De Noordse Compagnie

In 2014 is het 400 jaar geleden dat de Noordse Compagnie (NC) werd opgericht en 140 jaar geleden dat het laatste boek over de geschiedenis van de NC is verschenen. Inmiddels is door archeologisch veldonderzoek in de nederzettingen van de NC in het Noordpoolgebied en nieuw archiefonderzoek veel nieuwe kennis over de jaren van de compagnie verzameld. Tijd om een nieuw boek met prachtige illustraties van het unieke werkgebied van deze NC te laten verschijnen. De Noordse Compagnie (1614-1642). Opkomst, bloei en ondergang van de hand van Louwrens Hacquebord.

De walvisvangst is aan het eind van de 20^ste eeuw bij het brede publiek vooral bekend geworden door de acties er tegen van Greenpeace. Deze bedrijfstak heeft echter ook in Nederland een 400 jaar lange geschiedenis. De vroege periode ervan heeft altijd tot de verbeelding van mensen gesproken. Immers stoere mannen jaagden in kleine bootjes met handharpoenen op de grote beesten om hun spek tot traan te koken en zo hun brood te verdienen. Vaak ging het goed maar soms ook niet en dan verdronken de jagers in het ijskoude water van de Noordelijke IJszee. In het begin vond de jacht plaats onder het monopolierecht van de Noordse Compagnie (NC). Deze compagnie is nooit zo bekend geworden als de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de West Indische Compagnie (WIC). Misschien komt dat wel omdat de NC veel minder lang heeft bestaan dan de beide andere compagnieën en minder geld opbracht. Toch is de geschiedenis van Noordse Compagnie een heel interessante periode uit de Nederlandse walvisvaartgeschiedenis. In die periode werd namelijk de kennis verworven die noodzakelijk was voor een succesvolle jacht en die jacht was door prijs- en vangstafspraken duurzaam waardoor het aantal walvissen niet afnam. In de bloeiperiode van de NC zeilde de latere admiraal Michiel Adriaensz de Ruyter als stuurman op de Groene Leeuw naar het Jan Mayen-Eyland om daar walvissen te vangen. De concurrentie was toen sterk afgenomen en de Compagnie was heer en meester in zijn vangstgebieden. Aan het eind van de jaren dertig begon de concurrentie echter weer toe te nemen en ontstonden ruzies tussen de bewindhebbers. In 1642 werd daarom geen verlenging van het monopolierecht bij de Staten Generaal meer aangevraagd, waarmee het bestaan van de Noordse Compagnie eindigde en de vrije vangst begon die uiteindelijk leidde tot het uitroeien van de walvis in de Noordelijke IJszee.

Louwrens Hacquebord, Geschiedenis van de Noordse Compagnie (1614-1642). Opkomst, bloei en ondergang, Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, ISBN 978.90.5730.193.3 – 136 pagina's.

Prijs: € 29,50

Verzendkosten:

Nederland €3,00 / Europa € 7,00 / Buiten Europa € 10,00

Voor bestelling stuur een mail naar: arctisch@rug.nl