Tijd voor biodiversiteit

Science LinX | Myrna Kooij

Op zaterdag 8 maart bezochten zo’n tweeduizend bezoekers een zonnige 8e editie van de Noordelijke Zadenmarkt op het Terra Suikerterrein. Deze editie, met als thema “Tijd voor Biodiversiteit”, stond in het teken van het vergroenen en opfleuren van de eigen tuin met inheemse bloemen en planten. Science LinX was ook van de partij met de aftrap van het nieuwe CurioUs burgerwetenschapsproject Het Donker Dichtbij. Er was een lezing over nachtdieren door fauna-ecoloog Rudmer Zwerver, en bezoekers kregen zadenzakjes om een eigen nachttuin te starten.

Tijdens de zadenmarkt vond de aftrap plaats van Het Donker Dichtbij, een nieuw burgerwetenschapsproject van Science LinX. In onderstaande video vertellen ecologie student Karsten Schoonbeek en hoofd van Science LinX Renske de Jonge over het nieuwe nachttuinen project. 

Tover je eigen tuin om tot een nachttuin

Een nachttuin is een tuin die speciaal is aangepast aan dieren die vooral 's nachts actief zijn zoals vleermuizen, nachtvlinders en egels. Bij de ingang van het terrein kreeg iedereen een gratis zakje zaden van de Cruydt-Hoeck. Het zadenmengsel bevat soorten als Korenbloem en Duizendblad die verschillende nachtinsecten aantrekken. De insecten trekken weer nachtdieren aan zoals vleermuizen: die lusten wel een nachtvlinder!

Nachtdieren waarnemen

Zo’n 20 bezoekers verzamelden zich in de knus ingerichte ‘nachttuin yurt’ voor een mini-college over de fauna van de nacht door ecoloog Rudmer Zwerver. Aan de hand van eigen beeldmateriaal vertelde Zwerver een levendig verhaal over zoogdieren en insecten die ‘s nachts actief zijn. 

“We weten allemaal, insecten komen op licht af, maar waarom eigenlijk?” vraagt Zwerver zich hardop af. Hij licht zijn antwoord toe aan de hand van een recente ontdekking. Insecten voelen de zwaartekracht niet zoals wij dat doen en daarom gebruiken ze licht om te weten wat boven en wat onder is. “Het is een manier om van de grond te komen,” aldus Zwerver. “Ze oriënteren zich op het kunstlicht, denkende dat het de maan is. Dat licht proberen ze altijd in de rug te houden waardoor ze in rondjes blijven vliegen.” 

Met speciale infraroodcamera’s en timers maakt Zwerver tijdens zijn veldwerk zelf foto’s van nachtdieren zoals vleermuizen. Hij toont enkele beelden van verschillende soorten als de gewone grootoorvleermuis op zijn geïmproviseerde presentatiescherm en vertelt: "Vleermuizen kun je waarnemen met een speciale batdetector.” Een batdetector maakt het sonargeluid van vleermuizen hoorbaar voor mensen. Een klikkend geluid klinkt door de yurt. Zwerver legt uit: “Vleermuizen gebruiken echolocatie om te kunnen kijken in het donker. Aan de sonar kan je de vleermuizen ook herkennen.” Hij laat een video zien van een meervleermuis: “Insecten die in het water zijn gevallen, scheppen ze eruit.” Een vrouw vraagt zich hardop af: “Dat doet hij dus met zijn poten?” Zwerver licht toe: “Ze flappen het op met hun achterste, brengen het naar hun bek en dan eten ze het op.”

Onderzoeker in je eigen tuin

Ben je nieuwsgierig naar de dieren die ‘s nachts jouw tuin bezoeken? Via de meet-o-theek leen je gratis meetapparatuur zoals een wildcamera en vleermuisdetector. Hiermee onderzoek je zelf welke dieren er ‘s nachts in jouw tuin rondbewegen. En goed nieuws: de meet-o-theek breidt uit naar meerdere bibliotheken in de provincie Groningen. Kom langs, leen meetapparatuur en word zelf onderzoeker in je eigen tuin.

Meer weten over hoe je jouw tuin geschikter kan maken voor het nachtleven? Lees hier de tips en tricks!

De zadenmarkt wordt jaarlijks georganiseerd door het Noordelijk Zadennetwerk, Stichting Groninger Voedseltuinen, Terra en de Natuur en Milieufederatie Groningen. Meer informatie over de zadenmarkt vind je op de website van het Noordelijke Zadennetwerk.