GUF 130 jaar

In het kader van het 26e lustrum organiseerde het Groninger Universiteitsfonds (GUF) op 1 november 2023 een symposium met als titel ‘Academische Vrijheid: ideaal of illusie?’.
Omdat academische vrijheid algemeen gezien wordt als een belangrijke voorwaarde voor kwalitatief hoogstaande wetenschapsbeoefening, sprak dit onderwerp velen aan.
Er waren meer dan 250 aanmeldingen voor het symposium en de Offerhauszaal in het Academiegebouw zat die middag dan ook goed vol.

Na inspirerende inleidingen door Prof. dr. Marie-José van Tol (hoogleraar Cognitieve Neuropsychiatrie en voorzitter van De Jonge Akademie (KNAW)), Prof. dr. Antoon de Baets (emeritus hoogleraar Geschiedenis, Ethiek en Mensenrechten) en Prof. dr. Janka Stoker (Hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering) volgde er, onder leiding van filosoof Hans Harbers, een mooi debat over Academische Vrijheid.

Dit debat werd gevoerd met en tussen de inleiders (zonder Prof. Stoker, die eerder weg moest), een panel van andere experts, i.e., Prof. dr. Erik Frijlink (Hoogleraar Farmaceutische Technologie en Biofarmacie), Prof. dr. Jouke de Vries (voorzitter van het College van Bestuur van de RUG), Carmen van Bruggen (promovenda Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen en medeauteur van een boek over Academische Vrijheid), Wally van der Laan (studentassessor Faculteit Wijsbegeerte) en de zaal.

De universiteit hoort een vrijplaats te zijn voor (wetenschappelijk gefundeerde) meningen, discussie daarover en verder onderzoek.
Dit is niet vanzelfsprekend en ook niet vrijblijvend. Universitaire wetenschappers èn studenten dienen daarbij voortdurend een balans zien te vinden tussen academische vrijheid enerzijds en maatschappelijke verantwoordelijkheid anderzijds.

Tijdens het symposium werd aandacht besteed aan vragen als ‘Wat betekent academische vrijheid?’, ‘Waar liggen de grenzen van academische vrijheid en wie bewaakt deze grenzen?’, ‘Hoe verhoudt de vrijheid van de wetenschapper zich tot ontwikkelingen in de samenleving?’, ‘Hoe garandeer je academische vrijheid in de omgang met publieke en private opdrachtgevers van wetenschappelijk onderzoek?’, ‘Hoe gaat de wetenschap om met politiek omstreden vraagstukken, of met wetenschapsbeoefening in landen waar academische vrijheid met voeten wordt getreden?’.

Hoewel de inleiders op deze vragen uitgebreid ingingen en het debat hierover zeker op momenten ook heel concreet werd, blijft Academische Vrijheid, zoals de discussieleider terecht opmerkte, een onderwerp waarover je nauwelijks uitgediscussieerd raakt.

Het Groninger Universiteitsfonds bood alle aanwezigen na afloop een hapje en drankje aan om niet alleen het lustrum van het Groninger Universiteitsfonds te vieren, maar ook om het onderwerp Academische Vrijheid in ontspannen sfeer nog eens goed verder te bespreken. Al met al kijken we terug op een inspirerend en plezierig symposium 'Academische Vrijheid: ideaal of illusie?'

Namens het bestuur van de Stichting Groninger Universiteitsfonds

Prof. dr. Lou de Leij, voorzitter