‘Gepeste kinderen zien sociale relaties door donkere bril’

Kinderen die gepest worden, bekijken sociale relaties negatiever dan kinderen die niet gepest worden, blijkt uit onderzoek van sociologe Sanne Kellij en collega’s. Het onderzoek werd onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Adolescent Research Review.

Zwarte bril

Kellij onderzocht door middel van een zogenaamde systematische review hoe gepeste kinderen aankijken tegen sociale relaties. Ze analyseerde hiervoor 142 eerder uitgevoerde onderzoeken en vond dat kinderen die gepest worden negatiever over sociale relaties denken dan kinderen die niet gepest worden. Kellij: ‘Gepeste kinderen voelen zich sneller afgewezen en hebben het gevoel dat ze niet op hulp van anderen kunnen rekenen. Ook denken ze sneller dat anderen gemene bedoelingen hebben en maken ze zich meer zorgen over negatieve beoordelingen van anderen. Ze zien sociale relaties als het ware door een zwarte bril.’

Twee kanten

Kellij benadrukt dat enige voorzichtigheid geboden is bij het interpreteren van de resultaten van haar onderzoek. Of pesten leidt tot een negatievere kijk op sociale relaties of dat die negatievere kijk juist pesten veroorzaakt, weet ze namelijk nog niet zeker. ‘Het zou kunnen dat pesten ervoor zorgt dat kinderen gevoeliger worden, dat bijvoorbeeld grapjes sneller verkeerd vallen en ongelukjes zoals een duw sneller gezien worden als bewust gemeen gedrag. Het kan ook zo zijn dat kinderen die wat heftiger reageren op een grapje een groter risico lopen om gepest te worden, omdat ze misschien in de ogen van anderen overdreven reageren.’

Serieus nemen

Volgens Kellij is het van groot belang dat de gevoelens van gepeste kinderen serieus genomen worden. ‘Uit onderzoek blijkt dat veel kinderen die aangeven dat ze gepest worden niet als slachtoffer gezien worden door andere kinderen of door leerkrachten. Maar wat telt, is hoe deze kinderen zich voelen. Ik denk dat het belangrijk is kinderen die zeggen dat ze gepest worden serieus te nemen. Ga met ze in gesprek en vraag waarom ze zich zo rot voelen en wat ze zou kunnen helpen. Ga ook met degene die als pester wordt aangegeven in gesprek en probeer begrip te wekken voor hoe het slachtoffer zich voelt.’

Informatie

Sanne Kellij

Kellij, S., Lodder, G.M.A., van den Bedem, N., Güroğlu, B., & Veenstra, D.R. (2022) ‘The Social Cognitions of Victims of Bullying: A Systematic Review’. Adolescent Research Review .