed bijblijft. En daar waar mogelijk voor de troepen uitloopt.’