Should I Stay Or Should I Go? -  Lollige titels in wetenschappelijke publicaties werken averechts

Waarom hebben zo veel wetenschappelijke artikelen de titel ‘Should I Stay Or Should I Go’? Dat vroeg Jaap Nieuwenhuis zich af toen hij dat regelmatig tegenkwam: sinds 1992 zijn er 408 artikelen verschenen die de titel van het liedje van The Clash gebruiken. Hij onderzocht waarom wetenschappers dat massaal doen en welk effect dat heeft. Hij publiceerde daarover in het tijdschrift The Information Society.

Creativiteit

Eerst vroeg Nieuwenhuis zich af waarom onderzoekers graag creatief willen zijn met hun titels. Hij vermoedt dat het te maken heeft met de ‘publish or perish’-cultuur op universiteiten, waarbij wetenschappers voor een groot deel beoordeeld worden op hun onderzoeksoutput. En die onderzoeksoutput moet vooral ook gepubliceerd worden in wetenschappelijke tijdschriften. ‘Er is heel veel concurrentie. Het zou kunnen dat onderzoekers verwachten dat ze met een creatieve titel meer opvallen, en dus een grotere kans maken om gepubliceerd te worden,’ aldus Nieuwenhuis. 

Marketingtool

Uit eerder onderzoek blijkt ook dat artikelen met significante of vernieuwende resultaten eerder gepubliceerd worden. ‘Als jouw paper die niet heeft, wil je wél dat het gepubliceerd wordt. Je hebt het werk immers al gedaan en gepubliceerd worden is belangrijk,’ vult Nieuwenhuis aan. ‘Mogelijk wordt de creatieve titel dan gebruikt als een marketingtool die het stuk meer doet opvallen.’

Effectiviteit

Of het werkt is lastig te zeggen: de ‘Should I Stay Or Should I Go’-artikelen worden wel gepubliceerd en ze worden ook relatief vaak gedownload. Misschien omdat ze meer opvallen, vermoedt Nieuwenhuis. Maar wat blijkt: ze worden ook zo’n 38% minder geciteerd dan vergelijkbare artikelen. Het kan zijn dat de lollige titel hier juist averechts werkt. Nieuwenhuis: ‘Het kan zijn dat andere wetenschappers de humor niet waarderen of denken dat men met een grappige titel een slecht onderzoek probeert te verhullen.’ Een andere reden voor het lagere aantal citaties is misschien dat de titel minder goed wordt gevonden, omdat het gebruik van ‘Should I Stay Or Should I Go’ in de titel ruimte wegneemt van keywords.  Kortom, een opvallende titel kan helpen, maar ook volledig uit de toon vallen.

Hergebruik

‘Should I Stay Or Should I Go’ is niet het enige liedje dat gebruikt wordt. Uit een eerder onderzoek bleek al dat ‘The Long and Winding Road’ van The Beatles en ‘The Times They Are A-Changin’ van Bob Dylan respectievelijk 236 en 128 keer gebruikt zijn als titel. In totaal komt een nummer uit de Beatle-catalogus 589 keer voor als artikel-titel, verdeeld over 57 liedjes. Dylan draagt 201 titels bij, verdeeld over 26 liedjes. Titels worden dus best vaak hergebruikt. Waarom is dat? 'De keuze voor een titel van een liedje is een culturele referentie, en dat komt met een risico,’ legt Nieuwenhuis uit. ‘Wanneer je een culturele referentie maakt, moet een ander die natuurlijk wel begrijpen. Het is dus veiliger om bekende liedjes te gebruiken.’

Trekvogels

Maar waarom voert ‘Should I Stay Or Should I Go’ dan de boventoon? ‘Het is een hele goede titel, het kan overal over gaan. Bijvoorbeeld over migratie, relaties, of cellen,’ zegt Nieuwenhuis. ‘Een van de artikelen die ik vond, ging over trekvogels, je kunt er van alles aan ophangen!’

Wat zegt dat over de muzieksmaak van de onderzoekers? ‘Het zegt misschien iets over de leeftijd’, lacht Nieuwenhuis.

Contact

• Jaap Nieuwenhuis