Skip to ContentSkip to Navigation
Onderzoek DNPP Thema's Tweede Kamerverkiezingen 2023

Campagnemateriaal

Tijdens verkiezingscampagnes delen veel partijen gadgets en ander campagnemateriaal uit om de aandacht van de kiezers te trekken. De veranderingen zijn hier minder groot dan bij de affiches: veel pennen, buttons, stickers en dergelijke worden door de partijen jarenlang gebruikt worden. Het DNPP verzamelt ook dit materiaal.

Campagnemateriaal door de jaren heen

Tijdens de verkiezingscampagne presenteert het DNPP aan de hand van een aantal thema's een selectie van bijzonder en leuk campagnemateriaal. Tijdens deze campagne worden er ook weer nieuwe artikelen opgenomen in de collectie. Mocht u nog materiaal hebben dat u niet in de repository vindt en dat u wel kwijt wilt, neem dan contact op met het DNPP: dnpp rug.nl. Wij ontfermen ons er graag over.

PVDA single

Het DNPP verzamelt naast affiches ook voorwerpen van politieke partijen, wat in de praktijk vooral campagnemateriaal betreft. In de loop der jaren is een grote collectie opgebouwd, die nu gedeeltelijk is gedigitaliseerd. De gedigitaliseerde collectie, zoals die nu te zien is in de repository, is nog wat onevenwichtig qua dekking van partijen. De reden is dat er in het kader van projecten over de geschiedenis van de VVD, de JOVD en het CDA veel voorwerpen van deze partijen gedigitaliseerd zijn, waardoor deze nog sterk oververtegenwoordigd zijn in de repository. In de komende jaren zullen ook veel voorwerpen van andere partijen gedigitaliseerd worden.

Mondkapje
Campagnemateriaal door de jaren heen: de reeks

Proost!

Ook voor wie van het goede leven houden, of tenminste van een lekker glaasje wijn of bier, worden er veel gadgets verspreid om onder deze Bourgondiërs stemmen te winnen: bierglazen, bierviltjes, biertrays, flessenopeners, kurkentrekkers en bij de VVD zelfs een fles Sauvignon de Libéral . Voor wie vandaag de dag bij een flesje bier nog een sigaret durft op te steken zijn er bij de Jonge Democraten en de JOVD zelfs een aanstekers met ingebouwde flessenopener. Het zal niet verbazen dat dit materiaal behalve door de partijen zelf ook veel uitgegeven wordt door de jongerenorganisaties van de partijen. Dwars, de jongeren van GroenLinks, liet bij zijn 25-jarig bestaan in 2016 een speciaal bier maken: Linkse rakker , "Jesse's wat lekker!". Uiteraard met bijbehorend glas.

proost
proost

Stem tegen!

Partijen hebben standpunten en dat betekent dat ze voor veel dingen zijn, maar vaak ook tegen bepaalde dingen: tegen kernenergie, tegen racisme, tegen homohaat, of tegen Europa. Ook andere organisaties mengen zich regelmatig in de verkiezingsstrijd, zoals de socialistische website De Rode Lap met stickers en buttons tegen Forum voor Democratie, VVD en D66. In 2009 was er zelfs een site geenwilders.nl, waar o.a. anti-Wildersstickertjes besteld konden worden die men zelf op winkelwagenmuntjes kon plakken. Onder de 'tegen'-adverteerders komen we vooral de SP vaak tegen, met bijvoorbeeld stickers tegen versobering van de WAO(1991), buttons tegen CO2-uitstoot (2011) of schuursponsjes tegen het tweede kabinet Rutte van VVD en PvdA (2015). GroenLinks sprak zich in 2006 al bij voorbaat uit tegen een mogelijk vierde kabinet onder leiding van CDA-leider Jan Peter Balkenende, en verspreidde blikjes energiedrank met de opdruk "Balkenende 4? Ik heb er geen kracht meer voor".

stem tegen
stem tegen

De jeugd heeft de toekomst

Dat weten politieke partijen ook. Aanstaande kiezers kunnen niet snel genoeg ingepalmd worden. Daarom laten partijen ook rompertjes, slabbetjes en kinder-tshirts met opdruk maken. Uiteraard met leuke slogans, zoals SGP. Daar wil ik groot mee worden! of Als ik later groot ben stem ik PvdA . Met het opschrift Met mijn prikjes bescherm ik ook andere kinderen draagt de VVD zelfs een standpunt uit; we mogen dit wel een anti-anti-vaxers-romper noemen, met daarop ook een heuse liberale fopspeen. Ook ander kinderspul laat goed zien waar de partij voor staat, zoals de knuffelkoe van de Partij voor de Dieren of de knuffeltomaat van de SP. Deze wat duurdere promotieartikelen worden meestal niet gratis uitgedeeld, maar kunnen bij de partij gekocht worden. In de praktijk dus meer voor de kinderen van trouwe leden.

