Hoog- (of meer-)begaafde kinderen en hun talent voor Wetenschap en Techniek.

Postdoc-Onderzoeker is Baukje Veenstra

Er is veel onderzoek verricht naar verschillende aspecten die gerelateerd zijn aan excellentie. Toch blijkt nog steeds dat veel leerkrachten problemen ervaren op school om getalenteerde kinderen te stimuleren op bètagebied. Veel leerkrachten voelen zich onzeker over hun kennis op bètagebied (Coates, 2006). Leerkrachten zijn hier veelal niet voor opgeleid en in de praktijk blijkt dat leerkrachten ook vaak niet of nauwelijks geïnteresseerd zijn in wetenschap.

Om leerkrachten te helpen dit probleem te overkomen is de Lessencyclus ontwikkeld. De Lessencyclus is een methode waarbij kinderen zoveel mogelijk zelfstandig leren wetenschappelijk onderzoek uit te voeren aan de hand van de empirische cyclus (De Groot, 1969), met als kern: ‘de eerlijke proef’. De methode zou een gestructureerde leidraad en taakeigenschappen moeten bevatten om (hoogbegaafde) kinderen in de bovenbouw meer te leren over de wetenschappelijke aanpak en de empirische cyclus.

De insteek van de Lessencyclus (LC) is dat deze methode de leerkracht grotendeels vervangt en de kinderen zelfstandig of met klasgenoten leren werken en denken om een eerlijke proef op te zetten. Dat houdt in dat de taak voldoende structuur en inhoud moet bieden om kinderen te laten exploreren, stimuleren, motiveren en na te leren denken om zo de empirische cyclus (meer) eigen te maken.

De vraag is echter of een methode waarbij kinderen zoveel mogelijk zelfstandig werken, wel de juiste task affordances bevat om (hoogbegaafde) kinderen uit de bovenbouw te leren exploreren en stimuleren om vrijwel zonder hulp van de leerkracht (dus vrijwel zonder sociale affordances) een hoger niveau van wetenschappelijk denken te bereiken. Om hier meer inzicht in te krijgen, is allereerst inzicht nodig in het niveau van wetenschappelijk redeneren en de kennis van hoog-/ meerbegaafde kinderen over de empirische cyclus voordat gestart wordt met de Lessencyclus.

Onze verwachting is dat meer- of hoogbegaafde bovenbouw leerlingen een hoger niveau van wetenschappelijk redeneren en meer kennis van de empirische cyclus hebben dan ‘normale’ kinderen. Ze kunnen op een hoger niveau problemen oplossen, analogisch redeneren, causale verbanden maken, metaforen begrijpen en hebben begrip van deductief en inductief redeneren (Siegler & Alibali, 2005).