Positief hokjesdenken beste middel tegen negatief hokjesdenken
![](/news/2015/06/positief-hokjesdenken-beste-middel-tegen-negatief-hokjesdenken!attachment?c=images/news-image-big.jpg)
Hoe we onszelf en anderen zien wordt grotendeels bepaald door onderonsjes en alledaagse gesprekken, ook als we over bepaalde groepen praten zoals hetero’s, homo’s, ouderen, jongeren, studenten of allochtonen. Deze natuurlijke communicatie houdt echter negatief hokjesdenken gemakkelijk in stand. Het benoemen van positieve eigenschappen van groepen, ofwel positief hokjesdenken, is het beste middel tegen negatief hokjesdenken. Dit blijkt uit onderzoek van psychologe Hedy Greijdanus naar stereotypering, waarop zij 25 juni promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.
![Hedy Greijdanus](/about-ug/latest-news/news/archief2015/nieuwsberichten/hedy-greijdanus.jpg)
Informatie die afwijkt van stereotypen gebruiken we anders dan informatie die consistent is met stereotypen. Positieve voorbeelden van mensen die niet aan het stereotype voldoen worden onmiddellijk gezien als een uitzondering op de regel, terwijl negatieve voorbeelden wel het stereotype bevestigen. Het negatieve hokje zelf verandert niet of amper. Greijdanus: “Uit mijn onderzoek blijkt dat het weinig zin heeft om een lijst van positieve voorbeelden van mensen te noemen om negatief hokjesdenken tegen te gaan.” Wat wel helpt is om mensen met elkaar te laten praten over positieve kenmerken van gestereotypeerde groepen als geheel.
Marokkaanse Nederlanders
Greijdanus deed voor haar onderzoek verschillende experimenten. Zo legde ze fictieve krantenartikelen voor aan onderzoeksdeelnemers over ‘werknemers’ en ‘Marokkaanse Nederlanders’. Die artikelen gingen bijvoorbeeld over Marokkaans-Nederlandse jongeren die een kickboksersvereniging begonnen en Marokkaans-Nederlandse jongeren die een kunstenaarscollectief oprichtten. Uit dit experiment bleek dat mensen makkelijker positief gedrag van een paar individuen naar de hele groep kunnen generaliseren wanneer ze verwachten over het experiment (de krantenartikelen) te moeten praten.
Acteur
Greijdanus experimenteerde ook met groepsgesprekken die tot doel hadden om hokjesdenken te beïnvloeden. In deze gesprekken over Marokkaans-Nederlandse jongeren nam stiekem een acteur deel die de opdracht had om juist negatieve stereotypen te ontkrachten door positief hokjesdenken te stimuleren. Overigens bleek deze ontkrachting van negatieve stereotyperingen ook in een experiment zonder een acteur, in een natuurlijke gesprekssituatie, te werken.
Studenten versus stadjers
Greijdanus deed ook experimenten waarbij een groep Groningse studenten met elkaar sprak over een aanstaande ontmoeting met een groep Groningse burgers (in Groningen ‘Stadjers’ genoemd). Studenten verwachtten dat Stadjers hen stereotypeerden als slordige, luie herrieschoppers. Ze verwachtten meer vijandigheid wanneer contact met de andere groep aanstaande leek te zijn.
Positief hokjesdenken
Een beter contact tussen groepen is in de eerste plaats gebaat bij verandering van denkbeelden binnen groepen. Het benoemen van positieve eigenschappen van groepen, ofwel positief hokjesdenken, is het beste middel tegen negatief hokjesdenken. Greijdanus: “Je kunt de mensen niet even uit negatieve hokjes halen en verwachten dat die hokjes dan verdwijnen. Je ontkomt er gewoon niet aan om die hokjes zelf positiever te maken.”
Conflictbeheersing
De resultaten van het onderzoek kunnen nuttig zijn voor instanties en organisaties die te maken hebben met gespannen verstandhoudingen tussen diverse groepen. Greijdanus adviseert om interventies te richten op discussies binnen deze groepen door positieve kenmerken van abstracte groepsbeelden nadrukkelijker te belichten. Politici kunnen baat hebben bij deze inzichten om hun argumentatiestrategie aan te passen, maar ook scholen of fuserende bedrijven kunnen hun voordeel doen door de relatie tussen rivaliserende groepen anders te benaderen.
Curriculum vitae
Hedy Greijdanus studeerde psychologie en voltooide de Research Master Behavioural Sciences aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze deed haar promotieonderzoek, gefinancierd door NWO, aan de Rijksuniversiteit Groningen bij de afdeling Sociale Psychologie. De titel van het proefschrift is Intragroup communication in intergroup conflict: Influences on social perception and cognition. Promotors: prof. dr. T.T. Postmes en prof. dr. E.H. Gordijn. Copromotor: dr. M. van Zomeren. Greijdanus is nu docent bij de opleiding Psychologie.
Noot voor de pers
Contact: Hedy Greijdanus
Laatst gewijzigd: | 30 maart 2020 15:57 |
Meer nieuws
-
15 juli 2024
12 miljoen euro voor onderzoek naar impact groene waterstof
Een consortium dat onderzoek doet naar de sociaaleconomische impact van waterstof met onder andere onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen heeft 12 miljoen euro toegekend gekregen van wetenschapsfinancier NWO.
-
11 juli 2024
Toegewijde docent en mentor gedecoreerd
Op donderdag 11 juli 2024 is José Heesink met pensioen gegaan. Tijdens haar afscheid ontving ze een Koninklijke Onderscheiding uit handen van burgemeester Koen Schuiling van de gemeente Groningen.
-
27 juni 2024
Oefenen met VR-kleuterklas wint Nederlandse Onderwijspremie 2024
Het project ‘De Klas op Orde met Virtual Reality’ van de Rijksuniversiteit Groningen heeft de Nederlandse Onderwijspremie 2024 gewonnen. Het project, een samenwerking van onder andere Jolien Mouw, universitair docent Onderwijswetenschappen, en het...