1287

Guido schreef de Historia in opdracht van Matteo della Porta, een docent theologie en bisschop in Salerno (1263 tot 1272). De schrijver verklaarde dat hij zijn werk tijdens het schrijven van het eerste boek onderbrak toen de bisschop stierf, om het pas in 1287 weer op te pakken, waarna hij de andere 34 boeken schreef. Zijn verslag zou grote populariteit verwerven vanwege zijn opmerkelijke keuzes. Als ontwikkeld man richt Guido zich in zijn werk op een ontwikkeld publiek: “qui grammaticam legunt,” verklaarde hij in de Historia. Zijn Latijn is verre van verfijnd, maar hij doet wel moeite om zijn geleerdheid en bekendheid met schrijvers uit de klassieke oudheid in elk hoofdstuk van zijn boek te etaleren. Hij wilde in feite een geschiedenisboek schrijven en geen literatuur, en hij wilde zijn kennis over de klassieke oudheid tentoonspreiden. Zoals we hebben gezien, greep hij ook vaak terug op de boeken van Dares en Dictys. Enerzijds geeft hij blijk van een vreemde mengeling van middeleeuws(e) bijgeloof en vooroordelen, waarvan zijn regelmatige uitbarstingen van vrouwenhaat het meest in het oog springen, anderzijds doet hij een oprechte poging om niet te verdrinken in valse tradities omwille van het literaire effect. Zijn werk is meer prozaïsch en minder fantasierijk, maar gelijktijdig is er sprake van een — zij het — lichte neiging om het middeleeuwse verhaal weer een soort van klassieke aankleding te geven. Aldus is de Historia een moedige poging om terug te keren naar een beter waardensysteem en zo de terugkeer van de klassieke traditie weer een stapje dichterbij te brengen. We mogen niet vergeten dat Guido’s zeer pro-Trojaanse houding niet alleen werd gedeeld door al zijn tijdgenoten, maar ook door Dante: in de Divina Commedia worden de Trojanen, met uitzondering van Paris, onder de rechtvaardigen geschaard, terwijl de Achaëische helden van Homerus gedoemd zijn weg te kwijnen in de hel. Omdat het boek van Guido was geschreven in het Latijn — de internationale taal die beter begrepen werd dan het Frans van Benoît— is het nog invloedrijker gebleken dan zijn voorbeeld. Het was in heel Europa een daverend succes en is in vrijwel elke Europese taal vertaald. De impact van deze vertalingen zijn door de eeuwen heen voelbaar geweest.