De meeste mensen hebben er gedurende hun carrière weleens last van: de angst om de door de mand te vallen. Het gevoel dat het slechts een kwestie van tijd is voordat je collega’s, baas, en/of opdrachtgever zullen ontdekken dat je eigenlijk niet zo slim en deskundig bent als ze dachten. Dit fenomeen wordt veelal aangeduid met de term impostor (bedriegers) syndroom en heeft veel negatieve effecten. Wetenschappelijk onderzoek heeft bijvoorbeeld laten zien dat dergelijke onzekerheden samenhangen met depressieve gevoelens, burn-out klachten, en carrières doet stagneren.

De laatste jaren is er veel aandacht voor dit fenomeen, en wordt er ook veel onderzoek naar gedaan. Hierdoor weten we steeds meer over dit wijdverspreide ‘syndroom’.  Onderzoek heeft bijvoorbeeld laten zien dat zowel mannen als vrouwen last hebben van dergelijke onzekerheden en dat persoonlijkheid én de organisatie context een grote rol speelt bij het aanjagen van dergelijke onzekerheden (zie ook: https://www.rug.nl/hrm-ob/bloggen/impostor-gevoelens-bang-om-door-de-mand-te-vallen-04-12-2018).

Maar tegelijkertijd is er ook nog veel onduidelijk. Het is bijvoorbeeld niet helder wat de rol is van het geven van complimenten voor het versterken, dan wel verminderden,  van mensen hun impostor gevoelens. Aan de ene kant lijkt het erop het geven van een compliment ervoor kan zorgen dat iemand juist dergelijke onzekerheden ontwikkelt. Immers, als je baas geregeld zegt dat je het erg goed doet – is er des te meer reden om bang te zijn dat je op termijn door de mand zal vallen. Aan de andere kant kun je beargumenteren dat het geven van complimenten zorgt voor meer zelfvertrouwen en dus impostor gevoelens op termijn vermindert. De vraag is dus: Wat is wijsheid? Geef je je collega’s, werknemers en/of baas wel of geen complimenten en veren?

In twee studies onderzocht ik samen met collega’s van de University of Exeter (Dr. Christopher Begeny en Prof. Michelle Ryan) wat de rol is van complimenteren en het benadrukken van mensen hun waarde voor hun impostor gevoelens. In de eerste studie vroegen we respondenten hoe vaak zij positief behandeld werden op hun werk en hoe veel impostor gevoelens zij ervaarden. In een tweede studie vroegen we respondenten om een situatie te beschrijven waarin iemand op zijn of haar werk ze een compliment gaf en vervolgens te beschrijven hoeveel impostor gevoelens zij op dat moment ervaarden. Resultaten van beide studies tonen dat het geven van complimenten leidt tot minder impostor gevoelens.

Al met al laat ons onderzoek dus zien dat “impostors” er veel baat bij kunnen hebben als zij complimenten ontvangen.  Laat je collega’s, werknemers, baas en iedereen op je werk dus vooral weten hoe goed je ze vindt. Want het blijkt toch vooral heel gunstig en prettig te zijn om dergelijke complimenten te ontvangen!

Sanne Feenstra (s.feenstra rug.nl) is Universitair Docent bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek richt zich op de onderwerpen macht, leiderschap en diversiteit.