Nico van Yperen eerste hoogleraar Sportpsychologie in Nederland

Prof. Nico W. van Yperen was hiervoor hoogleraar Organisatiepsychologie aan de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Binnen die leerstoel lag er al een sterke focus op motivatie, sport en talentontwikkeling, onder andere met de mastertrack Talent Development & Creativity. Met deze nieuwe leerstoel zet de RUG hier nog sterker op in. Tevens is de nieuwe leerstoel Sport & Performance Psychology nauw verbonden met het Sport Science Institute Groningen (SSIG), een netwerkorganisatie waarin de gemeente Groningen, UMCG, Hanzehogeschool en RUG al het sportonderzoek en -onderwijs in Groningen bij elkaar brengt en verbindt met de sportpraktijk. Van Yperen zit namens de RUG in het SSIG-managementteam en draagt met zijn vak Sport and Performance Psychology bij aan de minor Sport Science voor Bachelor studenten aan de RUG.

Mentale factoren minder mysterieus dan vaak wordt gedacht

“Natuurlijk zijn zaken als motivatie, concentratie en commitment minder eenduidig vast te stellen dan uithoudingsvermogen, traptechniek en kracht. Maar mentale vaardigheden als doelen stellen, structuur aanbrengen, doorzetten en loslaten, een positief gevoel oproepen, keuzes maken, drijfveren aanspreken, zijn concreet en trainbaar, net als technische en tactische vaardigheden”, aldus Van Yperen. “Met mijn onderzoek hoop ik een bijdrage te leveren aan besef dat mentale factoren alomtegenwoordig zijn in de wereld van sport en presteren, en minder mysterieus zijn dan vaak wordt gedacht.”

Rol en belang van mentale factoren

Van Yperen ziet dat de rol van mentale vaardigheden in de sport breed wordt erkend, maar dat de bereidheid om daarmee aan de slag te gaan minder sterk aanwezig is. Hiervoor is een aantal redenen aan te wijzen. “Mentale factoren zijn onzichtbaar verstopt tussen de oren en alleen indirect meetbaar. Verder is er een verwevenheid met de persoonlijkheid van de sporter en kan  een oordeel over mentale factoren daarom als bedreigend worden ervaren. Tenslotte is er een aanname dat mentale factoren vooral via een goede fysieke gesteldheid en goede resultaten positief worden beïnvloed. Maar het probleem is dat de fysieke conditie niet altijd optimaal is of dat de resultaten tegenvallen. Hoe ga je daar mee om? Wat moet je doen om weer te gaan winnen? Mentale factoren zijn in zo’n situatie vaak doorslaggevend.”

Weblog over de psychologie van sport en presteren

Van Yperen schrijft regelmatig over de psychologie van sport en presteren op zijn weblog SportScience.blog. Hij verbindt in zijn bijdragen actuele (sport)gebeurtenissen aan wetenschappelijke inzichten, bijvoorbeeld teamgeest van nationale elftallen/teams, de rol van ouders en sporttalenten, en de motivatie van Ranomi Kromowidjojo om te blijven presteren. Van Yperen probeert zo de theorie over mentale aspecten van sport en presteren voor breed geïnteresseerd publiek toegankelijk te maken.

Over Nico van Yperen

Na zijn studie Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen (1987) promoveerde Nico van Yperen in Nijmegen (1990). In 1994 keerde hij terug naar Groningen waar hij in 2004 zijn oratie hield met als titel ‘Vlammen en Afbranden’. Van Yperen geeft onder meer Engelstalige colleges Sport and Performance Psychology in de Bachelor Psychologie en in de master het vak Competence and Motivation. Hij is nauw betrokken bij de internationale master track Talent Development & Creativity en heeft zitting in het managementteam van het Sport Science Institute Groningen.

Meer informatie