Over het Gronings Centrum voor Kinderrechten in de Gezondheidszorg

Achtergrond

Kinderen vormen een bijzondere categorie personen vanwege hun kwetsbaarheid, afhankelijkheid en de zich ontwikkelende vermogens. Deze factoren spelen eveneens een rol bij de medische zorg voor kinderen. In dat verband rijzen geregeld vragen over de wijze waarop de fundamentele rechten van het kind bij die zorgverlening in het geding zijn. De eerbiediging van deze rechten, zoals vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) behelst een opdracht aan de internationale statengemeenschap alsook aan afzonderlijke verdragsstaten. Bij de eerbiediging van die rechten in de kindergeneeskundige zorg rust tevens een bijzondere verantwoordelijkheid op zorginstellingen en individuele hulpverleners. Hoe deze verantwoordelijkheid concreet invulling moet worden gegeven, is – ook in Nederland – echter nog weinig systematisch in kaart gebracht. Het Gronings Centrum voor Kinderrechten in de Gezondheidszorg (GCKG) beoogt de betreffende verantwoordelijkheden van hulpverleners, zorginstellingen en de staat zowel afzonderlijk als in hun onderlinge samenhang te beschrijven en te verklaren, om zo bij te dragen aan de verheldering van kinderrechtelijke vraagstukken in de gezondheidszorg.

Doelstelling

Via systematische analyse van de nationaal- alsook internationaalrechtelijke aspecten van de gezondheidszorg voor kinderen beoogt het GCKG inzicht te verschaffen in de wijze waarop de fundamentele rechtsbelangen van de minderjarige in de context van de zorgverlening aan de orde zijn, dan wel onder druk staan. In die analyse wordt gefocust op de rechtsbescherming van het kind in de gezondheidszorg, de knelpunten en problemen daaromtrent in de praktijk en hoe deze kunnen worden verklaard, alsmede op mogelijke oplossingen die hiervoor kunnen worden gevonden. De resultaten van dergelijk onderzoek bieden diverse aanknopingspunten voor de verbetering van (de effectiviteit van) wetgeving en beleid.

Missie

De kernactiviteiten van het GCKG zijn gericht op:

• onderwijs & bijscholing;
• wetenschappelijk onderzoek;
• advisering.

Daarbinnen bestaat onder meer aandacht voor de volgende thema’s:

• statenverantwoordelijkheid en het recht van het kind op gezondheidszorg;
• de positie van het ongeboren kind in de gezondheidszorg;
• kinderen en medische behandeling;
• kinder- en jeugdpsychiatrie en onvrijwillige zorg en/of verblijf;
• de rechtspositie van minderjarige proefpersonen bij deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek;
• het recht van een donorkind op toegang tot afstammingsinformatie;
• kinderen en orgaandonatie en –transplantatie;
• kinderen en euthanasie/hulp bij zelfdoding;
• minderjarige vluchtelingen/asielzoekers en het recht op toegang tot zorg;
• kinderen en HIV/aids;
• kinderen, gezondheid en internationale samenwerking.

Deze, maar ook andere thema’s handelend over de kinderrechtelijke aspecten van de gezondheidszorg voor kinderen zijn nog maar in beperkte mate voorwerp van systematisch onderzoek (geweest). Ook buitenlandse kenniscentra gericht op kinderrechten (Engeland, België, Zwitserland, Bulgarije) zijn weinig gefocust op het analyseren van juridische problemen in de zorg voor de gezondheid van minderjarigen. Het GCKG beoogt die kennislacunes op te vullen.