Brief van Wim Liebrand, directeur RC
aan Alex Klugkist, directeur UB
 |
Beste Alex,
Weet je nog hoe de ICT-wereld er in onze studententijd uitzag? Je liep met je stapeltje ponskaarten naar de balie alwaar de almachtige operateur het stapeltje in ontvangst nam, en de urgentie van de job bepaalde. Nu zat er meestal minstens een foutje in het stapeltje, en een verbeterd stapeltje aanbieden kon pas nadat de CYBER onherroepelijk had geconstateerd dat er een 'error in line xxx' zat. Die fout was vervolgens weer moeizaam te vinden, en wederom achteraan in de rij aansluiten was niet aantrekkelijk, kortom een snelle doorloopsnelheid hing zeker ook af van een goede relatie met de operateur.Die goede persoonlijke relatie is vrij snel overbodig geworden. We begonnen met een directe communicatie met het grote mainframe via programma's als TTWESP, en vrij snel daarna was zelfs onze gesprekspartner, het mainframe, verdwenen in een groot onontwarbaar netwerk. De interactie met dat immense netwerk, fysiek gelokaliseerd in miljoenen plaatsen, groeit en groeit en wordt steeds levensechter en paradoxaal ook virtueler.
De snelheid waarmee dit gepaard ging was ook voor mij onvoorstelbaar. Jarenlang heb ik nog een dubbel archief gehad, volle bakken met ponskaarten waarop tastbaar stond - en nog steeds zou staan - wat ook op de magnetische tape beschikbaar was, maar vanwege de verpulvering van de emulsielaag nu niet meer beschikbaar is. Het dubbele archief heb ik weg gedaan. Om dat vol te houden had ik nu net als jij een extra magazijn moeten huren.
Deze geschiedenis doet me denken aan de bibliotheek. Een goede relatie met de operateur van de bibliotheek helpt zeker om sneller aan de gewenste materialen te komen. Zou dat zo blijven? Gaan we hier niet dezelfde kant op als in de computerwereld reeds lang gebruikelijk is? De bandbreedte van de netwerken neemt toe, de kosten van telecommunicatie nemen dramatisch af. Het is technisch mogelijk om de gehele Encyclopedia Britannica in seconden te 'downloaden'. Nodig is dat niet, op het Web (www.eb.com) is immers de multimediale interactie met deze encyclopedie, vanaf de eigen werkplek, geheel zonder tussenkomst van de operateur van de bibliotheek te regelen. Sterker, het ziet er naar uit dat zelfs de contributie voor deze geneugten voorgoed is afgeschaft.
Hoe zal dit verder gaan? De gehele bibliotheek heb ik nu digitaal tot mijn beschikking, op het kantoor, thuis en binnenkort zelfs op mijn veelbesproken fiets. Alhoewel…tastbaar als een ponskaart is het niet. Hoe weet ik nu dat ik ook morgen die site van bijvoorbeeld de Encyclopedia Britannica überhaupt nog kan benaderen, en zo ja zal dat inderdaad nog steeds gratis zijn? De gedrukte versie wordt niet meer bijgemaakt. Hoe weet ik dat de multimediale informatie op mijn scherm origineel is? Het zal niet de eerste keer zijn dat geschriften, beeld en geluid om diverse redenen vervalst worden.
Een belangrijk deel van de informatie-uitwisseling wordt alsmaar virtueler. Worden er nu nog verschillende frequenties via een koperdraad, dan wel lichtsignalen via de optische kabel gebruikt, in de toekomst zal er meer en meer via radiogolven gecommuniceerd worden. Weet je dat het nu mogelijk is om betaalbaar met een capaciteit van 11 Megabit per seconde via radiogolven te communiceren? Weet je dat dit per seconde overeenkomt met een compleet boekwerk? Per seconde vliegen de boeken je om de oren, Alex. En speciaal voor Groningers: het mooie is dat het geen telefoontikken kost omdat de 2.4 GigaHerz frequentie een vrije band is. Een kwestie van een boekje via je bakje!
Ik weet dat ook jij je zorgen maakt over de toekomstige ontwikkelingen. Maar wat gaan we er concreet aan doen? De ICT-revolutie dendert door; volgen we ademloos en gedwee, of kunnen we samen initiatieven nemen zodat we meer controle over deze ontwikkelingen in de nabije toekomst krijgen?
inhoud Pictogram 6