ERC-beurzen voor toponderzoekers Thorben Cordes, Lude Franke en Mladen Popović

Thorben Cordes, Lude Franke en Mladen Popović van de Rijksuniversiteit Groningen/UMCG zijn er in geslaagd om een ERC Starting Grant van de European Research Council te verwerven. De beurzen bedragen 1,5 miljoen euro. Met een ERC Starting Grant kunnen jonge, talentvolle wetenschappers een eigen team oprichten om hun onderzoeksrichting verder te ontwikkelen.

Thorben Cordes

Thorben Cordes (Single-molecule Biophysics, ZIAM, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen) zal de komende vijf jaar onderzoek doen naar een belangrijke klasse transporteiwitten waarvan de werking nog onbekend is. Dit doet hij met behulp van enkel-molecuul fluorescentie microscopie, een techniek die nauw verwant is aan de ontdekking waarvoor dit jaar de Nobelprijs in de Chemie is toegekend. De zogeheten ABC-transporters zijn aanwezig in bijna alle celtypen en zorgen ervoor dat de celnutriënten en andere belangrijke stoffen door de celmembraan heen kan opnemen uit zijn omgeving. Een goed begrip van de werking van dit transportsysteem kan het mogelijk maken om geneesmiddelen te ontwerpen die het systeem blokkeren bij ziekteverwekkende micro-organismen of bij resistente kankercellen, of voor de behandeling van ziekten die samenhangen met de werking van de ABC-transporters. Cordes’ groep publiceerde onlangs een van de eerste enkel-molecuul studies naar de ABC transporter in het tijdschrift Nature Structural & Molecular Biology, dit in samenwerking met de afdeling Biochemie van de RUG.

Lude Franke

Lude Franke (Genetica, UMCG) wil met zijn ERC Starting Grant nieuwe risicofactoren in de omgeving opsporen die bijdragen aan immuunziekten. Veel ziekten hebben een genetische achtergrond, maar ook omgevingsfactoren (zoals infecties met virussen of bacteriën) spelen waarschijnlijk een belangrijke rol. Deze omgevingsfactoren zijn voor de meeste ziekten echter nog niet bekend. In zijn onderzoek gaat Lude Franke deze risicofactoren opsporen met behulp van enorme hoeveelheden gegevens over genen en de genexpressie. Die gebruikt hij om de wisselwerking te bestuderen tussen genetische risicofactoren, de rol van verschillende bacteriën en virussen, en hun gezamenlijke effecten op verstoorde cellen, genen en processen. Ook gaat hij nieuwe statistische methoden en rekenmodellen ontwikkelen, die hij zal toepassen op RNA-sequenties afkomstig van metingen aan de genexpressie in individuele cellen.
Zie ook: Big data en ziekten

Mladen Popović

Mladen Popović (afd. Jodendom, Christendom en Islam in hun formatieve fase, Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap) kan met de subsidie zijn baanbrekende onderzoek naar de Dode Zeerollen verder ontwikkelen. Hij wil achterhalen wie de auteurs zijn van deze geschriften. ‘De Dode Zeerollen bevatten teksten en versies van verhalen van wat wij nu de ‘Bijbel’ noemen en zijn waarschijnlijk achtergelaten door de gemeenschap die deze teksten geschreven heeft, toen zij op de vlucht was voor de Romeinen’, aldus Popović. ‘Tot op heden was het onmogelijk te achterhalen wie welke teksten schreef en welke teksten bijvoorbeeld het eerst zijn ontstaan. Hierdoor was ons begrip van de zogenaamde writers community onvolledig.’ Met behulp van nieuwe technieken als kunstmatige intelligentie en koolstofdatering in combinatie met paleografie (handschriftkunde) gaat Popović samen met Lambert Schomaker van Kunstmatige Intelligentie en Hans van der Plicht van het Centrum voor Isotopen Onderzoek een nieuwe methode voor de Dode Zeerollen ontwikkelen die hij ‘Digitale paleografie’ noemt.
Zie ook: ERC Grant voor Mladen Popović