Magnetische meesterwerken

Sinds de oude Grieken ontdekten dat natuurlijke magneten metalen kunnen aantrekken, is magnetisme uitgebreid onderzocht en benut. Tegenwoordig kunnen we niet meer zonder. Zonder magnetisme geen computers, geen radio’s, geen MRI apparaten én geen magnetische sculpturen in Science LinX.

Kunstige magneten

Met de magnetismeopstelling in de tentoonstelling van Science LinX kun je een stapel glanzende fiches naar eigen inzicht rangschikken. Via een magnetisch veld oefent de magneet invloed uit op de fiches (en op andere ijzeren voorwerpen in de buurt van de magneet!). IJzeren voorwerpen hebben de neiging zich in een magnetisch veld te richten. Bovendien worden ze aangetrokken in de richting waarin het magnetisch veld sterker wordt. Dit kun je zien en voelen tijdens het creëren van magnetische meesterwerken in Science LinX.

Magneetvelden

Het bijzondere van magnetische velden is dat ze een kracht uitoefenen op elektrisch geladen deeltjes die in beweging zijn. Deze kracht, de zgn. Lorentzkracht, is groter naarmate de deeltjes meer lading hebben, naarmate ze sneller bewegen, en – uiteraard – naarmate het magneetveld sterker is. De Lorentzkracht kan worden gebruikt om geladen deeltjes in een magneetveld te versnellen.

Gronings onderzoek

Het cyclotron AGOR in het Kernfysisch Versneller Instituut in Groningen is gebaseerd op de werking van de Lorentzkracht. Deze deeltjesversneller bestaat uit twee halve cirkels waar een magnetisch veld doorheen wordt geleid. Binnen deze cirkels wordt een geladen deeltje (zoals bijvoorbeeld een proton) in een cirkelvormige baan gedwongen. De Lorenzkracht zorgt ervoor dat het deeltje in zijn baan blijft. De twee helften van onze deeltjesversneller vormen twee steeds wisselende polen van een magneet die het deeltje omstebeurt aantrekken en het een versnelling meegeven. Met AGOR kunnen geladen deeltjes versneld worden totdat ze bijna de snelheid van het licht hebben!

Fundamentele krachten

Deze snel bewegende geladen deeltjes worden in de atoomfysica en in de kernfysica gebruikt om te ontrafelen hoe de meest fundamentele krachten, zoals de sterke en de zwakke kernkracht, zich in de natuur gedragen. Met AGOR wordt de ene fundamentele kracht dus slim ingezet om meer te weten te komen over een andere.

Relevante studies

Colofon
Met bijzondere dank aan: Hüttinger Exhibition Engineering en dr. ir. Gerco Onderwater. Neem contact op met iemand van Science LinX indien je hier ook genoemd zou moeten worden.

Auteur
Siëlle Gramser