EVOLVE! Een levendige mix kunst & evolutiewetenschap op Noorderzon

Van 20 tot 24 augustus werd het Noorderzon Performing Arts Festival verrijkt met Evolve op paviljoen zuid. Evolve kwam tot leven naar aanleiding van de gelijktijdige internationale conferentie van de European Society for Evolutionary Biology (ESEB) dat ook in Groningen plaatsvond. Evolve bood bezoekers de kans om kennis te maken met evolutiebiologie door middel van experimenten, interactieve opstellingen en kunst.

Evoluerende kunstwerken
Bezoekers konden meebouwen met GEN.ERATE. ’s Middags gingen vooral kinderen los met het bouwwerk! Veel ouders hielpen hun kinderen maar de kleintjes bleven de echte bouwers. ‘Zij is altijd bezig met haarhanden om iets te bouwen’, zei de vader van Lydia (7 jaar). ’s Avonds werd het meebouwen een strijd tussen mannen en vrouwen. ‘Het idee is om te zien of er verschillen zijn in creativiteit tussen mannen en vrouwen (of vrouwen versus mannen) en hoe het bouwwerk evolueert', legde vormgever Leen van Wijngaarden uit. Samen met Pezy Group en Science LinX heeft hij GEN.ERATE ontwikkelt als een model van evolutie.

Bezoekers konden ook het kunstwerk ‘Random Digits’ bewonderen in de expositiecontainer. Met dit kunstwerk toonde interdisciplinair kunstenaar Jan Ruerd Oosterhaven hoe simpele regels tot een complexe structuur kunnen leiden.

’s Avonds was van 20 tot 23 augustus de theatervoorstelling De Balts driemaal te beleven. Mirthe Dokter en Tim Hammer vermaakten het publiek met een mix van theater en muziek. Van de albatros tot de hengelvis, ze vermomden zich van de ene diersoort naar de ander om hun eigen versies van de dierlijke baltstaal te tonen. ‘Ik vond het heel creatief. Ze gebruikten alledaagse voorwerpen om hun fantasie op te bouwen. Het was ook een heel intieme dans net zoals de balts zelf. De dansers ruziën voordat ze mogen zoenen waardoor het patroon om te versieren goed naar voren kwam,’ zei festivalbezoekster Helena (30 jaar).

Op het lab als onderzoeker en proefkonijn
Kinderen en hun ouders konden een dagje biochemie lab nabootsen door DNA uit een aardbei te halen. Kinderen konden al hun energie kwijt met het stampen van aardbeien onder de goedkeurende blik van hun ouders. Maar DNA zag er niet uit zoals ze verwacht hadden. ‘Het lijkt op lijm!’, riep een meisje verbaasd. Ook konden bezoekers in de huid kruipen van een roofdier met het ‘evolutie spel’. Families en vrienden vermomden zich in een roofvogel en strijden tegen elkaar om te overleven.

Daarnaast konden bezoekers ook meedoen aan twee lopende experimenten. Het ene experiment hield in of je sneller was met links of rechts. De meeste mensen dachten dat het gepaard ging met hun handvoorkeur. Echter blijkt dat niet altijd het geval. ‘Het is heel leuk bedacht. Ik zag bij iemand die rechtshandig was, dat zij sneller was met links. Dat was verrassend.’ Maar dit was niet altijd het geval, ‘Ik ben rechtshandig en was met rechts ook sneller dus bij mij kwam het overeen’, zei Wynona (14 jaar, Praedinius Gymnasium). Bij het tweede lopende experiment moest je een tekening overnemen. Maar wat blijkt? Naarmate meer mensen de toekenning overnemen, veranderen bepaalde kenmerken van de tekening. De tekening evolueert! Op donderdag 24 augustus was de eerste uitslag van beide experimenten.

Op stadssafari en mythes kraken
Ook voor de actievere festivalgangers was er wat leuks. Elk dag kon je om 14 uur mee op stadssafari met Christophe Brochard van Bureau Biota. Hij liet zien hoe bepaalde dieren zich speciaal hebben aangepast aan het stadse leven. Wist je bijvoorbeeld dat beerdiertjes zich in de ruimte, op vulkanen en ook in het Noorderplantsoen bevinden?

Bij het Evolutie Café konden festivalgangers hun kennis over evolutionaire biologie vergroten en zorgeloos met evolutiebiologen in discussie gaan. Elke avond kraakten wetenschappers verschillende mythes bij Arno’s Aperitief. Wist je bijvoorbeeld dat antibacterieel zeep eigenlijk een boosdoener is omdat het antibioticaresistentie in de hand werkt?

Daarnaast gaven verschillende evolutiebiologen flitslezingen over onder andere co-evolutie en bio-mimicry. Op dinsdag 22 augustus kwam Prof. Dr. Randolphe Nesse (Arizona State University) van de Verenigde Staten om ‘evolutionaire geneeskunde’ uit te leggen.

Evolve is een groot succes geworden voor groot en klein. Een ieder kon vanuit hun verschillende interesses een aanknopingspunt vinden naar evolutiebiologie. Het programma Evolve is ontwikkelt door Science LinX (RUG) in samenwerking met evolutiebiologen van het Groningse Instituut voor Evolutionary Life Sciences (GELIFES, RUG), en ondersteund door de European Society for Evolutionary Biology (ESEB).