Programma Energie & Duurzaamheid gaat voor een inhaalslag

Het CvB en het MT van de Vastgoedorganisatie beseffen dat het een enorme uitdaging is om de gestelde doelen te behalen op het gebied van energie en duurzaamheid. Om, naast de wettelijke verplichtingen, ook de eigen ambitieuze doelen te halen, is een inhaalslag nodig met een gecoördineerde aanpak en beleid. Daarom is besloten om vanuit de Vastgoedorganisatie een programma Energie & Duurzaamheid te starten, waarbij een speciaal programmateam de taak en het mandaat krijgt om de doelen te behalen.

Dit programmateam, dat sinds maart 2024 actief is, werkt aan deze opdracht vanuit een gecombineerde aanpak in vier gebieden. De komende tijd nemen we je mee langs alle thema’s. Elk thema wordt apart belicht, zodat je precies weet wat er speelt:

1. Nieuwbouw & renovatie: toekomstbestendige gebouwen 
2. Beheer & onderhoud: duurzame instandhouding
3. Energieopwekking: klaar voor 2050
4. Energiemanagement: verhogen van energie-efficiëntie 

Voor elk thema is een coördinator aangesteld die, samen met een aantal collega's, verantwoordelijk is voor de ontwikkeling en uitvoering van dat gebied. Dit gaat zowel over het maken van de Ontwikkelagenda (alle hulpmiddelen die we nodig hebben om onze doelen te bereiken) als over projecten die al in uitvoering zijn. De coördinatoren worden ondersteund door diverse specialisten vanuit ondersteunende afdelingen. Het totale programmateam staat onder leiding van programmamanager, Harold Hinfelaar, die rapporteert aan een stuurgroep. Verderop in dit bericht stelt Harold zichzelf ook kort aan je voor.

Wat willen we bereiken?

De RUG heeft zichzelf een ambitieus doel gesteld: al in 2035 klimaatneutraal zijn, 15 jaar eerder dan wettelijk verplicht. Dit betekent dat we onze CO2-uitstoot tegen die tijd volledig willen elimineren. Om dit te bereiken, streven we naar een bedrijfsvoering die in 2035 48% minder energie verbruikt dan in 2019. Alle benodigde energie moet tegen die tijd duurzaam worden opgewekt, waarvan 85% door de onszelf.

Hoe gaan we dit bereiken?

Dit vraagt om slimme en gedetailleerde oplossingen, ook voor schijnbaar eenvoudige vragen. Zo moet in 2035 een CO2-reductie van 30%, een jaarlijkse energiebesparing van 2% en 85% hernieuwbare energie worden gerealiseerd. Tegelijkertijd staan we voor de uitdaging om de hoge energiekosten te verlagen zonder dat dit de primaire processen verstoort.

De Vastgoedorganisatie speelt een belangrijke rol in dit proces. De Vastgoedorganisatie is verantwoordelijk voor de energievoorziening, technische installaties en de bouwkundige staat van de gebouwen, die ongeveer 50% van het totale energieverbruik van de RUG beslaan. De overige 50% komt van de apparatuur die door gebruikers wordt ingezet. Tot voor kort ontbrak er echter een goedgekeurd en concreet plan voor de toekomstige warmte-, koeling- en elektriciteitsvoorziening. Hoewel de wet deze doelen pas in 2050 verplicht stelt, hebben we bij de RUG besloten ze al in 2035 te willen realiseren.

Om deze doelen te ondersteunen, hebben we de afgelopen maanden een Energievisie & Beleidsnota Energie en Duurzaamheid opgesteld. Dit document is goedgekeurd door het College van Bestuur en besproken in de Universiteitsraad.

Wat zijn de strategische duurzaamheidsdoelen van de RUG?

De Green Office heeft de Roadmap Sustainability 2021-2026 opgesteld. In deze roadmap worden de VN-duurzaamheidsdoelen (SDG’s) vertaald naar 18 specifieke doelen voor de RUG. Drie van deze doelen vallen onder de verantwoordelijkheid van de Vastgoedorganisatie:

• Duurzame gebouwen
• 30% CO2-reductie
• 25% hernieuwbare energie

Deze doelen zijn breed en gelden voor de gehele universiteit. Voor de Vastgoedorganisatie was het noodzakelijk om deze doelen verder te concretiseren en door te trekken naar 2035 en 2050 om een langetermijnvisie te realiseren. De uitgewerkte, specifieke doelen zijn vastgelegd in de goedgekeurde Energievisie en Beleidsnota Energie en Duurzaamheid.

