Marieke Peterson, over een breder begrip voor de uitdagingen van een heel nieuw energiesysteem.

"Wat hebben zonlicht en menselijk vernuft gemeen?"

"De zomer was een mooi moment voor reflectie. In juni heb ik het executive programma Succesvole Energietransitie met Multidisciplinaire Aanpak bij de University of Groningen Business School afgerond. Dit leverde mij verrassende nieuwe inzichten op, een breder inzicht in de opgave, mooie nieuwe contacten én de inspiratie om na de zomer met veel energie verder te gaan.

De energietransitie is complex. Dat is niks nieuws. Ook het feit dat we, om deze transitie succesvol te realiseren, vanuit verschillende disciplines op zoek moeten naar oplossingen is niet nieuw. Wel nieuw voor mij zijn een aantal inzichten, met name een breder begrip voor de uitdagingen van een heel nieuw energiesysteem.

Deze uitspraak van Ton Schoot Uiterkamp, zeer bevlogen gepensioneerd hoogleraar, bleef bij mij hangen: 'het leven wordt voorwaarts geleefd, en achterwaarts begrepen' (op zijn beurt ontleend aan de Deense filosoof Kierkegaard). We werken keihard aan het uitdenken van het juiste pad. Ik geloof dat we het verste komen als we daarnaast leren door te doen. Zelf leer ik zo ook het liefst: nadenken, doen en reflecteren. Soms doe je iets wat niet oplevert wat je gehoopt had. Gevoelsmatig zonde van je tijd, je doet een stap terug. Maar altijd leer je ervan en die nieuwe inzichten helpen je juist verder in de zoektocht. Achterwaarts begrijpen we het pas echt!

Inhoudelijk is er zoveel interessants te delen. Onderwerpen die in de cursus voorbij kwamen waren: participatie, politiek, governance, wetgeving, zonne- en windenergie, en ruimtelijke inpassing. Stuk voor stuk bevlogen hoogleraren en andere experts namen ons mee in hun vakgebied en deelden hun kennis. De eerste cursusdagen stonden in het teken van een historisch en mondiaal perspectief. Energietransities hebben vaker plaatsgevonden: van turf, naar steenkool, naar aardgas. De huidige energietransitie is uniek: een wereldwijde erkenning van de opgave, met afspraken tussen alle landen en met een topdown- én bottomup-aanpak. Een energietransitie die ertoe leidt dat we vele maatschappelijke systemen opnieuw moeten inrichten. Denk aan ons consumptiepatroon, de manier waarop we goederen produceren, wet- en regelgeving en educatie. Dat kost tijd!

Een mondiale bril levert het inzicht op dat we als Nederland vooral moeten investeren in het delen van onze kennis met andere landen. Als de hele wereldbevolking hetzelfde consumptiepatroon ontwikkelt als wij, als westerse bevolking, zijn we nog verder van huis. Nut en noodzaak van internationale samenwerkingsverbanden, projecten en handelsmissies zijn voor mij nu duidelijker.

De technologische ontwikkelingen in zonne-energie en windenergie zijn de afgelopen jaren enorm snel gegaan: denk aan organische zonnepanelen op gevels of joekels van windturbines op zee, van 12 MW en met een diameter van 200m zo groot als 3 voetbalvelden. Zie afbeelding. Onder andere met hulp van energiecoöperaties worden nieuwe constructies voor duurzame energieopwekking met lokaal eigenaarschap ontwikkeld. De ambitie van 50% lokaal eigenaarschap lijkt haalbaar. Er zijn genoeg voorbeelden te vinden.

Je hoort het waarschijnlijk al: ik ben hoopvol, ondanks de grote opgave. Met ons menselijk vernuft zijn we in staat met nieuwe oplossingen voor een nieuw energiesysteem te komen. Ondertussen zijn we na de vakantie al weer vol aan de slag. Bijvoorbeeld op Springtij, waar ik samen met mijn collega Keimpe Wieringa meerdere sessies rondom het thema ruimte en energie organiseer. En met een meet-up voor de deelnemers aan het programma, waar mijn collega Eric Spies heeft verteld over de Regionale Energie Strategie Noord-Oost Brabant. Stap voor stap, op naar een fijne toekomst!"

Marieke Peterson, Partner Energietransitie, Enexis Groep

Oud-deelneemster 2021-editie