Grenzen aan professionele autonomie

Oratie: mw. prof.dr. A.R. Mackor, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Grenzen aan professionele autonomie

Leeropdracht: Professie-ethiek, in het bijzonder van juridische professies

Faculteit: Rechtsgeleerdheid

 

In haar oratie gaat Anne Ruth Mackor in op de vraag waar de grenzen aan de autonomie van professionals liggen. De aanleiding voor dit onderwerp mag duidelijk zijn. De laatste jaren klagen professionals steeds luider dat managers, toezichthouders en de overheid inbreuk maken op hun autonomie. Autonomie die professionals als noodzakelijke voorwaarde voor de kwaliteit van hun beslissingen en handelingen beschouwen. Omgekeerd vinden diezelfde managers, toezichthouders en overheid dat professionals zich meer moeten verantwoorden. Hierbij is van belang dat die verantwoording ten dele plaatsvindt aan de hand van regels en richtlijnen die van buitenaf zijn opgelegd.

Enerzijds rijst dus de vraag of autonomie noodzakelijk is voor de kwaliteit van professionele beslissingen en handelingen. Anderzijds rijst de vraag of verantwoording en externe regelgeving professionele autonomie ondermijnen.

Discussies over deze vragen blijken regelmatig in spraakverwarring te verzanden doordat discussianten de term ‘autonomie’ in verschillende betekenissen gebruiken. Voordat zinvol over deze vragen gesproken kan worden, moet dus eerst enige conceptuele helderheid geschapen worden. Mackor betoogt dat autonomie niet moet worden begrepen in termen van macht, vrijheid of onafhankelijkheid, maar veeleer in aansluiting bij de klassieke kantiaanse idee van zelfwetgeving.

Aansluitend laat Mackor aan de hand van actuele voorbeelden zien in welke zin autonomie noodzakelijke voorwaarde is voor de kwaliteit van professionele handelingen en beslissingen. Daarbij zal zij aantonen dat verantwoording en externe regelgeving niet noodzakelijk strijdig zijn met autonomie en goede professionele besluitvorming.

Discussies over deze vragen blijken regelmatig in spraakverwarring te verzanden doordat discussianten de term ‘autonomie’ in verschillende betekenissen gebruiken. Voordat zinvol over deze vragen gesproken kan worden, moet dus eerst enige conceptuele helderheid geschapen worden. Mackor betoogt dat autonomie niet moet worden begrepen in termen van macht, vrijheid of onafhankelijkheid, maar veeleer in aansluiting bij de klassieke kantiaanse idee van zelfwetgeving.

Aansluitend laat Mackor aan de hand van actuele voorbeelden zien in welke zin autonomie noodzakelijke voorwaarde is voor de kwaliteit van professionele handelingen en beslissingen. Daarbij zal zij aantonen dat verantwoording en externe regelgeving niet noodzakelijk strijdig zijn met autonomie en goede professionele besluitvorming.

 

Symposium
Voorafgaand aan de oratie van prof.mr.dr. Mackor organiseert de vakgroep Rechtstheorie van de Faculteit Rechtsgeleerdheid een symposium met als thema ‘Grenzen aan professionele autonomie’.