Resultaten en publicaties

Seksueel misbruik van pleegkinderen is een weinig bestudeerd fenomeen. Internationaal is er weinig over bekend en in Nederland werden tot dusver geen wetenschappelijke studies hierover verricht. Uit de survey kwamen enkele incidenten naar voren. Verdere bevraging van deze incidenten en hoe ze werden opgevolgd door pleegzorgorganisaties leverde relatief weinig op. Er zijn, zoals ook bleek uit het archiefonderzoek, niet veel geschreven bronnen over deze incidenten. Het aanzienlijke aantal meldingen dat gedaan werd bij de Commissie Samson doet nochtans vermoeden dat seksueel misbruik van pleegkinderen in pleeggezinnen wel degelijk onze aandacht verdient.

We analyseerden 145 meldingen over misbruik van pleegkinderen die tussen 1945 en 2008 in een pleeggezin verbleven. Hieruit kwam naar voren dat het misbruik vaak zeer ernstig was, op vroege leeftijd aanving en lang duurde. Veelal waren pleegvaders de daders. Pleegkinderen hadden maar weinig mogelijkheden om aan het misbruik te ontsnappen en moesten zien te ‘overleven’. Wanneer ze signalen gaven aan professionals (bv. voogden) werden ze vaak niet geloofd of werd er niet naar hen geluisterd. Vanaf de jaren ’80 zien we dit enigszins veranderen en zien we ook het aantal aangiften stijgen. Vooral meisjes, jonge kinderen (-12 jaar), kinderen die al eerder werden misbruikt en kinderen die vaak werden overgeplaatst, liepen risico op misbruik in hun pleeggezin. Uit de meldingen en de interviews met slachtoffers bleek verder dat het misbruik een diepe en levenslange impact had.

Het onderzoek voor de Commissie Samson leerde ons dat het pleegzorgsysteem in Nederland veiliger dient te worden gemaakt en pleegouders en professionals beter moeten worden voorbereid op de komst van een kwetsbaar kind in een pleeggezin. Vooral kinderen die al een misbruikverleden hebben voor ze in een pleeggezin komen, hebben veel zorg nodig. Project Iris en Project-BOP gaan verder in op deze kwetsbare doelgroep binnen de pleegzorg.

Publicaties:

Dekker, J.J.H., & Grietens, H. (2015). Sexual abuse in Dutch child protection, 1945-2010. In J. Sköld & S. Swain (Eds.), Apologies and the legacy of abuse of children ‘in care’. International perspectives (pp. 106-113). New York: Palgrave Macmillan.

Grietens, H. (2012). Seksueel misbruik van kinderen in de pleegzorg. Deelrapportage bij deelonderzoek 4 van de commissie Samson: Aard en omvang van seksueel misbruik in de jeugdzorg in de periode 1945-2007.Den Haag: Commissie Samson.

Grietens, H. (2014). Seksueel misbruik van pleegkinderen in de periode 1945-2010: Een kwalitatieve inhoudsanalyse van meldingen bij de commissie-Samson. Kind en Adolescent, 35, 123-134.