Harold Hinfelaar - programmamanager Energie & Duurzaamheid

Harold vertelt je meer over wat hij precies doet en wat jij gaat merken van de maatregelen.

Wie ben je?

Ik ben Harold Hinfelaar, 58 jaar, en sinds november 2022 werkzaam bij de RUG. Ik heb meer dan 25 jaar ervaring in vastgoedmanagement, projectmanagement en duurzame bedrijfsvoering.

Wat is jouw rol in het programma E&D?

Als programmamanager ben ik verantwoordelijk voor het behalen van de doelstellingen van het programma. Dit doe ik samen met het programmateam.

Wat gaan we bij de RUG merken van de energietransitie en verduurzaming?

De verduurzaming raakt niet alleen de Vastgoedorganisatie maar de hele RUG. Dat betekent dat we als organisatie, breed – in onderzoek, onderwijs én bedrijfsvoering – aan de slag moeten.

Het programma Energie & Duurzaamheid richt zich vooral op maatregelen voor energiebesparing en verduurzaming van gebouwen en installaties. Dit is een onderdeel van de Vastgoedorganisatie. Maar om de doelen te halen, is ook beleid nodig vanuit faculteiten, diensten en gebouwgebruikers. Ongeveer 50% van het energieverbruik van de RUG komt namelijk niet door gebouwen, maar door activiteiten, vooral bij FSE.

Samen met faculteiten, diensten en de Green Office werkt het programmateam aan plannen en acties voor dit bredere deel. Ook zoeken we actief samenwerking met kenniscentra zoals de Energy Academy Europe en de Wubbo Ockels School for Energy & Climate.

Energie Management Systeem
Een ander voorbeeld van een RUG-brede verantwoordelijkheid is het hebben van een Energie Management Systeem (EMS). Een EMS is een systeem waarmee energieverbruik binnen een organisatie volledig wordt gemonitord en beheerd. Hiermee stel je doelen voor energiebesparing, ontwikkel je actieplannen en kun je continu verbeteren.

Sinds 1 juli 2023 is een EMS wettelijk verplicht. Dit helpt de RUG om energiedoelen te halen en energiekosten te verlagen. Het College van Bestuur heeft ingestemd met de ontwikkeling van een EMS, dat in 2026 operationeel moet zijn. Dit wordt samen met faculteiten en diensten opgezet en gecoördineerd vanuit het programma E&D.

Wat vind je het leukste aan jouw rol in E&D?

Samen met het team resultaten behalen. Ik geniet ervan om gezamenlijk te werken aan onze doelen. Sinds we in maart begonnen zijn, zien we al veelbelovende resultaten. Het programma leeft steeds meer in de organisatie, waarbij we een hechte samenwerking hebben met collega’s van bijvoorbeeld FSE, UB en de Green Office.

Wat is jouw grootste uitdaging binnen het programma?

Als programmateam hebben we een volle agenda. We richten ons op dit moment op drie hoofdzaken. Het programma kent drie prioriteiten:

1. Ontwikkelagenda: We ontwikkelen tools zoals een KPI-matrix voor toekomstbestendige gebouwen en een masterplan voor energieopwekking.
2. Energietransitievoorstel: In het Energietransitievoorstel werken we voor 74 panden gevalideerde verduurzamingsplannen en concrete kostenramingen uit, zodat deze ter besluitvorming aan het CvB kunnen worden voorgelegd 
3. Lopende projecten: Er zijn meer dan 50 projecten waarbij Energie & Duurzaamheid een rol spelen. En waar het programmateam bij betrokken is.

De uitdaging is om focus te houden, terwijl we op deze drie fronten tegelijk werken. Daarbij is het belangrijk dat we geen ‘eiland’ in de bedrijfsvoering worden, maar nauw samenwerken met de bestaande organisatie. Ons doel is dat de RUG dit binnen drie jaar zelfstandig kan voortzetten. Alleen zo kunnen we de verduurzaming structureel in onze organisatie borgen.