RUG presenteert ontwerp Zernikeborg: een nieuw science & engineering gebouw

Op 25 november onthulde de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) het ontwerp van de Zernikeborg, het nieuwe, indrukwekkende gebouw voor Beta-technisch onderwijs en onderzoek. Hiermee onderschrijft de universiteit haar ambities om ook in de toekomst een bijdrage te leveren aan belangrijke internationale onderzoeksgebieden zoals chemical engineering, (nano)technologie, materiaalonderzoeken en astronomie. De Zernikeborg wordt een imposant gebouw gehuld in aluminium lossagnes (leien) dat uit drie aaneengeschakelde V-vleugels bestaat. Tussen 2016-2022 wordt de Zernikeborg in twee bouwfases gerealiseerd op de Zernike Campus Groningen als opvolger van het verouderde gebouw ‘Nijenborgh 4’. Bekijk hier een 3D impressie van de Zernikeborg.

De Zernikeborg wordt de plek voor hoogstaand fundamenteel en toegepast onderzoek waar topinstituten als het Engineering and Technology Institute Groningen, het Zernike Institute for Advanced Materials, het Stratingh Institute for Chemistry, het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute, het Van Swinderen Institute, het Kapteyn Astronomical Institute en SRON zullen huisvesten. De afmetingen zijn indrukwekkend: met ruim 62.000 m2, een totale lengte van 260 meter en een breedte van 63 meter wordt dit het grootste gebouw op de Zernike Campus Groningen. De nieuwbouw wordt vijf verdiepingen hoog met bovenop een installatielaag voor de enorme luchtbehandelingskasten. Het is bedoeld voor onderwijs en onderzoek voor zo’n 1.000 bachelorstudenten, 450 masterstudenten en 840 medewerkers. In de fietsenkelder is daarom plek voor ruim 1.000 fietsen. Naast veel laboratoria is flink wat ruimte voorzien voor practicumonderwijs. In totaal komen er ongeveer 450 zuurkasten, zo´n 3km aan labtafels en 30 laserlabs in het gebouw.

Opdeelbare collegezaal

Over de hele voorzijde loopt langs de glazen gevel een aantrekkelijk brede looproute die alle vleugels met elkaar verbindt en tegelijkertijd uitzicht biedt over de campus. De begane grond en de eerste verdieping vormen samen de ‘Plint’, daar bevinden zich onder meer het Research Cluster, de clean rooms, het atrium met toegang tot de grote collegezaal, een vergadercentrum, zit- en studieplekken en het restaurant met buitenterras. Het levendige atrium is een grote overkapte ruimte, geschikt voor exposities, congressen, studiewerkplekken, ontmoeting en pauzeplekken. In de grote collegezaal kunnen 420 personen plaatsnemen, maar deze kan eenvoudig worden gesplitst in twee zalen van 180 en 240 personen.

Uitwisselbare laboratoria en clean rooms

In de kern van het gebouw bevindt zich op de begane grond het Research Cluster met trillingsarme laboratoria die voldoen aan VC_D, VC_E of VC_F eisen. Nabij gelegen komen de clean rooms. De verdiepingen bieden plaats aan de chemische, biochemische en fysische laboratoria en practicumzalen. Een bijzonder ontwerpprincipe van de Zernikeborg is dat al deze labvarianten flexibel uitwisselbaar zijn, omdat ieder laboratorium vanuit de schachten kan worden aangesloten op het netwerk van luchttoevoer- en retour, elektra en gassen. Door de zigzagvorm van het gebouw is het mogelijk om alle laboratoria aan de noordzijde van een vleugel te plaatsen. Hierdoor worden invloeden van de zon tegengegaan.

Duurzaam en aardbevingsbestendig ontwerp

De Zernikeborg is ontworpen aan de hand van duurzame en aardbevingsbestendige ontwerpprincipes. Zichtbare maatregelen zijn bijvoorbeeld de 900 m2 aan zonnepanelen bovenop het dak. Ook wordt fors ingezet op het besparen van energie, onder meer door zelfsluitende zuurkasten, aansluiting op twee bronnen voor warmte-koude-opslag (WKO) en het toepassen van warmtewisselaars. Naast constructieve aanpassingen zijn de aardbevingsmaatregelen onder meer terug te vinden in de keuze voor lichte materialen, zoals een kunststof luchtkussendak boven het atrium (in plaats van een glazen dak) en de aluminium composiet beplating aan de buitengevel.

Ontstaan door intensieve samenwerking

Het ontwerp is een samenwerking tussen Ector Hoogstad Architecten (EHA), Stevens Van Dijck, ARCADIS, DGMR, ABT Wassenaar en dr. Heinekamp. Ook voor EHA is dit definitief ontwerp van het gebouw een mooie mijlpaal. “We zijn als ontwerpende partijen bijzonder trots op het ontwerp voor de Zernikeborg dat we samen met zoveel mensen binnen de universiteit hebben gemaakt,” aldus architect Joost Ector. “Ondanks de complexiteit van de opgave, die onder andere schuilt in bijzondere technische eisen, aardbevingsbestendigheid en een lastige bouwfasering, wordt de Zernikeborg een heel vanzelfsprekend gebouw waarin mensen en hightech onderzoek samen glansrijk de hoofdrol vervullen.”

Nieuwbouw in twee fases

De komende periode wordt hard doorgewerkt aan de exacte indeling en het interieur van de Zernikeborg. Halverwege 2016 moet het technisch ontwerp gereed zijn, waarna een selectie plaatsvindt van de bouwers. De Zernikeborg wordt vervolgens in twee fases gebouwd, met het zuidelijke deel als eerste fase (2017-2018). Onder meer de hoofdingang, de grote collegezaal, het atrium, de clean rooms en een deel van het Research Cluster zullen in het eerste deel gerealiseerd worden. Daarna kunnen de eerste instituten inhuizen en zullen gebouwen 17 en 18 van Nijenborgh 4 plaatsmaken voor het tweede bouwdeel (2020-2021). In 2022 moet het totale bouwproject gereed zijn en het oude gebouw zijn gesloopt. Meer informatie over het bouwtraject staat op www.rug.nl/fse/zernikeborg.

meer informatie over Zernike campus