Wetenschap Werkt | Hogere cijfers door slim te stampen

Wetenschappers werken dag in, dag uit aan oplossingen voor uiteenlopende problemen. Van nieuwe medicijnen tot slimme landbouwtechnieken: ons onderzoek helpt de samenleving vooruit.  Maar dat is niet altijd direct zichtbaar. In deze rubriek laten we daarom met verhalen over impactvolle innovaties, producten en ideeën zien dat wetenschap wérkt!

Feitjes leren op school vindt bijna niemand leuk. De dag voor een toets worden zoveel mogelijk woorden of namen in het hoofd gestampt om deze de volgende ochtend hopelijk nog te weten en na de toets weer te vergeten. Cognitief psycholoog Hedderik van Rijn liet zien dat het anders kan. Van Rijn ontwikkelde een online tool die leerlingen in staat stelt beter en efficiënter te leren. Geleerde kennis blijft daarnaast langer hangen en er worden hogere cijfers gehaald. De succesvolle online leermethode SlimStampen wordt in Nederland aangeboden vanuit Van Rijns bedrijf MemoryLab, wat ook de internationale naam is voor de tool.

Vergeetsnelheid meten

Het algoritme van SlimStampen is gebaseerd op onderzoek naar vergeetsnelheid van individuen. Van Rijn vertelt: ‘Sinds de jaren ’60 en ’70 kunnen we steeds beter voorspellen, wanneer je iemand iets nieuws aanleert, hoe goed het nog in het geheugen zit na een bepaalde tijd. We hebben er alleen per individu niet zo veel aan als we het gemiddelde weten. Het vernieuwende van SlimStampen is dat het algoritme per keer dat je iemand een stukje kennis aanbiedt, de snelheid van vergeten steeds nauwkeuriger kan inschatten. Het maakt dus gebruik van jouw persoonlijke vergeetsnelheid. Dat betekent dat je veel specifieker op kennis kunt trainen waar je moeite mee hebt.’

Hoger rapportcijfer

SlimStampen kijkt namelijk niet alleen of een antwoord correct is, maar ook hoe snel iemand een antwoord geeft. Zo kan nauwkeurig worden ingeschat welk stukje kennis snel vergeten wordt en welke niet. De kennis die wat sneller wegzakt wordt vaker aangeboden door het programma dan kennis die er al goed in zit. Op die manier wordt kennis op de individueel optimale volgorde aangeboden. 

Van Rijn: ‘Als je bijvoorbeeld op een kaart van Nederland snel weet waar Enschede ligt, maar je moet langer nadenken bij Deventer, wordt Deventer vaker aangeboden. Totdat het programma vindt dat de stof er goed genoeg inzit, en je de kennis zeer waarschijnlijk onthoudt.’ Een leerling die met deze methode studeert, scoort een dag later op een toets een rapportcijfer punt hoger dan iemand die met een methode die alleen gebaseerd is op goed of fout.  

Test inzicht, geen feiten

Van Rijn vindt dat het leren van feitelijke kennis prima met zijn methode gedaan kan worden. Als je de feiten door het regelmatig SlimStampen goed op een rij hebt, waarom zou je dat dan nog apart testen in een toets, vraagt hij zich af. Van Rijn: ‘Als je in drie maanden een bepaald aantal vinkjes hebt gehaald in de online module, mag de docent ervan uitgaan dat je feitelijke kennis in huis hebt. Dan kun je vervolgens het inzicht van de materie gaan testen in een toets. Het scheelt tijd, stress en zorgt uiteindelijk voor een beter begrip van de lesstof.’ Sommige scholen zijn al afgestapt van het feiten toetsen op de ouderwetse manier.

Zo breed mogelijk impact

Door deze methode te integreren in een lesmethode kun je zo breed mogelijk impact maken. Daarom werkt MemoryLab ook met uitgevers. Noordhoff heeft een landelijke dekking en de methodes zijn beschikbaar voor alle kinderen in een school. Zo zorgt het bedrijf ervoor dat de methode niet alleen beschikbaar is voor ouders die het kunnen betalen om hun kinderen wat extra ondersteuning te geven. Van Rijn legt uit: ‘We hebben als bedrijf een commercieel doel, maar ik wil ook dat SlimStampen zo toegankelijk mogelijk is en dan is het samenwerken met grote en kleine uitgeverijen de meest democratische manier.’ Daarnaast kunnen docenten op elk onderwijsniveau zelf modules aanmaken met hun eigen lesstof.

MemoryLab Health

Naast de leermethode is Van Rijn nu bezig met het uitwerken van medische toepassingen. Dat kan zijn voor ouderen, om te kijken hoe snel het geheugen achteruitgaat, voor mensen met een hoofdtrauma of bij herstel van een burn-out. Het gaat daarbij ook weer om de vergeetsnelheid. 

Van Rijn: ‘Bij ouderen zou je de test vanaf hun zestigste jaarlijks kunnen inzetten om te kijken hoe het staat met het geheugen. Op die manier kun je Alzheimer vroegtijdig signaleren. Bij hersenletsel kun je iemands herstel ook goed monitoren. Zo weet je bijvoorbeeld wanneer een kind na een hersenschudding weer naar school kan omdat de vergeetsnelheid omlaag gaat. De laagdrempelige MemoryLab methode kan op deze manier een nog grotere impact hebben.’ 

Wil je meer weten over Wetenschap werkt? Bekijk dan de overzichtspagina voor alle edities.

Meer informatie

• Meer over Hedderik van Rijn
• Meer over MemoryLab