Van 9-11 december 2015 wordt op Stanford de jaarlijkse 'Empirical management conference' gehouden. In the LEAD presenteert daar haar recente onderzoek naar het effect van de financiële crisis op directief leiderschapsgedrag. Op basis van een unieke dataset, verzameld en beschikbaar gesteld door de Hay Group, presenteren wij op dit congres de resultaten van een onderzoek onder meer dan 20.000 managers uit 980 organisaties verdeeld over 36 landen. We onderzoeken of en hoe de crisis een effect heeft gehad op de mate waarin managers directief of sturend leiderschapsgedrag vertonen. Directief leiderschap wordt in deze studie onder andere gedefinieerd als strakke supervisie, sturende besluitvorming, en het geven van instructies die meteen moeten worden uitgevoerd.

De resultaten laten zien dat de financiële crisis inderdaad heeft geleid tot een toename van directief leiderschap gedrag. De mate waarin we dit effect vinden, verschilt per sector en per land. Opvallend genoeg laten de resultaten zien dat er in de financiële sector niet directiever gestuurd werd na de crisis, maar dit effect trad wel op in productiebedrijven. Kennelijk was er in de reële economie een sterker effect van de crisis merkbaar. Daarnaast laat ons onderzoek zien dat de toename van directief leiderschap vooral optrad in landen met een hoge zogenaamde 'power-distance' (Hofstede, 2001). In deze landen, waar de mensen met minder macht in organisaties accepteren en verwachten dat macht ongelijk verdeeld is, is zowel de neiging tot als de acceptatie van dit type leiderschap groter, en de crisis leidt er dus toe dat dit gedrag versterkt wordt.

Een van de vervolgvragen is natuurlijk wat de effecten van deze stijging in directief leiderschap zijn op de uiteindelijke prestaties van de betreffende managers en organisaties. Want alhoewel het een vrij natuurlijke neiging is om in tijden van crisis een strakkere controle uit te oefenen en medewerkers minder ruimte te geven, zou dit managementgedrag paradoxaal genoeg juist ook wel eens een belangrijke barrière kunnen opwerpen voor het ontwikkelen van kenmerken van medewerkers die juist nodig zijn om uit de crisis te komen, zoals creativiteit, innovatie en gedragsverandering. Maakt directiever dus ook effectiever? Een andere belangrijke vervolgvraag is of de toename in directief leiderschap na het uitbreken van de crisis in 2008 ook persistent is, dat wil zeggen aanhoudt in de loop der tijd. Deze vragen zullen centraal staan in het vervolgonderzoek van deze studie.

Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations. Thousand Oaks, CA: Sage.