Promotie: mw. J.D.M. Grob, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Dial E for emotion. Context and consequences of emotion regulation

Promotor(s): prof.dr. D.A. Stapel

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

 

Spierverlammende gezichtsbehandeling heeft negatieve invloed op emoties 

Eén van de best herkenbare emoties op het gezicht is walging; het gezicht dat iemand trekt bij het zien van ranzige beelden of het horen van gruwelijke verhalen. Maar wat nou als deze emotie niet wordt geuit? Als iemand het gezicht - al dan niet bewust - strak in de plooi houdt en doet alsof er niets aan de hand is? Die mensen ervaren meer negatieve emoties, ontdekte Judith Grob. ‘Ze zien de wereld door een negatieve bril, omdat ze hun gevoel van walging niet kwijtraken door het te uiten. Een botoxbehandeling heeft dus ook invloed op je emotionele beleving. Niet alleen op je rimpeltjes.’ Grob promoveert 19 maart 2009 aan de Rijksuniversiteit Groningen.  

Je emoties de vrije loop laten is lang niet altijd gewenst. Een lachbui tijdens een begrafenis wordt ervaren als ongepast. Evenals een gigantische ruzie in een restaurant. In dergelijke situaties is emotieregulatie verstandig en bovenal sociaal wenselijk. Maar je gevoelens vaak onderdrukken is niet verstandig. Grob: ‘Uit eerder onderzoek bleek al dat mensen die hun emoties vaak onderdrukken een slechtere gezondheid hebben.’   

Onderdrukken emoties

Vooral het onderdrukken van walging heeft negatieve gevolgen, ontdekte Grob. Ook bij mensen die zich niet bewust zijn dat ze deze emotie niet meer kunnen uiten. ‘Bijvoorbeeld doordat ze hun gezichtsspieren hebben laten lamleggen met een botoxbehandeling.’ Mensen die hun walging uiten voelen kortstondig meer walging en denken sterk aan onderwerpen die gerelateerd zijn aan deze walging. Grob: ‘Maar bij de beoordeling van een nieuwe situatie is dit gevoel helemaal weg. Ze zijn er dus wel van af.’   

Verboden gedachten

Proefpersonen die werd gevraagd hun walging te onderdrukken, bijvoorbeeld bij het zien van beelden van een vies toilet of een filmpje waarop een amputatie te zien was, waren daartoe goed in staat. ‘Maar vervolgens uitte deze emotie zich alsnog via andere kanalen’, aldus Grob. ‘Op gedachteniveau gingen ze veel meer aan walgelijke dingen denken en ook andere zaken werden veel negatiever opgevat. Vergelijk het met een situatie waarin je juist niet aan iets mag denken. Een witte beer bijvoorbeeld. Juist door onderdrukking, wordt deze verboden gedachte hypertoegankelijk.’  

Onderdrukking spieren

Opvallend is dat deze negatieve spiraal zowel zichtbaar is bij bewuste als bij onbewuste onderdrukking. ‘Bij sommige proefpersonen vroegen we of ze een pen in hun mond wilden houden, zonder dat ze de echte reden daarvoor wisten. Door deze pen werden precies die spieren in het gezicht geblokkeerd die verantwoordelijk zijn voor het uiten van walging. Bij die mensen werd hetzelfde patroon van effecten gevonden als bij mensen die hun emotie bewust onderdrukten.’ De negatieve gevolgen van onderdrukking zijn dus te wijten aan onderdrukte spieren en niet aan onderdrukte gedachten.  

Lamleggen gezichtsspieren

Mensen die de wereld door een negatieve bril aanschouwen, ervaren meer negatieve emoties. ‘Als ze deze vervolgens ook weer onderdrukken belanden ze al snel in een negatieve spiraal. Zeker iets om over na te denken in een maatschappij waarin mensen steeds vaker in naam van schoonheid hun gezichtsspieren lamleggen met botoxbehandelingen’, meent Grob.  

Curriculum vitae

Judith Grob (Veldhoven, 1978) studeerde psychologie in Maastricht. Grob promoveert bij prof.dr. D. Stapel. Co-promotoren zijn prof.dr. S. Otten en prof.dr. E.H. Gordijn. De titel van het proefschrift luidt: ‘Dial E for Emotion - Context and Consequenses of Emotion Regulation.’ Momenteel is Grob docent bij de afdeling Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen.  

Noot voor de pers

Contact: Judith Grob, tel. 050-318 7401 (thuis), 050-363 6411 (werk), e-mail: j.d.m.grob@rug.nl