Het Groninger Instituut voor Archeologie en het Niedersächsisches Landesamt für Denkmalpflege starten participatieproject ‘De Verdwenen Eems’

Ter hoogte van Wessingtange in Oost Groningen passeerde lang geleden een mysterieuze rivier de Duits-Nederlandse grens. Deze rivier ontstond bij Oberlangen, als aftakking van de Eems. De (naamloze) rivier was circa 80 meter breed maar raakte volkomen verland. Alleen voor het geoefende oog is de oude loop nog waarneembaar. De initiatiefnemers van het project willen zoeken naar de gemeenschappelijke wortels in het gebied. Met dat doel werd vanochtend het officiële startsein gegeven voor het project ‘De Verdwenen Eems’. Tijdens de bijeenkomst, die vanwege de coronabeperkingen in klein comité plaatsvond, werd op locatie in het Emsland een demonstratie gegeven van een grondboring ter toelichting op het project.

Opzet van het participatieproject

Met behulp van grondboringen, stuifmeelanalyse, 14C-dateringen en andere methodieken wordt een reconstructie gemaakt van de geschiedenis van de Eemstak en de betekenis voor de boerenbevolking, die zich in de prehistorie aan zijn oevers vestigde. Deze oeverzone vormde de laatste landverbinding tussen Westerwolde en de hoge gronden langs de Eems, voordat het Bourtangerveen bezit nam van het gebied. Een van de onderzoeksvragen richt zich op wat de mensen daar deden en waarom ze kort voor het begin van de jaartelling wegtrokken. Verlanding en oprukkende veengroei lijken de hoofdreden, maar of dit klopt zal nieuw onderzoek moeten uitwijzen.

Betrokkenheid van de omgeving

De huidige streekbewoners en met name landbouwers worden nauw betrokken bij het onderzoek. Via discussies, voordrachten, toegankelijkheid van het veldwerk en via sociale media worden het doel en de methodiek aanschouwelijk gemaakt. Het doel van het onderzoek is tweeledig. Prof. dr. Henny Groenendijk, verbonden aan het Groninger Instituut voor Archeologie (Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen), geeft aan graag te willen weten hoe vroegere bewoners in dit gebied leefden. “Welke invloed hadden specifieke gebiedseigenschappen (een rivier door een moeras) op de handel en wandel van mensen en waarom verdwenen ze daar ook weer. Dat voegt een verhaal toe aan een gebied met tot dusver weinig oude historie. Anderzijds willen we ook meer in het algemeen begrijpen wat de relatie is tussen bewoners van een gebied, wat de eigenschappen zijn van een gebied en hoe de huidige bewoners daar zelf over denken en praten. Dat laatste is ook voor de onderzoekers van belang, zodat ze dat leren herkennen.”

Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Het project wordt in het kader van het INTERREG Deutschland-Nederland mede gefinancierd met middelen uit het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en door de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen, alsmede de deelstaat Niedersachsen. Het project loopt tot eind 2021.

Meer informatie over het project is te vinden op de website de-verdwenen-eems.nl / die-verschwundene-ems.de.