jeugd
jeugd

Nederland fietsland

Dat veel Nederlanders graag fietsen weet men ook bij politieke partijen. Ook voor fietsende kiezers zijn er veel leuke gadgets te verzinnen, zoals fietsbellen, fietslampjes, spaakreflectoren of zadeldekjes. In de collectie van het DNPP zijn deze gadgets dan ook van verschillende partijen te vinden. Daaraan is ook te zien dat het vooral de linkse partijen zijn die zich op fietsers richten. De partijleider van de VVD Mark Rutte, die dagelijks op zijn fiets naar zijn werk gaat, kan wel zijn rijwiel versieren met spaakclips en dankzij een zadeldekje niet alleen veilig naar het Torentje fietsen, maar daar ook nog met een droge broek aankomen. Maar dat zijn dan ook de enige VVD-gadgets voor fietsers, terwijl die partij veel meer hebbedingetjes voor automobilisten heeft (zie Vroem vroem).

fiets
fiets

Vroem vroem

Aan de auto, de heilige koe van veel kiezers, wordt graag geappelleerd door vooral de rechtse partijen. Allerlei handige gadgets voor in de auto worden uitgedeeld aan potentiële kiezers, zoals ruitenkrabbers, parkeerschijven, sleutelhangers, een auto-oplader voor mobiele telefoons, of zelfs Formule 1 autohandschoenen. Het lijkt erop dat vooral de VVD erin grossiert. Deze partij, voorstander van sneller rijden, verspreidde ook stickers met 130 erop. Sinds de stikstofcrisis zijn die vast voorlopig achterin de kast gelegd. Enkele jaren eerder had de VVD ook al met stickers geageerd tegen een mogelijke kilometerheffing voor auto's. Ook Wim van de Camp, Europarlementariër voor het CDA, deelde stickers uit, maar dan om zichzelf te afficheren als de motor van Europa . Een bijzonder object in de DNPP-collectie is een schaalmodel van de Stem-Rita-truck , die door Rita Verdonk gebruikt werd in haar campagne om voorkeurstemmen te verwerven bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2006. Enig tegengas bij al dit autogeweld wordt geboden door GroenLinks, met een bouwplaat voor een trein en stickers die vertellen dat papa een held is, omdat hij zijn kinderen niet in de auto naar school brengt.

vroem
vroem

Een tevreden roker is geen onruststoker

Toen roken nog algemeen geaccepteerd was, was ook het uitdelen van toebehoren voor rokers aan potentiële kiezers de gewoonste zaak van de wereld: vrijwel alle politieke partijen deden daaraan mee. Daarbij ging het vooral om pakjes lucifers, aanstekers en soms asbakken, zoals die van de Grönneger Bond. Pakjes sigaretten of sigaren met opdruk van een partij zijn in de collectie van het DNPP niet aanwezig. Het oudste pakje lucifers is er een van de VDB uit 1937. Alle lucifers zijn weliswaar opgebruikt, maar gelukkig is het lege pakje, met daarop de beeltenis van VDB-voorman en minister van Financiën Oud, bewaard gebleven. De echte genieters dronken graag een flesje bier bij hun rokertje. Daarvoor was de aansteker met ingebouwde flessenopener erg handig, zoals die van de Jonge Democraten en de JOVD. Niet geheel toevallig beide jongerenorganisaties, van D66 en van de VVD.

roker
roker

De jeugd heeft de toekomst

Sex sells, dat denken politieke partijen blijkbaar ook. Naast pennen, buttons en stickers delen sommige ook condooms uit. Maar liefst 19 verschillende condooms van allerlei partijen vinden we in de collectie van het DNPP. Met toepasselijke slogans als Keihard de sociaalste , Geen zin in slap gelul , Voel de liberaal in je , Dwars zit er bovenop , of Voor inhoud en diepgang . Men kan ze spitsvondig vinden of melig, maar ze trokken in elk geval aandacht. Een wel heel toepasselijke slogan gebruikte GroenLinks tijdens de Europese verkiezingen van 2009: Ik heb zin in Europese gemeenschap ! Worden er tot in bed stemmen geworven? Ook de zeventigjarige JOVD-ers voelen nog graag de liberaal in zich. De Jonge Socialisten hebben niet alleen nagedacht over een geschikte slogan, maar zelfs over een toepasselijke kleur van de condoom: rood. Het zal niet verbazen dat we het condoom als lokmiddel vooral vinden bij de vrijzinnige partijen en niet bij de christelijke. Koploper in dit 'diepe' deel van de collectie is GroenLinks (inclusief jongerenorganisatie Dwars) met maar liefst acht verschillend uitgevoerde exemplaren. Andere seksueel getinte promotieartikelen dan condooms vinden we nauwelijks in de collectie, hoewel de stringslip van de JOVD hier wellicht nog wel vermeld mag worden.

PVDA condoom
GroenLinks condoom
Laatst gewijzigd:13 maart 2024 11:24