Beeldrechten

Zorg dat je bij een opdracht aan een fotograaf de rechten goed regelt! Gaat het om een foto voor een specifieke situatie die eenmalig wordt gepubliceerd? Of kan de foto naar verwachting vaker worden gebruikt en is het dus raadzaam om de rechten af te kopen?

Twee soorten recht zijn van belang; portretrecht en auteursrecht. Grofweg is het portretrecht het recht van de afgebeelde persoon, het auteursrecht is het exploitatierecht van de fotograaf die de foto maakt.

Zorg dat bij een opdracht aan een fotograaf duidelijk is dat de algemene inkoopvoorwaarden van toepassing zijn. Dan ligt de verantwoordelijkheid voor aansprakelijkheid op grond van het portretrecht bij de fotograaf. Ook is in de algemene verkoopvoorwaarden bepaald dat het auteursrecht aan de opdrachtgever toekomt. In het beeldplan is een standaardmail opgenomen om de fotograaf hierop te wijzen.

Voor vragen over auteursrecht kun je mailen met Valorisatie en IP jurist Linda Hofkamp van ABJZ. Meer informatie kun je ook vinden op de pagina Auteursrecht-informatiepunt en in de Regeling Intellectueel Eigendom.

Portretrecht

Bij een opdracht dient de fotograaf te garanderen dat de foto geen inbreuk maakt op rechten van derden (zie artikel 8 lid 2 van de algemene inkoopvoorwaarden). Hij kan dit doen door de geportretteerde een toestemmingsformulier te laten tekenen voor eenmalig gebruik/gebruik in een medium. Houd er rekening mee dat - indien een fotograaf foto's maakt en daarbij iemand prominent in beeld brengt - er ook toestemming nodig is van de persoon die in beeld is gebracht. Het toestemmingformulier vind je hier.

Auteursrecht

Als je een foto of een serie foto's voor hergebruik in de beeldbank wilt plaatsen, dan stuur je bij de opdracht aan de fotograaf de algemene inkoopvoorwaarden van de Rijksuniversiteit Groningen mee. In artikel 8 lid 2 van deze voorwaarden staat dat de fotograaf de auteursrechten overdraagt aan de RUG. Let op: je moet de algemene inkoopvoorwaarden al meesturen als je een offerte aanvraagt. Er is een handtekening nodig om de overeenkomst rechtsgeldig te laten zijn.

Beeldbank

De foto's voor meermalig gebruik kunnen in de beeldbank geplaatst worden. Een selectie van beeldbepalende foto's wordt door de beeldbankbeheerder ook voor een breed publiek beschikbaar gesteld. Als het portretfoto's betreft gaat de beeldbankbeheerder na voor welke vorm van hergebruik zij toestemming hebben gegeven. De foto's uit de 'publiekscollectie' krijgen een Creative Commons share alike licentie mee. Hiermee maak je hergebruik voor niet-commerciële doeleinden, zoals Wikipedia, mogelijk. Wel zal de gebruiker goed naar de maker en de website van de RUG moeten verwijzen en de bewerking ook weer met een Creative Commons-licentie beschikbaar moeten maken.

Attribution voor op de RUG website: Naam Fotograaf, CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/ by-sa/3.0), via http://www.rug.nl/beeldbank.

Attribution voor op Commons Wikimedia: Naam Fotograaf, (http://www.rug.nl/beeldbank), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0), via Wikimedia

Foto van internet

Vind je een passende foto op het Internet, zoek dan altijd uit wie de rechten heeft en of er moet worden betaald voor publicatie van de foto!

Foto's uit Wikimedia moeten worden voorzien van een onderschrift met de naam van de fotograaf en de gebruikte licentie. Deze gegevens zijn op Commons en Wikimedia te vinden als 'attribution' bij de foto.

Film en video

Bij film is het rechtenvraagstuk vaak gecompliceerd omdat in veel gevallen materiaal uit verschillende bronbestanden wordt toegepast. In de meeste gevallen gaat men er vanuit dat de producent de rechthebbende is. Uitgangspunt is daarom dat bij een opdracht ook hier de algemene inkoopvoorwaarden moeten worden toegevoegd.