Voor het tv-programma What the Hague?! onderzoekt journalist en voormalig Tweede Kamerlid Myrthe Hilkens hoe het politieke brein werkt. Op 16 februari was de eerste uitzending, en hierin vertelde Janka Stoker onder andere over onderzoek naar de mate waarin je op basis van het gezicht van politiek leiders kunt voorspellen wie de verkiezingen wint.

In de uitzending deed Myrthe een onderzoek onder kinderen, waarbij ze hen foto’s voorlegde van de huidige lijsttrekkers, met als vraag: ‘wie zou jij als kapitein kiezen’? Dit heeft zij gebaseerd op het onderzoek van Antonakis en Dalgas in Science.

In the LEAD heeft zelf ook onderzoek gedaan naar de rol van gezichten van leiders, waarover we eerder schreven op Me Judice. Zo hebben we onderzocht of gezichten van leiders er in alle landen toe doen. Uit dat onderzoek over 196 verkiezingen in 44 landen, blijkt dat in landen waar kiezers meer op een partij in plaats van direct op een kandidaat stemmen, zoals in Nederland, de daadwerkelijke competentie van de kandidaten zwaarder weegt. In landen met een parlementair meerderheidsstelsel of ‘winner takes all’ systeem, zoals in veel Angelsaksische landen, is het uiterlijk van politici gemeten aan de hand van foto’s de zittende leider en de belangrijkste uitdager, inderdaad een zeer significante voorspeller voor succes. Maar in landen met een representatief parlementair kiesstelsel zoals Nederland, blijkt juist de afwijking tussen de nationale en de wereld BBP-groei, een indicator voor de competentie van de huidige machthebbers, er vooral toe te doen.

Ook hebben we gekeken naar de voorspellende waarde van de gezichten van CEOs voor de prestaties van hun bedrijf. Daarover schreven we eerder al een blog. Dit onderzoek (gepubliceerd in Plos One) laat met behulp van geavanceerde gezichtsherkenningstesten zien dat CEOs er inderdaad anders uitzien dan de 'gemiddelde' mens, en daarmee dat aloude, evolutionaire mechanismes wellicht nog steeds werken bij selectieprocessen. Maar binnen deze groep van leiders kunnen we aan de hand van de looks van de CEO niet voorspellen wie er beter presteert. Kennelijk zijn die selectiecriteria niet zonder meer een voorspeller van de uiteindelijke prestatie van deze CEOs. Zo bezien houden we elkaar dus bij de selectie van leiders waarschijnlijk voor de gek: eruit zien als een leider wil niet zeggen dat iemand ook goed presteert, oftewel ' what you see is not what you get' . 

Er volgen nog 3 afleveren van What the Hague?! op NPO3, hier kun je de aflevering van 16 februari terug kijken.