Triple-Helix evenement versterkt banden tussen universiteiten Stellenbosch en Groningen

In een wereld met veel politieke turbulentie, oorlogen en geopolitieke onzekerheid is het meer dan ooit van belang dat universiteiten wereldwijd hun academische vrijheid bewaken en samenwerken om de vele problemen aan te pakken waarmee de mensheid wordt geconfronteerd.

Uitdagingen zoals de energietransitie, klimaatverandering en digitalisering, maar ook de uitdagingen die zijn vastgelegd in de Sustainable Development Goals (SDG's) van de Verenigde Naties, vragen om mondiale oplossingen en onderzoekers van universiteiten over de hele wereld moeten blijven samenwerken om ze op te lossen.

Dit was de algemene consensus tijdens het “triple-helix” netwerkevenement met academici, leden van de overheid en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, dat gezamenlijk werd georganiseerd door Stellenbosch University (SU) en de Rijksuniversiteit Groningen op 6 en 7 maart 2025 op de campus van SU.

Tijdens dit evenement in Stellenbosch, dat werd bijgewoond door de leiders van beide universiteiten, vertegenwoordigers van de overheid van de Westkaap, de National Research Foundation in Zuid-Afrika en de plaatsvervangend consul-generaal van Nederland, brainstormden belanghebbenden uit alle drie de sectoren om mogelijkheden te verkennen voor innovatieve publiek-private partnerschappen voor onderzoek en ontwikkeling die lokaal relevant, regionaal impactvol en internationaal concurrerend zijn. Een eerder soortgelijk evenement vond plaats in Groningen op 10 april 2024.

Het evenement richtte zich op vier specifieke gebieden - energietransitie, digitale transformatie, biomedische oplossingen en ondernemerschap en innovatie - waar de universiteiten al intensief hebben samengewerkt om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. Drie baanbrekende “moonshot-projecten” op het gebied van energietransitie, digitale transformatie en biomechanische techniek zijn voortgekomen uit deze samenwerking.

Stellenbosch University en de Rijksuniversiteit Groningen hebben een langdurige strategische samenwerking op het gebied van wetenschap, technologie, techniek en wiskunde, maar ook op het gebied van geesteswetenschappen en sociale wetenschappen. Het uitgebreide partnerschap, dat dateert uit 2020, heeft onder andere geleid tot een reeks gezamenlijk georganiseerde summer schools gericht op bijvoorbeeld financiële inclusie, duurzaamheid, polarisatie en inclusief onderwijs, en co-teaching cursussen, evenals samenwerkingen binnen verschillende Arua-The Guild Clusters of Research Excellence (CoRE).

Prof. Sibusiso Moyo, plaatsvervangend vicekanselier Research, Innovation and Postgraduate Studies aan Stellenbosch University, verwelkomde de deelnemers van het evenement. Ze prees het partnerschap tussen de twee universiteiten en riep op tot versterking van de samenwerking met betrekking tot de moonshot-projecten en de gezamenlijke Clusters of Research Excellence. Ze zei dat als onderdeel van hun nieuwe visie, Stellenbosch ernaar streeft om tot de top 100 universiteiten wereldwijd te behoren.

“We leven in een VUCA-wereld die vluchtig, onzeker, complex en ambigu is - en dit heeft gevolgen voor universiteiten in termen van bedreigingen voor hun duurzaamheid en academische vrijheid en bestaan. We geloven dat deze betrokkenheid ons zal helpen om meer impact te hebben in onze gezamenlijke missies.”

De rector en vice-kanselier van SU, professor Wim De Villiers, beschreef het evenement als “baanbrekend” en zei dat het “getuigt van een langdurige en waardevolle samenwerking”.

“In deze onzekere tijden willen we de traditionele academische grenzen verleggen naar de triple-helix benadering en een aantal grote, gedurfde doelen stellen.”

Professor Jouke de Vries, voorzitter van de Rijksuniversiteit Groningen, voegde hieraan toe: “We zijn hier omdat we moeten werken aan de toekomst van universiteiten. Misschien moeten we onszelf fundamentele vragen stellen. Is het genoeg om als academici in onze ivoren torens te zitten of moeten we veranderen? Hoewel fundamenteel onderzoek belangrijk is, moeten we misschien meer nadenken over toegepast onderzoek en de marketing van onze uitvindingen, want de markt is ook belangrijk.”

“Als universiteiten worden we geconfronteerd met dezelfde wereldwijde uitdagingen. We zitten op dezelfde planeet. Onze universiteit kan leren van andere universiteiten en zij kunnen leren van ons.”

In een presentatie over de Twin Transition gaf Rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen, professor Jacquelien Scherpen, inzicht in de complexiteit waarmee de energietransitie te maken heeft, waaronder het vraagstuk van de inbedding van duurzame energie in bestaande systemen.

“We hebben markten die gebaseerd zijn op oude technologie, maar er is al deze nieuwe technologie. Hoe creëren we deze nieuwe markten en hoe reguleren we ze op de juiste manier? En zullen mensen deze nieuwe technologieën accepteren? Dit zijn slechts enkele aspecten waar we mee te maken krijgen in de energietransitie,” zei ze, eraan toevoegend dat onderzoekers wereldwijd een enorme rol spelen in het navigeren door deze transitie.

Plaatsvervangend consul-generaal Johan van de Hoef van het consulaat-generaal van het Koninkrijk der Nederlanden, die het evenement bijwoonde, zei: “In een snelle wereld waar dingen snel veranderen, kun je dingen gewoon niet alleen doen. We moeten ze samen doen. Het is belangrijk om betrouwbare partners te hebben in het onderwijs en bij de overheid. Zuid-Afrika en Nederland zijn goede partners. We hebben veel van dezelfde problemen, alleen op verschillende locaties. Het is fantastisch om zo'n sterk partnerschap te zien en we moeten zulke samenwerkingen koesteren.”

Tijdens een “inventarisatie” van het evenement aan het eind waren professor Vasti Roodt en professor Robert Lensink, ambassadeur van de Rijksuniversiteit Groningen voor SU, het erover eens dat de samenwerking een enorm toekomstpotentieel heeft.

“De relatie tussen onze twee universiteiten gaat niet alleen over de moonshots. Ons veelomvattende partnerschap is groter dan dat,” zei professor Roodt.

“Als je bedenkt hoe het er na drie jaar intensieve samenwerking uitziet en je projecteert tien of twintig jaar in de toekomst, dan ziet de toekomst voor samenwerking er uitstekend uit.”

Bij de voortzetting van het partnerschap zullen de instellingen zich sterk richten op het volgende en dit aanmoedigen:

• Kerndoelen handhaven (evalueren, verbeteren, uitbreiden, intensiveren)

• Onderzoeksresultaten stimuleren

• Beleid en financiering voor deze fase op elkaar afstemmen

• Voortbouwen op de resultaten van de evenementen over relaties met de industrie

• CoRE's onder leiding van ARUA en The Guild ondersteunen

• Onderzoekssamenwerking op alle niveaus stimuleren

• Voorbereiden op de mogelijkheden van de Mastercard Foundation

• (Onderwijs)samenwerking uitbreiden om de toegankelijkheid voor (PhD-)studenten te verbeteren: Industrial Engineering, Ondernemerschap / Innovatie

• Wederkerigheid voor studenten verbeteren

Een eerdere gezamenlijke verklaring na een delegatiebezoek in 2024 is hier te vinden.

Dit artikel is vertaald. Het originele artikel is geschreven door Sue Segar en gepubliceerd op de website van Stellenbosch University. Zie hier voor het originele artikel.