Liekuut | Gronings vertrouwen terugwinnen? Tijd voor betrouwbaar beleid

In ‘Liekuut’, Gronings voor rechtuit of rechtdoorzee, delen we maandelijks de blik van één van onze wetenschappers op een actueel thema. Zo laten we zien dat RUG-onderzoekers een bijdrage leveren aan het maatschappelijke debat.

Er ligt een lijvig rapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen. De uitkomsten zijn bekend, het stof is neergedaald. De overheid heeft een ereschuld aan de Groningers, aldus de commissie. Volgens dr. Nienke Busscher, coördinator van het Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen van de RUG (penvoerder), betekent dit niet alleen dat er eerlijk moet worden gecompenseerd. Het is volgens haar ook tijd voor betrouwbaar beleid dat dicht bij de bewoners staat.

Wantrouwen zit diep

Hoe kun je als overheid betrouwbaar zijn en je beloften nakomen? Dat is de hoofdvraag. Nienke Busscher: 'Allereerst moet je als overheid beginnen bij het luisteren naar de behoeften en problemen van mensen en daar zo goed mogelijk gehoor aan geven. Dit gebeurt niet. Dit hoor ik telkens weer als ik met bewoners praat. Daardoor zit er een diep wantrouwen richting overheden. Dit wantrouwen is nog verergerd sinds de Dialoogtafel, waar maatschappelijke organisaties en bewonersgroepen alleen voor de bühne mochten aanschuiven. We hebben met het Kennisplatform onderzoek gedaan naar participatie. Dan zie je dat maatschappelijke organisaties helemaal geen inspraak hebben. Ze worden niet meegenomen in beleidsveranderingen. Dat is schadelijk voor bewoners omdat zij hun stem niet terugzien in de nieuwe koers van de overheid.’

Praktische oplossingen

‘Groots aangekondigde beleidsveranderingen waarin de aardgasvrije provincie en waterstofprojecten worden voorgesteld zijn natuurlijk goed, maar niet iets waar bewoners direct voor warmlopen. De kleine initiatieven die door hen aangedragen zijn worden helaas nog niet benoemd. Plannen die in het project Toukomst van Nationaal Programma Groningen samen met bewoners zijn gemaakt hoor je helemaal niet terug. Men heeft in Groningen behoefte aan een overheid die overzicht heeft en kan reflecteren op wat er nodig is in de praktijk. Als je daar als overheid start en niet het systeem leidend laat zijn in de oplossing, denk ik dat je al een heel eind komt.’

Zelfreflectie en moreel kompas

‘Wat de enquête misschien nog wel meer blootlegde is de minachting van de Groningers door de overheid. Zo is de veiligheid van de Groningers op het spel gezet in een cultuur met weinig zelfreflectie en gebrek aan moreel kompas. Als je die cultuur verandert, zijn de Groningers meer geholpen dan met kleine veranderingen aan het systeem. Maak integriteit en betrouwbaarheid speerpunt van je beleid, waarin zowel de belevingswereld van bewoners meegenomen wordt, als de efficiëntie van het ambtelijke apparaat. Er moet door de overheid een duidelijke visie neergelegd worden waarin bewoners en maatschappelijke organisaties een stem krijgen waarnaar geluisterd wordt en er geen loze beloften meer gedaan worden. Ik blijf wel hoopvol over een overheid die weer betrouwbaar wordt. Met staatssecretaris Vijlbrief is er nu iemand die wel luistert en oprecht bezig is voor de Groningers. Daar mogen er meer van komen.’

Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen

Overzicht van alle 'Liekuut' opiniestukken.