Elke manager wil het: hard werkende, goed presterende medewerkers. Medewerkers moeten de beste resultaten halen binnen een zo kort mogelijke termijn, en iedereen moet een ‘star performer’ zijn. Een steek laten liggen kan eigenlijk niet meer in deze tijden van economische crisis.

Helaas ligt de werkelijkheid anders. Niet alle medewerkers presteren optimaal, en sommige medewerkers worden zelfs gezien als ‘niet-presteerders’. Een recent onderzoek van Direction Europe laat zien dat in Nederland ongeveer 15% van de werknemers kunnen worden gezien als ‘niet-presteerders’. Dit komt neer op ruim 1 miljoen werkende mensen, een gigantisch aantal natuurlijk.

Ongeacht de oorzaak van het ondermaats presteren, willen managers er natuurlijk alles aan doen om het prestatieniveau van niet-presterende of slecht presterende medewerkers verhogen. Managers zullen bij deze slecht presterende medewerkers de touwtjes strakker gaan aantrekken, met de hoop dat het er beter op gaat worden. Maar wordt het hierdoor wel beter? Zullen medewerkers hierdoor beter gaan presteren? Dit is een vraag die wij recent hebben onderzocht in een grootschalige studie onder promovendi en promotores van de Rijksuniversiteit Groningen.

En wat blijkt? De touwtjes aantrekken bij slecht presterende medewerkers werkt averechts. Wanneer managers er alles aan doen om ervoor te zorgen dat medewerkers niet nog slechter gaan presteren, leidt dit er juist toe dat ze slechter gaan presteren. Dit komt doordat deze medewerkers vooral geen fouten meer willen maken aangezien de managers medewerkers nu echt in gaten houden. Hierdoor gaan medewerkers zich conformeren aan de manager, omdat medewerkers denken dat dit de juiste manier is om te werken. Dus, in plaats van zelf met goede ideeën te komen, zullen deze medewerkers juist met de ideeën van de manager meegaan. En wat willen managers vaak? Dat medewerkers zelfstandig met goede ideeën komen en tot goede prestaties komen. Het wordt dus een soort vicieuze cirkel, waarin medewerkers die al slecht presteren ook nog eens de manager op hun dak krijgen, waardoor ze nog slechter gaan presteren om maar geen fouten te maken. En dat terwijl mensen vaak het meeste leren van fouten maken…

De conclusie: slecht presterende medewerkers te streng aanpakken gaat niet werken. Soms is het beter om de teugels wat te laten vieren, waardoor medewerkers voor zichzelf kunnen uitvinden hoe ze hun hoofd boven water kunnen houden. Uiteindelijk leren ze zelf wel hoe ze snel kunnen zwemmen – van watertrappelen, naar schoolslag, en ooit tot de borstcrawl. Een ‘star performer’ is geboren.